Publicatiegeschiedenis

De Protocollen verschenen al in 1903 in druk in het Russische Rijk, gepubliceerd als een reeks artikelen in Znamya, een krant uit de Zwarte Hundreds die eigendom was van Pavel Krushevan. Het verscheen opnieuw in 1905 als het laatste hoofdstuk (hoofdstuk XII) van de tweede editie van Velikoe v malom i antikhrist (“De grote in de kleine & antichrist”), een boek van Sergei Nilus. In 1906 verscheen het in pamfletvorm onder redactie van Georgy Butmi de Katzman.

De eerste drie (en later meer) Russischtalige drukken werden gepubliceerd en verspreid in het Russische Rijk gedurende de periode 1903-06 als een middel om Joden, die door de monarchisten werden beschuldigd van de nederlaag in de Russisch-Japanse Oorlog en de Revolutie van 1905, tot zondebok te maken. Alle drie de teksten hebben het idee gemeen dat de Joden streven naar wereldheerschappij. Aangezien de Protocollen worden gepresenteerd als louter een document, zijn de voor- en achterkanten nodig om de vermeende oorsprong ervan te verklaren. De verschillende impressies zijn echter onderling inconsistent. De algemene bewering is dat het document gestolen zou zijn van een geheime Joodse organisatie. Aangezien het vermeende originele gestolen manuscript niet bestaat, is men genoodzaakt een vermeende originele uitgave te herstellen. Dit is gedaan door de Italiaanse geleerde Cesare G. De Michelis in 1998, in een werk dat in het Engels werd vertaald en gepubliceerd in 2004, waar hij zijn onderwerp behandelt als Apocrief.

Toen de Russische Revolutie zich ontvouwde, waardoor Russen die lid waren van de Witte Beweging naar het Westen vluchtten, werd deze tekst meegesleept en kreeg hij een nieuw doel. Tot dan toe waren De Protocollen obscuur gebleven; nu werd het een instrument om Joden de schuld te geven van de Russische Revolutie. Het werd een instrument, een politiek wapen, dat werd gebruikt tegen de bolsjewieken, die werden afgeschilderd als overwegend joods, en die het “plan” zouden uitvoeren dat in de Protocollen was vervat. Het doel was de Oktoberrevolutie in diskrediet te brengen, te voorkomen dat het Westen de Sovjet-Unie zou erkennen, en de ondergang van het regime van Vladimir Lenin te bewerkstelligen.

Eerste Russischtalige uitgaven

Het hoofdstuk “Op de Joodse begraafplaats in Praag” uit Goedsche’s Biarritz, met zijn sterk antisemitische thema over het vermeende rabbinale complot tegen de Europese beschaving, werd in 1872 in het Russisch vertaald als een afzonderlijk pamflet. In 1921 gaf prinses Catherine Radziwill echter een privé-lezing in New York waarin zij beweerde dat de Protocollen een vervalsing waren die in 1904-05 was samengesteld door de Russische journalisten Matvei Golovinski en Manasevitsj-Manuilov in opdracht van Pjotr Rachkovski, hoofd van de Russische geheime dienst in Parijs.

In 1944 identificeerde de Duitse schrijver Konrad Heiden Golovinski als de auteur van de Protocollen. Radziwill’s relaas werd ondersteund door de Russische historicus Mikhail Lepekhine, die zijn bevindingen in november 1999 publiceerde in het Franse nieuwsweekblad L’Express. Lepekhine beschouwt de Protocollen als onderdeel van een plan om Tsaar Nicholas II ervan te overtuigen dat de modernisering van Rusland in werkelijkheid een Joods complot was om de wereld te beheersen. Stephen Eric Bronner schrijft dat groepen die zich verzetten tegen vooruitgang, parlementarisme, verstedelijking en kapitalisme, en tegen een actieve Joodse rol in deze moderne instellingen, zich in het bijzonder aangetrokken voelden tot het antisemitisme in het document. De Oekraïense geleerde Vadim Skuratovsky biedt een uitgebreide literaire, historische en taalkundige analyse van de oorspronkelijke tekst van de Protocollen en traceert de invloeden van Fjodor Dostojevski’s proza (in het bijzonder De Groot-Inquisiteur en De Bezetene) op Golovinski’s geschriften, waaronder de Protocollen.

