Engels
Your Lungs and Respiratory System
(Your Lungs)
Wat doe je de hele dag, elke dag, ongeacht waar of met wie je bent?
- Bedenk wat je morgen als lunch zult eten
- Steek je vinger in je neus
- Zing je favoriete liedje
- Adem
Sommige kinderen zullen (a) of (c) zeggen of zelfs sommigen zullen (b) zeggen – jakkes! – (b). Maar iedereen zou moeten zeggen (d). Het inademen van lucht is noodzakelijk om mensen (en veel dieren) in leven te houden. En wat zijn de twee grote delen die de ademhaling doen? Als je antwoord de longen is, heb je het goed!
Je longen zijn de grootste organen in je lichaam en ze werken samen met je ademhalingssysteem om je in staat te stellen frisse lucht in te ademen, muffe lucht kwijt te raken en zelfs te praten. Laten we een rondleiding door de longen maken!
Localiseer die longen
Je longen zitten in je borstkas en zijn zo groot dat ze het grootste deel van de beschikbare ruimte in beslag nemen. Je hebt twee longen, maar ze zijn niet even groot als je ogen of neusgaten. In plaats daarvan is de long aan de linkerkant van uw lichaam iets kleiner dan die aan de rechterkant. Deze extra ruimte aan de linkerkant biedt plaats aan uw hart.
Uw longen worden beschermd door uw ribbenkast, die bestaat uit 12 paar ribben. Deze zijn in de rug met uw ruggengraat verbonden en omgeven de longen om ze veilig te houden. Onder de longen bevindt zich het middenrif, een koepelvormige spier die samen met uw longen ervoor zorgt dat u lucht kunt inademen (inademen) en uitademen (uitademen).
U kunt uw longen niet zien, maar het is gemakkelijk om ze te voelen als ze in actie zijn: leg uw handen op uw borst en adem heel diep in. Je zult voelen dat je borst iets groter wordt. Adem nu uit en voel hoe uw borstkas weer zijn normale omvang aanneemt. U hebt zojuist de volle kracht van uw longen gevoeld!
Een blik in de longen
Van buitenaf gezien zijn de longen roze en enigszins zacht, als een spons. Maar de binnenkant bevat het echt belangrijke deel van de longen! Aan het eind van de luchtpijp bevinden zich twee grote buizen die primaire bronchiën worden genoemd. De ene loopt naar links en komt in de linkerlong, terwijl de andere naar rechts loopt en in de rechterlong komt. Elke primaire bronchus vertakt zich in andere buizen of bronchiën, die kleiner en kleiner worden als takken van een grote boom. De kleinste buisjes worden bronchiolen genoemd en er zijn er ongeveer 30.000 in elke long. Elke bronchiole is ongeveer even dik als een haar.
Aan het eind van elke bronchiole is een speciaal gebied dat leidt naar clusters van zeer kleine luchtzakjes die alveoli worden genoemd. Er zitten ongeveer 600 miljoen longblaasjes in je longen en als je ze allemaal samenvoegt, zouden ze een heel tennisveld bedekken. Dat zijn veel longblaasjes ! Elke alveoli is bedekt met een soort netwerk van zeer kleine bloedvaatjes, haarvaten genaamd. Deze haarvaten zijn zo klein dat de bloedcellen in een rij moeten staan om er doorheen te kunnen.
Alles over inademen
Wanneer je je hond uitlaat, je kamer opruimt of een volleybal slaat, denk je waarschijnlijk niet aan inademen (inademen) – je hebt andere dingen aan je hoofd! Maar elke keer dat u lucht inademt, werken tientallen lichaamsdelen om u aan die lucht te helpen zonder dat u er zelfs maar over na hoeft te denken.
Wanneer u inademt, trekt uw middenrif samen en wordt het plat. Hierdoor zakt het naar beneden, zodat je longen meer ruimte hebben om groter te worden als ze zich met lucht vullen. “Beweeg je middenrif, ik vul me met lucht!” is wat je longen zouden zeggen. En het middenrif is niet het enige deel dat je longen de ruimte geeft die ze nodig hebben. Je ribspieren spannen aan en zorgen ervoor dat je ribben omhoog en naar buiten bewegen om je longen meer ruimte te geven.
Tegelijkertijd adem je lucht in door je mond en neus en de lucht gaat door je luchtpijp naar beneden. Terwijl het door je luchtpijp beweegt, bewegen kleine haartjes genaamd trilhaartjes zachtjes om slijm en vuil uit je longen te houden. De lucht gaat dan door een reeks vertakkingen in de longen, via de bronchiën en bronchiolen. De lucht komt uiteindelijk terecht in de 600 miljoen alveoli. Als deze miljoenen longblaasjes zich vullen met lucht, worden de longen groter. Herinner je je dat experiment waarbij je je longen groter voelde worden? Nou, je voelde echt de kracht van deze ongelooflijke alveoli!
De alveoli zorgen ervoor dat zuurstof uit de lucht in je bloed komt. Elke cel in je lichaam heeft elke minuut van de dag zuurstof nodig. Zuurstof passeert door de wanden van elke alveolus en in de minuscule haarvaten die eromheen liggen. Zuurstof komt het bloed binnen vanuit de kleine haarvaten en wordt vervoerd door rode bloedcellen en reist door lagen van bloedvaten tot het het hart bereikt. Het hart stuurt dan het zuurstofrijke (met zuurstof gevulde) bloed naar elke cel in het lichaam.
