In het tijdperk vóór de vaccinatie had Oostenrijk de hoogste morbiditeit van teken-encefalitis (TBE) in Europa. De ziekte was verantwoordelijk voor meer dan 50% van alle virale meningoencefalitiden in het oosten en zuiden van het land. Dit was voor ons aanleiding om in 1971 een samenwerkingsproject voor de ontwikkeling van een vaccin te starten met J. Keppie van de Microbiological Research Establishment, Porton Down, Engeland. Na zeer bevredigende resultaten van veldstudies, uitgevoerd bij personen voor wie TBE als beroepsziekte was geclassificeerd (bosarbeiders, boeren, enz.), werd het gedode virusvaccin (zie het hoofdstuk van N. Barrett in dit nummer) commercieel beschikbaar gesteld door Immuno AG Wenen (nu Baxter Health-Care). Het vaccin bleek zeer immunogeen te zijn en zowel bij volwassenen als bij kinderen zeer goed te worden verdragen. Na voltooiing van de serie van drie vaccinaties werden seroconversiepercentages van >99% geregistreerd. In Oostenrijk, evenals in andere Europese landen, wordt TBE nu voor het grootste deel opgelopen tijdens vrijetijdsactiviteiten. Met het oog op dit feit werd in 1981 een massale vaccinatiecampagne gestart. Vervolgens is de vaccinatiegraad van de Oostenrijkse bevolking gestegen van 6% in 1980 tot 86% in 2001, en in sommige risicogebieden zelfs tot 90%. Uit de gegevens die jaarlijks door ons bewakingssysteem worden verzameld, blijkt dat de klinische doeltreffendheid van het vaccin uitstekend is. Uitgaande van de veronderstelling dat de hele Oostenrijkse bevolking een infectierisico loopt, bedraagt het berekende beschermingspercentage na drie doses van het vaccin 96-98,7%. Doorbraakziekte is zeldzaam en treft vooral hogere leeftijdsgroepen. Sinds de komst van TBE-vaccinatie is slechts één enkel geval waargenomen in de leeftijdsgroep tot 20 jaar. De toenemende vaccinatiegraad heeft geleid tot een min of meer gestage afname van TBE, waardoor het volksgezondheidsprobleem dat de ziekte in Oostenrijk vormt, drastisch is verminderd, vooral in de provincies, waar vroeger de hoogste ziektecijfers werden waargenomen. In Karinthië bijvoorbeeld werd in de jaren 1973-1982 een gemiddelde jaarlijkse incidentie van 155 gevallen opgetekend, tegenover slechts vier jaarlijkse gevallen in de laatste vier jaar. De Oostenrijkse ervaring toont aan dat beheersing van een door teken overgebrachte virusziekte haalbaar is, op voorwaarde dat een goed verdragen en doeltreffend vaccin beschikbaar is dat door de bevolking in ruime mate wordt aanvaard.