Oprichting van de bandEdit

Van 1967 tot 1970 was Chilton de leadzanger van de blue-eyed soulgroep the Box Tops, die een nummer 1-hit scoorde met het nummer “The Letter” toen hij 16 was. Nadat hij de groep had verlaten, nam hij een solo studioalbum op.:76-89 Hij kreeg de rol van leadzanger aangeboden voor Blood, Sweat & Tears, maar sloeg het aanbod af als “te commercieel”.:76-89 Chilton kende Chris Bell al enige tijd: Beiden woonden in Memphis, hadden tijd doorgebracht met het opnemen van muziek in de Ardent Studios, en waren beiden, toen ze 13 waren, onder de indruk geraakt van de muziek van de Beatles tijdens de debuuttournee van de band in de V.S. in 1964.:6-13, 27-30 Een nummer dat Chilton bijna zes jaar nadat hij voor het eerst getuige was geweest van een optreden van de Beatles schreef, “Thirteen”, verwees naar de gebeurtenis met de regel “rock ‘n’ roll is here to stay”.Chilton vroeg Bell met hem samen te werken in een duo naar Simon & Garfunkel; Bell weigerde, maar nodigde Chilton uit voor een optreden van zijn eigen band, Icewater,:76-89 bestaande uit Bell, drummer Jody Stephens, en bassist Andy Hummel. Aangetrokken door de muziek van Icewater liet Chilton de drie zijn nieuwe nummer “Watch the Sunrise” horen, en werd gevraagd om bij de band te komen.:76-89 Zowel “Watch the Sunrise” als “Thirteen” werden vervolgens opgenomen op Big Star’s eerste album, #1 Record.

De nu vierkoppige band nam de naam Big Star aan toen een lid het idee kreeg van een kruidenierswinkel die vaak bezocht werd voor snacks tijdens opnamesessies.:94, 101Een van de vele Big Star Markets verkooppunten in de Memphis regio in die tijd, het had een logo bestaande uit een vijfpuntige ster met daarin de woorden “Big Star”; evenals de naam van de winkel, gebruikte de band het logo, maar zonder het woord “Star” om inbreuk op het auteursrecht te voorkomen.:94, 101

#1 RecordEdit

Hoewel alle vier de leden bijdroegen aan het songschrijven en de zang op het eerste album, domineerden Chilton en Bell als een duo, opzettelijk gemodelleerd naar John Lennon en Paul McCartney.:99-100 Het album werd opgenomen door Ardent oprichter John Fry, met Terry Manning die af en toe achtergrondzang en keyboards bijdroeg. De titel #1 Record werd tegen het einde van de opnamesessies gekozen en verwees, zij het eerder als een speelse hoop dan als een serieuze verwachting, naar de hitparade die een grote ster zou bereiken.:99-100 Hoewel Fry – op aandringen van de band – werd gecrediteerd als “uitvoerend producer”, hield hij publiekelijk vol dat “de band zelf deze platen echt produceerde”.:99-100 Fry herinnerde zich hoe Ardent, een van de eerste opnamestudio’s die een zestiensporen-bandmachine gebruikte, experimenteel met de bandleden werkte: “We begonnen de nummers op te nemen met de bedoeling dat als het goed zou uitpakken we het zouden uitbrengen Ik was uiteindelijk degene die er het meest aan werkte: Ik nam alle tracks op en dan kwamen zij vaak ’s avonds laat om te overdubsen. Eén voor één leerden ze allemaal genoeg techniek.”:76-89

Problemen met het afspelen van dit bestand? Raadpleeg de mediahulp.

Om de mix van muzikale stijlen op #1 Record te beschrijven, merkt Bud Scoppa van Rolling Stone op dat het album “reflectieve en akoestische” nummers bevat, waarbij hij zegt dat “zelfs de mooiste nummers spanning en subtiele energie bevatten, en de rockers weergalmen met kracht”. Scoppa vindt dat in elke mode, “het gitaargeluid scherp en vol is”. #1 Record werd uitgebracht in juni 1972,:115 en kreeg al snel goede kritieken. Billboard ging zelfs zo ver om te zeggen, “Every cut could be a single”. Rolling Stone beoordeelde het album als “uitzonderlijk goed”, terwijl Cashbox verklaarde: “Dit album is een van die rode-dagen wanneer alles samenvalt als een totaalgeluid”, en het “een belangrijke plaat die naar de top zou moeten gaan met de juiste behandeling” noemde.:107 Het werd verkozen tot nummer 188 in Colin Larkin’s All Time Top 1000 Albums 3rd Edition (2000).

