ABSTRACT

Artykuł oferuje krytykę dominującego rozumienia relacji między neoliberalizmem a klasycznym dziewiętnastowiecznym liberalizmem we współczesnej międzynarodowej ekonomii politycznej (IPE) i proponuje redefinicję inspirowaną przez Polanyi’ego i Gramsci’ego. W ramach krytycznych studiów nad IPE wyłonił się konsensus, że neoliberalizm nie może być zredukowany do prostej próby zlikwidowania gospodarki i uwolnienia sił wolnego rynku. Jednak to spostrzeżenie opiera się na przeciwstawieniu neoliberalizmu klasycznemu liberalizmowi, czyli prostej próbie wdrożenia właśnie tej naiwnej ideologii leseferyzmu. W przeciwieństwie do tego, niniejszy artykuł argumentuje, że dziewiętnastowieczny liberalizm charakteryzuje się również aktywnym wykorzystaniem władzy państwowej i ustawodawczej. Poprzez historyczne studium dwóch przypadków z XIX-wiecznej Wielkiej Brytanii, reformy prawa ubogich i standardu złota, artykuł argumentuje, że działania państwa odgrywały centralną rolę nawet w okresie rozkwitu leseferystycznego liberalizmu. Mając za punkt wyjścia dictum Polanyi’ego, że „leseferyzm został zaplanowany”, to ponowne badanie wskaże na potrzebę rozwinięcia bardziej zniuansowanego zrozumienia rozróżnień między teorią ekonomiczną, ideologią i polityką praktyczną, jak również wskaże na ogólną reinterpretację roli państwa w liberalnej ideologii ekonomicznej.