Golovinski’s rol bij het schrijven van de Protocollen wordt betwist door Michael Hagemeister, Richard Levy en Cesare De Michelis, die elk schrijven dat het relaas waarbij hij betrokken is historisch niet verifieerbaar is en voor een groot deel bewijsbaar onjuist.

In zijn boek The Non-Existent Manuscript, bestudeert de Italiaanse geleerde Cesare G. De Michelis vroege Russische publicaties van de Protocollen. De Protocollen werden voor het eerst in de Russische pers vermeld in april 1902, door de Sint-Petersburgse krant Novoye Vremya (Новое Время – De Nieuwe Tijden). Het artikel was geschreven door de beroemde conservatieve publicist Michail Mensjikov als onderdeel van zijn regelmatige reeks “Brieven aan buren” (“Письма к ближним”) en was getiteld “Complotten tegen de Mensheid”. De auteur beschreef zijn ontmoeting met een dame (Yuliana Glinka, zoals ze nu bekend staat) die, nadat ze hem had verteld over haar mystieke openbaringen, hem smeekte om kennis te nemen van de documenten die later bekend werden als de Protocollen; maar na het lezen van enkele fragmenten werd Menshikov nogal sceptisch over de herkomst ervan en publiceerde hij ze niet.

Krushevan en Nilus edities

De Protocollen werden op zijn vroegst gepubliceerd, in feuilletonvorm, van 28 augustus tot 7 september (O.S.) 1903, in Znamya, een dagblad in Sint Petersburg, onder Pavel Krushevan. Krushevan had vier maanden eerder de aanzet gegeven tot de pogrom van Kishinev.

In 1905 publiceerde Sergei Nilus de volledige tekst van de Protocollen in Hoofdstuk XII, het laatste hoofdstuk (blz. 305-417), van de tweede editie (of derde, volgens sommige bronnen) van zijn boek, Velikoe v malom i antikhrist, dat zich laat vertalen als “Het grote binnen het kleine: De komst van de Anti-Christ en de heerschappij van Satan op Aarde”. Hij beweerde dat het het werk was van het Eerste Zionistische Congres, gehouden in 1897 in Bazel, Zwitserland. Toen erop werd gewezen dat het Eerste Zionistische Congres openstond voor het publiek en werd bijgewoond door vele niet-Joden, veranderde Nilus zijn verhaal en zei dat de Protocollen het werk waren van de bijeenkomsten van de Ouderlingen in 1902-03, maar hij sprak zijn eigen eerdere verklaring tegen dat hij zijn exemplaar in 1901 had ontvangen:

In 1901 slaagde ik erin om via een kennis van mij (wijlen hofmaarschalk Alexei Nikolajevitsj Soekotin van Tsjernigov) een manuscript te bemachtigen dat met ongewone perfectie en helderheid het verloop en de ontwikkeling blootlegde van de geheime joodse vrijmetselaars samenzwering, die deze goddeloze wereld tot haar onvermijdelijke einde zou brengen. De persoon die mij dit manuscript gaf garandeerde dat het een getrouwe vertaling was van de originele documenten die door een vrouw waren gestolen van een van de hoogste en invloedrijkste leiders van de Vrijmetselaars tijdens een geheime bijeenkomst ergens in Frankrijk – het geliefde nest van de Vrijmetselaars samenzwering.

Stolypin’s fraude-onderzoek, 1905

Een daaropvolgend geheim onderzoek in opdracht van Pjotr Stolypin, de nieuw benoemde voorzitter van de Raad van Ministers, kwam tot de conclusie dat de Protocollen rond 1897-98 voor het eerst in antisemitische kringen in Parijs waren verschenen. Toen Nicolaas II de resultaten van dit onderzoek vernam, verzocht hij: “De Protocollen moeten in beslag worden genomen, een goede zaak kan niet met smerige middelen worden verdedigd.” Ondanks het bevel, of vanwege de “goede zaak”, woekerden talrijke herdrukken.