De juiste behandeling kwam er echter niet: Stax Records bleek niet in staat de plaat met enig succes te promoten of te distribueren, en zelfs toen de eigen inspanningen van de band om airplay te krijgen interesse wekten, konden de fans het niet kopen omdat Stax het niet in veel winkels verkrijgbaar kon maken. Stax, in een poging om de verkrijgbaarheid van zijn catalogus te verbeteren, tekende een deal met Columbia Records, reeds succesvolle distributeurs in de V.S., waardoor Columbia verantwoordelijk werd voor de hele Stax catalogus. Maar Columbia had geen interesse in zaken doen met de onafhankelijke distributeurs die eerder door Stax waren gebruikt en verwijderde zelfs de bestaande exemplaren van #1 Record uit de winkels.

Radio CityEdit

De frustratie over de belemmerde verkoop van #1 Record droeg bij aan spanningen binnen de band. Er werd fysiek gevochten tussen de leden: Bell, nadat hij in het gezicht was geslagen door Hummel, nam wraak door Hummel’s nieuwe basgitaar aan stukken te slaan tegen de muur.:114-118 Hummel nam later wraak: Toen hij Bell’s akoestische gitaar in diens onbeheerde auto vond, sloeg hij er herhaaldelijk op met een schroevendraaier.:114-118 In november 1972 stapte Bell uit de band. Toen verder werd gewerkt aan nummers voor een tweede album, kwam Bell weer bij de band, maar al snel brak een nieuw conflict uit. Een mastertape van de nieuwe nummers raakte op onverklaarbare wijze zoek, en Bell, wiens zware drugsgebruik zijn beoordelingsvermogen beïnvloedde, viel Fry’s geparkeerde auto aan.:114-118 Eind 1972, worstelend met een zware depressie, verliet Bell de band opnieuw, en tegen het einde van het jaar ging Big Star uit elkaar.:114-118

Problemen met het afspelen van dit bestand? Zie media help.

Na een paar maanden besloten Chilton, Stephens en Hummel Big Star te hervormen, en het drietal hervatte het werk aan het tweede album.:126-130 De gekozen titel, Radio City, borduurde voort op het thema van de populariteit en het succes van een grote ster, en gaf uitdrukking aan wat biograaf Robert Gordon de “romantische verwachting” van de band noemt.:234 Zoals Hummel het formuleerde:

Dit was waarschijnlijk nogal flauw, maar in die dagen was het plaatsen van een willekeurig woord voor het zelfstandig naamwoord “stad” om de totaliteit en alomtegenwoordigheid ervan te benadrukken, gewoon een manier van praten die mensen hadden. Als iemand voorstelde om naar een winkel te gaan, maar je had daar een slechte deal gekregen, dan zou je kunnen zeggen, “Oh nee, die plaats is ‘rip off city’.” Een LP Radio City noemen zou een beetje wishful thinking zijn. Ik bedoel, we hoopten dat het veel op de radio gedraaid zou worden, waardoor het “radio city” zou worden. Natuurlijk is dat niet zo gegaan…

Stephens herinnert zich: “Radio City was voor mij gewoon een geweldige plaat. Het feit dat ik met z’n drieën was, opende voor mij echt de weg naar het drumspel. Drums krijgen een andere rol in een driekoppige band, dus het was erg leuk. Radio City was echt spontaner, en de optredens waren vrij dicht bij live optredens.”:126-130

Hoewel niet genoemd, heeft Bell bijgedragen aan het schrijven van enkele nummers van het album, waaronder “O My Soul” en “Back of a Car”.:126-130 Kort voor de release van het album verliet Hummel de band: oordelend dat het niet zou blijven duren, en in zijn laatste jaar aan de universiteit, koos hij ervoor om zich te concentreren op zijn studie en een meer normaal leven te leiden.

Rolling Stone’s Ken Barnes, die de muzikale stijl van Radio City beschrijft, begint met op te merken dat het debuut van de band, #1 Record, hen vestigde als “een van de toonaangevende nieuwe Amerikaanse bands werkend in de mid-zestiger jaren pop en rock ader”. Radio City, vindt Barnes, heeft “veel glinsterende pop lekkernijen”, hoewel “de openingstune, ‘O My Soul,’ is een voorbode, uitgestrekte funk affaire”; Barnes concludeert dat “Soms klinken ze als de Byrds, soms als de vroege Who, maar meestal als hun eigen onbeschrijfelijke zelf”.