Wachten op uitademen
Wanneer het tijd is om uit te ademen (uit te ademen), wordt alles omgekeerd: nu is het de beurt aan het middenrif om te zeggen: “Beweeg”. Het middenrif ontspant en beweegt naar boven, waardoor de lucht uit de longen wordt geperst. De ribspieren ontspannen zich en de ribben bewegen naar binnen, waardoor een kleinere ruimte in de borstkas ontstaat.
Nu hebben uw cellen alle zuurstof verbruikt die ze nodig hebben en voert uw bloed kooldioxide en andere afvalstoffen mee die uw lichaam moeten verlaten. Het bloed keert terug door de haarvaten en de afvalstoffen komen in de alveoli. Je stoot ze dan uit in de omgekeerde volgorde van hoe ze binnenkwamen: de lucht gaat door de bronchiën, uit de bronchiën, in de luchtpijp, en uiteindelijk door de mond en neus naar buiten.
De lucht die je uitstoot bevat niet alleen afvalstoffen en kooldioxide, maar ze is ook warm! Terwijl de lucht door je lichaam stroomt, neemt het onderweg warmte op. Je kunt deze warmte voelen als je je hand voor je mond houdt als je uitademt. Wat is de temperatuur van de lucht die uit je mond of neus komt?
Met al deze beweging vraag je je misschien af waarom je longen niet vast komen te zitten als ze zich vullen en legen. Gelukkig zijn je longen bedekt met twee speciale gladde lagen die pleurale membranen worden genoemd. Deze membranen zijn gescheiden door een vloeistof waardoor ze gemakkelijk glijden wanneer je in- en uitademt.
Het is tijd om te praten
Je longen zijn belangrijk om te ademen…en ook om te praten! Boven de luchtpijp bevindt zich het strottenhoofd, dat ook wel de glottis (strotklep) wordt genoemd. Aan de andere kant van het glottis zitten twee kleine ribbels, stembanden genoemd, die open en dicht gaan om geluid te maken. Als je lucht uit je longen ademt, gaat die door je luchtpijp en strottenhoofd naar de stembanden. Als de stembanden gesloten zijn en er lucht tussen stroomt, gaan de stembanden trillen en produceren ze geluid.
De hoeveelheid lucht die je uit je longen blaast, bepaalt hoe hard het geluid zal zijn en hoe lang je het kunt maken. Probeer eens heel diep in te ademen en de namen van alle kinderen in je klas op te zeggen – hoe lang kun je dat volhouden zonder weer adem te halen? Probeer de volgende keer dat u buiten bent eens te schreeuwen en kijk wat er gebeurt – schreeuwen kost veel lucht, dus u zult vaker moeten inademen dan wanneer u alleen de woorden zou zeggen. Experimenteer met verschillende geluiden en hoeveel lucht je nodig hebt om ze te maken: als je lacht, adem je beetje bij beetje uit, maar als je een boer laat, laat je de ingeslikte lucht in je maag er in één keer uitkomen! Als je de hik krijgt, komt dat omdat je middenrif op zo’n rare manier beweegt dat je ineens lucht inademt en de lucht je stembanden bereikt als je er nog niet klaar voor bent.
Love your lungs
Je longen zijn geweldig: ze stellen je in staat om te ademen, met een vriend te praten, te schreeuwen bij een wedstrijd, te zingen, te lachen, te huilen, en nog veel meer! En over een spelletje gesproken, je longen werken zelfs samen met je hersenen om je te helpen een grotere hoeveelheid lucht in te ademen en uit te ademen in een sneller tempo tijdens het hardlopen – allemaal zonder er zelfs maar over na te denken.
Je longen gezond houden is een goed idee, en de beste manier om ze roze en gezond te houden is niet te roken. Roken is voor geen enkel deel van je lichaam goed, en vooral je longen hebben er een hekel aan. Sigarettenrook beschadigt de trilhaartjes in uw luchtpijp, zodat ze niet meer kunnen bewegen om vuil en andere stoffen uit uw longen te houden. Je longblaasjes zeggen ook “ouch”, want de chemicaliën in sigarettenrook kunnen de wanden van de kwetsbare longblaasjes doen afbreken, waardoor het moeilijk wordt om te ademen. Ten slotte kan sigarettenrook de cellen van de longen zozeer beschadigen dat gezonde cellen kunnen verdwijnen en worden vervangen door kankercellen. Longen zijn normaal taai en sterk, maar sigaretten kunnen ze zeer gemakkelijk beschadigen – en het is vaak zeer moeilijk of onmogelijk om ze te genezen. Als je met chemicaliën moet werken in een kunst- of knutselklas, zorg er dan voor dat je een beschermend masker draagt om te voorkomen dat giftige dampen je longen binnendringen.
Je kunt je liefde voor je longen ook laten zien door te sporten! Lichaamsbeweging is goed voor alle delen van uw lichaam, en vooral voor uw longen en hart. Wanneer u aan krachttraining doet (zoals fietsen, hardlopen of zwemmen), hebben uw longen meer lucht nodig om uw cellen te voorzien van de extra zuurstof die ze nodig hebben. Als je dieper ademt en lucht opneemt, worden je longen sterker en beter in het voorzien van je lichaam van de lucht die het nodig heeft om goed te functioneren. Houd je longen gezond en ze zullen je levenslang dankbaar zijn!
Geactualiseerd en beoordeeld door: Yamini Durani, MD
Revision date: October 2012
Initially reviewed by: Laura Inselman, MD