De Protocollen in het Westen

In de Verenigde Staten moeten De Protocollen worden begrepen in de context van de Eerste Rode Schrik (1917-20). De tekst zou in 1917 door een Russische legerofficier naar de Verenigde Staten zijn gebracht; hij werd in juni 1918 in het Engels vertaald door Natalie de Bogory (persoonlijke assistente van Harris A. Houghton, een officier van het Ministerie van Oorlog), en de Russische expat Boris Brasol verspreidde hem spoedig in Amerikaanse regeringskringen, met name in diplomatieke en militaire kringen, in de vorm van een typoscript, waarvan een kopie in het archief van het Hoover Institute is opgenomen. Het verscheen in 1919 ook in de Public Ledger als een paar in serie geschreven krantenartikelen. Maar alle verwijzingen naar “Joden” werden vervangen door verwijzingen naar Bolsjewiki als een exposé door de journalist en later zeer gerespecteerde Columbia University School of Journalism decaan Carl W. Ackerman.

In 1923 verscheen er een anoniem uitgegeven pamflet door de Britons Publishing Society, een opvolger van The Britons, een entiteit opgericht en geleid door Henry Hamilton Beamish. Dit pamflet zou een vertaling zijn van Victor E. Marsden, die in oktober 1920 was overleden.

In de meeste versies gaat het in wezen om “protocollen”, of notulen van een toespraak die in het geheim werd gehouden en waarbij Joden betrokken waren die zijn georganiseerd als Elders, of Wijzen, van Zion, en die ten grondslag liggen aan 24 protocollen die zogenaamd worden gevolgd door het Joodse volk. Het is bewezen dat de Protocollen een literaire vervalsing en bedrog zijn, alsmede een duidelijk geval van plagiaat.

Engelstalige afdrukken

Op 27 en 28 oktober 1919 publiceerde de Philadelphia Public Ledger uittreksels van een Engelstalige vertaling als de “Rode Bijbel”, waarbij alle verwijzingen naar het vermeende Joodse auteurschap werden geschrapt en het document werd herschreven als een Bolsjewistisch manifest. De auteur van de artikelen was de toenmalige correspondent van de krant, Carl W. Ackerman, die later hoofd van de afdeling journalistiek aan de Columbia University werd. Op 8 mei 1920 volgde een artikel in The Times de Duitse vertaling en riep op tot een onderzoek naar wat het een “unheimische noot van profetie” noemde. In de leader (redactioneel) getiteld “The Jewish Peril, a Disturbing Pamphlet: Call for Inquiry”, schreef Wickham Steed over De Protocollen:

Wat zijn deze ‘Protocollen’? Zijn ze authentiek? Zo ja, welke kwaadaardige groepering heeft deze plannen bedacht en zich verkneukeld over hun uiteenzetting? Zijn het vervalsingen? Zo ja, vanwaar dan die griezelige profetie, een deels vervulde profetie, deels een vergane profetie?

Steed trok zijn steun aan de Protocollen in, nadat deze als vervalsing waren ontmaskerd.

Verenigde Staten

In 1920 publiceerde Henry Ford in de Verenigde Staten in een krant die zijn eigendom was – The Dearborn Independent – een Amerikaanse versie van de Protocollen, als onderdeel van een reeks antisemitische artikelen getiteld “The International Jew: The World’s Foremost Problem’. Hij publiceerde de artikelen later in boekvorm, met een oplage van een half miljoen in de Verenigde Staten, alsmede vertalingen in een aantal andere talen. In 1921 noemde Ford bewijzen voor een Joodse dreiging: “De enige verklaring die ik wil afleggen over de Protocollen is dat ze passen in wat er gaande is. Ze zijn 16 jaar oud, en ze passen bij de wereldsituatie tot op dit moment.” Robert A. Rosenbaum schreef: “In 1927 trok Ford onder juridische en economische druk de antisemitische artikelen in en bood zijn verontschuldigingen aan, terwijl hij persoonlijke verantwoordelijkheid voor de antisemitische artikelen afwees. Hij was ook een bewonderaar van nazi-Duitsland.