Radio City werd uitgebracht in februari 1974 en kreeg, net als #1 Record, uitstekende kritieken. Record meldde: “Het geluid is stimulerend, het muzikantschap superb, en het resultaat is strak en rolickingly ritmisch. “140 Billboard beoordeelde het als “een zeer commerciële set. “140 Rolling Stone’s Bud Scoppa, toen bij Phonograph Record, bevestigde: “Alex Chilton heeft zich nu ontpopt als een groot talent, en hij zal weer van zich laten horen.”Cashbox noemde het “een verzameling uitstekend materiaal dat deze verdienstelijke band hopelijk op grote schaal zal doorbreken”.:140 Maar net zoals #1 Record het slachtoffer was geworden van slechte marketing, gold dat ook voor Radio City. Columbia, dat nu de volledige controle over de Stax catalogus had, weigerde het te verwerken na een meningsverschil. Zonder distributeur was de verkoop van Radio City, hoewel veel groter dan die van #1 Record, minimaal met slechts ongeveer 20.000 exemplaren.:140

Third/Sister LoversEdit

In september 1974, acht maanden na de release van Radio City, keerden Chilton en Stephens terug naar de Ardent Studios om te werken aan een derde album.:150-160 Ze werden bijgestaan door producer Jim Dickinson en een assortiment muzikanten (waaronder drummer Richard Rosebrough) en Lesa Aldridge, Chilton’s vriendin, die bijdroeg op zang.:150-160 De sessies en het mixen waren begin 1975 klaar, en 250 exemplaren van het album werden geperst met onopgemaakte labels voor promotioneel gebruik.:161-165

Parke Putterbaugh van Rolling Stone beschreef Third/Sister Lovers als “buitengewoon”. Het is, schreef hij, “Chilton’s rommelige meesterwerk, mooi en verontrustend”; “heftig origineel”; van “spookachtige briljantie”:

Als je ernaar luistert, word je “ondergedompeld in een maalstroom van tegenstrijdige emoties. Het ene moment zijn de liedjes doordrenkt met strijkers en zoete sentimenten, het andere moment zijn ze grimmig gespeeld en teneergeslagen. Geen enkel popliedje heeft ooit zo’n dieptepunt gekend als “Holocaust”, een angstige klaagzang in een slakkentempo gezongen over discordante slidegitaarfragmenten en kreunende cello. Aan de andere kant is er het heerlijke popminuet “Stroke It Noel”, de anticiperende magie van “Nightime” (“Caught a glance in your eyes and fell through the skies,” rapsodiseert Chilton) Big Star’s barokke, gitaargedreven pop bereikt zijn apotheose op nummers als “Kizza Me”, “Thank You Friends” en “O, Dana”. Zonder twijfel is Third een van de meest idiosyncratische, diep gevoelde en volledig gerealiseerde albums in het popidioom.

Problemen met het afspelen van deze bestanden? Zie media help.

Fry en Dickinson vlogen naar New York met promotie-exemplaren en ontmoetten daar medewerkers van een aantal platenmaatschappijen, maar konden geen belangstelling voor het album opwekken.:161-165 Toen een soortgelijke promotiepoging in Californië mislukte, werd het album in de ijskast gezet omdat het niet commercieel genoeg werd geacht om uit te brengen.Fry herinnerde zich: “We gingen naar binnen en speelden het en die kerels keken ons aan alsof we gek waren”.:161-165 Eind 1974, nog voor het album een naam had, ging de band uit elkaar, waarmee Big Star’s eerste tijdperk ten einde kwam.:161-165 Dickinson zei later dat hij “genageld was voor het verwennen van Alex op Big Star Third, maar ik denk dat het belangrijk is dat de artiest in staat wordt gesteld om met integriteit op te treden. Wat ik voor Alex deed was letterlijk het verwijderen van het juk van onderdrukkende productie waaronder hij had gelegen sinds de eerste keer dat hij ooit een woord in een microfoon uitsprak, ten goede of ten kwade.”

Sinds hij de band in 1972 verliet, had Bell tijd doorgebracht in verschillende landen om te proberen zijn solocarrière te ontwikkelen.:161-165 In 1978, na zijn terugkeer naar Memphis, werden de eerste twee Big Star-albums samen uitgebracht in het V.K. als een dubbelalbum, wat enthousiaste kritieken en belangstelling van fans opleverde.:205-207 Kort daarna groeide de bekendheid van Big Star verder toen, vier jaar na voltooiing, ook het derde album zowel in de V.S. als in het V.K. werd uitgebracht.205-207 Het tot dan toe titelloze Third/Sister Lovers was inmiddels bekend onder verschillende onofficiële namen, waaronder Third (als verwijzing naar de plaats in de discografie), Beale Street Green (als verwijzing naar de legendarische plek in de buurt, ooit een brandpunt voor bluesmuzikanten uit Memphis) en Sister Lovers (omdat Chilton en Stephens tijdens de opnames van het album verkering hadden met de zusjes Lesa en Holliday Aldridge).148:234

Niet lang na de release van Third/Sister Lovers kwam Bell om het leven bij een auto-ongeluk.:211 Hij verloor blijkbaar de controle over zijn auto toen hij alleen reed en kwam om het leven toen hij een lantaarnpaal raakte nadat hij honderd meter eerder de stoeprand had geraakt.:211 Een bloedtest wees uit dat hij op dat moment niet dronken was, en er werden geen andere drugs op hem gevonden dan een fles vitaminen.:211 Bell zou achter het stuur in slaap zijn gevallen of afgeleid zijn.:211