In 1934 breidde een anonieme redacteur de compilatie uit met “Tekst en Commentaar” (pp 136-41). De productie van deze niet gecrediteerde compilatie was een 300 pagina’s tellend boek, een niet-authentieke uitgebreide editie van het twaalfde hoofdstuk van Nilus’ boek uit 1905 over de komst van de anti-Christ. Het bestaat uit substantiële liftings van uittreksels van artikelen uit Ford’s antisemitische tijdschrift The Dearborn Independent. Deze tekst uit 1934 circuleert het meest in de Engelssprekende wereld, en ook op het internet. De “Text and Commentary” eindigt met een commentaar op Chaim Weizmann’s opmerking op 6 oktober 1920 tijdens een banket: “Een weldadige bescherming die God in het leven van de Jood heeft ingesteld, is dat Hij hem over de hele wereld heeft verspreid”. Marsden, die toen al dood was, wordt gecrediteerd voor de volgende bewering:

Het bewijst dat de Geleerde Ouderen bestaan. Het bewijst dat Dr. Weizmann alles over hen weet. Het bewijst dat het verlangen naar een “Nationaal tehuis” in Palestina slechts camouflage is en een infinitesimaal deel van het werkelijke doel van de Joden. Het bewijst dat de Joden van de wereld niet van plan zijn zich in Palestina of enig ander afzonderlijk land te vestigen, en dat hun jaarlijkse gebed dat zij elkaar “volgend jaar in Jeruzalem” mogen ontmoeten, slechts een stukje van hun karakteristieke bedrog is. Het toont ook aan dat de Joden nu een wereldbedreiging zijn, en dat de Arische rassen hen voorgoed buiten Europa zullen moeten huisvesten.

The Times ontmaskert een vervalsing, 1921

In 1920-1921 werd de geschiedenis van de concepten in de Protocollen teruggevoerd op de werken van Goedsche en Jacques Crétineau-Joly door Lucien Wolf (een Engelse Joodse journalist), en gepubliceerd in Londen in augustus 1921. Maar een dramatische ontmaskering vond plaats in de serie artikelen in The Times door haar Constantinopel verslaggever, Philip Graves, die het plagiaat uit het werk van Maurice Joly ontdekte.

Volgens schrijver Peter Grose ontdekte Allen Dulles, die in Constantinopel was om relaties te ontwikkelen in post-Ottomaanse politieke structuren, “de bron” van de documentatie en bezorgde hem uiteindelijk aan The Times. Grose schrijft dat The Times een lening verstrekte aan de bron, een Russische emigrant die niet geïdentificeerd wilde worden, met dien verstande dat de lening niet terugbetaald zou worden. Colin Holmes, docent economische geschiedenis aan de Universiteit van Sheffield, identificeerde de emigrant als Mikhail Raslovlev, een zelfverklaarde antisemiet, die de informatie aan Graves gaf om “de Joden, met wie ik nooit bevriend ben geweest, geen enkel wapen in handen te geven.”

In het eerste artikel van Graves’ serie, getiteld “Een Literaire Vervalsing”, schreef de redactie van The Times: “onze Constantinopel Correspondent presenteert voor de eerste keer afdoend bewijs dat het document in hoofdzaak een onhandig plagiaat is. Hij heeft ons een kopie doen toekomen van het Franse boek waaruit het plagiaat is opgemaakt.” In hetzelfde jaar werd in de Verenigde Staten een heel boek gepubliceerd door Herman Bernstein waarin het bedrog werd gedocumenteerd. Ondanks deze wijdverbreide en uitgebreide ontkrachting, bleven de Protocollen door antisemieten beschouwd worden als belangrijk feitelijk bewijs. Dulles, een succesvol advocaat en beroepsdiplomaat, probeerde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken ertoe te bewegen de vervalsing publiekelijk aan de kaak te stellen, maar zonder succes.

Zwitserland

Het proces van Bern, 1934-35

De verkoop van de Protocollen (bewerkt door de Duitse antisemiet Theodor Fritsch) door het Nationaal Front tijdens een politieke manifestatie in het Casino van Bern op 13 juni 1933, leidde tot het Berne Proces in het Amtsgericht (arrondissementsrechtbank) van Bern, de hoofdstad van Zwitserland, op 29 oktober 1934. De eisers (de Zwitsers Joodse Vereniging en de Joodse Gemeenschap van Bern) werden vertegenwoordigd door Hans Matti en Georges Brunschvig, bijgestaan door Emil Raas. Namens de verdediging werkte de Duitse antisemitische propagandist Ulrich Fleischhauer. Op 19 mei 1935 werden twee beklaagden (Theodore Fischer en Silvio Schnell) veroordeeld wegens overtreding van een Bernse wet die de verspreiding van “onzedelijke, obscene of brutaliserende” teksten verbood, terwijl drie andere beklaagden werden vrijgesproken. De rechtbank verklaarde dat de Protocollen vervalsingen, plagiaat en obscene literatuur waren. Rechter Walter Meyer, een christen die nog nooit van de Protocollen had gehoord, zei tot besluit,

Ik hoop dat de tijd zal aanbreken dat niemand nog zal kunnen begrijpen hoe in 1935 bijna een dozijn verstandige en verantwoordelijke mannen in staat waren om gedurende twee weken het intellect van de rechtbank van Bern te bespotten door te discussiëren over de echtheid van de zogenaamde Protocollen, precies die Protocollen die, schadelijk als ze zijn geweest en nog zullen zijn, niets anders zijn dan lachwekkende nonsens.

Vladimir Burtsev, een Russische emigrant, anti-bolsjewiek en anti-fascist die in het begin van de 20e eeuw talrijke provocateurs van de Okhrana ontmaskerde, was getuige bij het proces van Bern. In 1938 publiceerde hij in Parijs een boek, De Protocollen van de Ouderen van Zion: A Proved Forgery, gebaseerd op zijn getuigenis.

Op 1 november 1937 gingen de beklaagden tegen het vonnis in beroep bij het Obergericht (Kantonale Hooggerechtshof) van Bern. Een panel van drie rechters sprak hen vrij en oordeelde dat de Protocollen weliswaar vals waren, maar niet in strijd met de wet, omdat het “politieke publicaties” waren en geen “onzedelijke (obscene) publicaties (Schundliteratur)” in de strikte zin van de wet. De voorzitter van de rechtbank stelde echter dat de vervalsing van de Protocollen niet betwistbaar was en betreurde het dat de wet de Joden niet voldoende bescherming bood tegen dit soort literatuur. De rechtbank weigerde de kosten van de verdediging van de vrijgesproken beklaagden door te berekenen aan de eisers, en de vrijgesproken Theodor Fischer moest 100 Fr. betalen voor de totale staatskosten van het proces (28.000 Fr.) die uiteindelijk door het kanton Bern werden betaald. Deze beslissing gaf aanleiding tot latere beschuldigingen dat het hof van beroep “de authenticiteit van de Protocollen bevestigde”, hetgeen in strijd is met de feiten. Een voorstander van de pro-nazi-beklaagden is te vinden in een bijlage van Leslie Fry’s Waters Flowing Eastward. Een meer wetenschappelijk werk over het proces is te vinden in een 139 pagina’s tellende monografie van Urs Lüthi.

Het bewijs dat tijdens het proces werd geleverd, en dat latere verslagen tot op heden sterk heeft beïnvloed, was dat de Protocollen oorspronkelijk in het Frans waren geschreven door agenten van de Tsaristische geheime politie (de Okhrana). Deze versie wordt echter door verschillende moderne geleerden in twijfel getrokken. Michael Hagemeister ontdekte dat de voornaamste getuige Alexandre du Chayla eerder had geschreven ter ondersteuning van de bloed laster, vierduizend Zwitserse francs had ontvangen voor zijn getuigenis, en zelfs door de aanklagers heimelijk werd betwijfeld. Charles Ruud en Sergei Stepanov concludeerden dat er geen substantieel bewijs is van betrokkenheid van Okhrana en sterk indirect bewijs daartegen.

Het Basel Proces

Een soortgelijk proces in Zwitserland vond plaats in Basel. De Zwitserse frontisten Alfred Zander en Eduard Rüegsegger verspreidden de Protocollen (uitgegeven door de Duitser Gottfried zur Beek) in Zwitserland. Jules Dreyfus-Brodsky en Marcus Cohen klaagden hen aan wegens belediging van de Joodse eer. Tegelijkertijd klaagde opperrabbijn Marcus Ehrenpreis van Stockholm (die ook getuige was tijdens het proces in Bern) Alfred Zander aan, die beweerde dat Ehrenpreis zelf had gezegd dat de Protocollen authentiek waren (verwijzend naar het voorwoord van de uitgave van de Protocollen door de Duitse antisemiet Theodor Fritsch). Op 5 juni 1936 eindigde deze procedure met een schikking.

Duitsland

Volgens historicus Norman Cohn waren de moordenaars van de Duits-Joodse politicus Walter Rathenau (1867-1922) ervan overtuigd dat Rathenau een letterlijke “Oudere van Zion” was.

Het lijkt waarschijnlijk dat Adolf Hitler voor het eerst op de hoogte kwam van de Protocollen nadat hij erover had gehoord van etnisch Duitse blanke emigranten, zoals Alfred Rosenberg en Max Erwin von Scheubner-Richter. Hitler verwijst naar de Protocollen in Mein Kampf:

… zijn gebaseerd op een vervalsing, jammert de Frankfurter Zeitung elke week … het beste bewijs dat ze authentiek zijn … het belangrijkste is dat ze met een positief angstaanjagende zekerheid de aard en activiteit van het Joodse volk onthullen en hun innerlijke contexten blootleggen, evenals hun uiteindelijke doelen.

De Protocollen werden ook een onderdeel van de nazi-propaganda om de vervolging van de Joden te rechtvaardigen. In De Holocaust: The Destruction of European Jewry 1933-1945, stelt Nora Levin dat “Hitler de Protocollen gebruikte als handleiding in zijn oorlog om de Joden uit te roeien”:

Ondanks overtuigend bewijs dat de Protocollen een grove vervalsing waren, waren ze in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw sensationeel populair en werden ze op grote schaal verkocht. Ze werden vertaald in alle talen van Europa en op grote schaal verkocht in Arabische landen, de VS en Engeland. Maar het was in Duitsland na de Eerste Wereldoorlog dat ze hun grootste succes hadden. Daar werden ze gebruikt om alle rampen te verklaren die het land waren overkomen: de nederlaag in de oorlog, de honger, de destructieve inflatie.

Hitler heeft de Protocollen niet meer genoemd in zijn toespraken na zijn verdediging ervan in Mein Kampf. “Distillaties van de tekst verschenen in Duitse klaslokalen, indoctrineerden de Hitlerjeugd, en vielen samen met Duitse soldaten de USSR binnen. Nazi Propaganda Minister Joseph Goebbels verkondigde: “De Zionistische Protocollen zijn vandaag de dag nog net zo actueel als op de dag dat ze voor het eerst werden gepubliceerd.”

Richard S. Levy bekritiseert de bewering dat de Protocollen een groot effect hadden op Hitler’s denken, door te schrijven dat deze bewering vooral gebaseerd is op verdachte getuigenissen en harde bewijzen ontbeert. Randall Bytwerk is het daarmee eens en schrijft dat de meeste leidende Nazi’s niet geloofden dat de Protocollen echt waren, ondanks het feit dat ze een “innerlijke waarheid” hebben die geschikt is voor propaganda.

De publicatie van de Protocollen werd in Duitsland in 1939 om onbekende redenen stopgezet. Een uitgave die klaar was om gedrukt te worden, werd geblokkeerd door censuurwetten.

Duitstalige publicaties

Hij was in 1918-19 uit Oekraïne gevlucht, en Piotr Shabelsky-Bork bracht de Protocollen naar Ludwig Muller Von Hausen, die ze vervolgens in het Duits publiceerde. Onder het pseudoniem Gottfried Zur Beek maakte hij de eerste en “verreweg de belangrijkste” Duitse vertaling. Het verscheen in januari 1920 als onderdeel van een groter antisemitisch traktaat uit 1919. Nadat The Times het boek in mei 1920 respectvol had besproken, werd het een bestseller. “De familie Hohenzollern betaalde mee aan de publicatiekosten, en keizer Wilhelm II liet delen van het boek voorlezen aan dinergasten”. De uitgave van 1923 door Alfred Rosenberg “gaf een vervalsing een enorme impuls”.

Italië

Fascistische politicus Giovanni Preziosi publiceerde de eerste Italiaanse uitgave van de Protocollen in 1921. Het boek had echter weinig impact tot het midden van de jaren dertig. Een nieuwe uitgave in 1937 had een veel grotere impact, en van drie volgende edities in de daaropvolgende maanden werden in totaal 60.000 exemplaren verkocht. De vijfde druk had een inleiding van Julius Evola, die rond de kwestie van de vervalsing argumenteerde, door te stellen: “

Na de Tweede Wereldoorlog

Midden-Oosten

Nooit hebben regeringen of politieke leiders in de meeste delen van de wereld verwezen naar de Protocollen sinds de Tweede Wereldoorlog. De uitzondering hierop is het Midden-Oosten, waar een groot aantal Arabische en Moslimregimes en -leiders de Protocollen als authentiek hebben onderschreven, onder meer door de presidenten Gamal Abdel Nasser en Anwar Sadat van Egypte, de oudere president Arif van Irak, koning Faisal van Saoedi-Arabië, en kolonel Muammar al-Gaddafi van Libië. Een vertaling door een Arabische christen verscheen in 1927 of 1928 in Caïro, ditmaal als boek. De eerste vertaling door een Arabische moslim verscheen ook in Caïro, maar pas in 1951.

In het handvest van Hamas, een Palestijnse islamistische groepering, van 1988 stond dat de Protocollen het plan van de zionisten belichamen. De verwijzing werd verwijderd in het nieuwe convenant dat in 2017 werd uitgegeven. Recente steunbetuigingen in de 21e eeuw zijn afkomstig van de grootmoefti van Jeruzalem, sjeik Ekrima Sa’id Sabri, het ministerie van Onderwijs van Saoedi-Arabië, en een lid van het Griekse parlement, Ilias Kasidiaris. Naar verluidt heeft het Palestijns Solidariteitscomité van Zuid-Afrika exemplaren van de Protocollen verspreid op de Wereldconferentie tegen racisme 2001. Het boek werd tijdens de conferentie verkocht in de tentoonstellingstent die was opgezet voor de verspreiding van de antiracistische literatuur.

Figuren in de regio hebben echter publiekelijk verklaard dat De Protocollen van de Ouderen van Zion een vervalsing zijn, zoals de voormalige Grootmoefti van Egypte Ali Gomaa, die een officiële gerechtelijke klacht indiende tegen een uitgever die valselijk zijn naam had gezet op een inleiding van de Arabische vertaling.

Daagse samenzweringstheorieën

De Protocollen blijven wereldwijd op grote schaal beschikbaar, met name op internet.

De Protocollen worden algemeen beschouwd als invloedrijk in de ontwikkeling van andere complottheorieën, en komen herhaaldelijk terug in hedendaagse complottheorieënliteratuur. Van de Protocollen afgeleide noties zijn onder meer beweringen dat de in de Protocollen afgebeelde “Joden” een dekmantel zijn voor de Illuminati, Vrijmetselaars, de Priorij van Sion of, in de opvatting van David Icke, “extra-dimensionale entiteiten”. In zijn boek And the truth shall set you free (1995), beweert Icke dat de Protocollen echt en accuraat zijn.