Niemand vindt het leuk om zich een buitenstaander te voelen. Alsof we op de een of andere manier anders zijn – of er niet echt “bijhoren”.

Het leven in stamverband is misschien iets uit het verleden… Maar als mensen zijn we van nature nog steeds tribaal, en het gevoel erbij te horen is een basale, menselijke behoefte. Veel van de eigenschappen, kenmerken en gevoelens die we tot de “menselijke natuur” rekenen, worden nog steeds gedreven door stam-instincten.

Vroeger was bij de stam horen een kwestie van leven of dood. Vandaag de dag kunnen we buiten de stam overleven – maar het gevoel van isolement dat dit met zich meebrengt is nog steeds een van de pijnlijkste ervaringen die we kunnen meemaken.

Waarom voel ik me zo anders dan anderen?

Dit gevoel kan normaal gesproken worden teruggevoerd op de kindertijd.

Misschien werd je op school gepest of buitengesloten. Of misschien was je gezin net iets anders dan de andere gezinnen – financieel, etnisch, religieus… Of misschien verhuisde je vaak en kreeg je nooit de kans om dezelfde vriendschap te ontwikkelen als de andere kinderen hadden.

Wat het ook is, waarschijnlijk heb je je een groot deel van je jeugd alleen gevoeld. En op een gegeven moment heeft die ervaring je doen geloven dat je “anders” bent dan de anderen.

Maar we lijken allemaal veel meer op elkaar dan we denken.

Hoe gek, raar of anders je je ook voelt, je zult veel meer overeenkomsten met anderen delen dan verschillen.

Je voelt je gewoon anders door je ervaringen – niet omdat je anders bent.

Het probleem is dat als we ons zo voelen, we waarschijnlijk ook zo gaan handelen.

Dus omdat we ons anders voelen, kunnen we moeite hebben om ons volledig te ontspannen in sociale situaties, omdat we ons zelfbewust voelen. Of we houden ons in om geen contact met mensen te zoeken, omdat we ons niet kunnen voorstellen hoe ze toch tijd met ons willen doorbrengen. Of we verdoven onszelf met drugs en alcohol in een wanhopige poging om het gevoel van ons af te schudden en “erbij te horen”.

Hoewel we waarschijnlijk verschillend reageren volgens onze eigen persoonlijke copingmechanismen, blijft één ding hetzelfde: we gaan worstelen om op een authentieke manier contact te maken.

En dus door ons anders te voelen, vervullen we uiteindelijk onze eigen zelfverwachting. Onze eenzaamheid en isolatie levert ons “bewijs” dat we anders zijn dan alle anderen – precies zoals we dachten.

Hoe voelt dit aan?

Je kunt een van de volgende dingen voelen en ervaren:

1. In sociale situaties heeft u het gevoel dat u opvalt. Dit gevoel kan zo sterk zijn dat u zich ‘buiten uw lichaam’ voelt, alsof u er niet echt bij bent.

2. U voelt een overweldigend gevoel van eenzaamheid, maar hebt geen idee hoe u contact kunt maken. U zit vast – u voelt zich ellendig en eenzaam als u alleen bent, maar als u probeert contact te maken met mensen voelt u zich zo zelfbewust dat u zich soms nog slechter gaat voelen.

3. Sociale situaties en bijeenkomsten vervullen u met angst. Ofwel vermijdt u ze helemaal, ofwel voelt u zich de hele tijd ongemakkelijk en verstopt u zich in een hoekje.

4. U moet drinken om u sociaal op uw gemak te voelen.

5. Of misschien bent u een sociale kameleon. U maakt contact door uzelf aan anderen aan te passen, maar u gaat weg met een gevoel van leegte – u weet niet echt wie u bent onder dit alles.

Het “spotlight-effect” – u denkt dat mensen u veel meer opmerken dan ze in feite doen

Het spotlight-effect is het fenomeen waarbij we de neiging hebben te geloven dat mensen ons veel meer opmerken dan ze in feite doen. Het is een cognitieve bias en een van de belangrijkste drijvende factoren achter sociale angst.

We ervaren de wereld allemaal door onze eigen ogen, en vanuit ons eigen perspectief – het leven is onze eigen film, en wij zijn de hoofdpersoon. Natuurlijk maakt dit het moeilijk voor ons om buiten onszelf te treden en te beseffen dat ieder ander de wereld als zijn eigen film ervaart.

Die gênante opmerking die we laatst op een feestje maakten en die niet zo goed viel? De kans is groot dat het niemand is opgevallen. En als dat wel zo was, is het waarschijnlijk allang vergeten.

In het algemeen zijn mensen veel te veel met zichzelf en hun eigen verhaal bezig om op onze misstappen te letten. In feite is de kans veel groter dat ze zich zorgen maken over wat ze hebben gezegd of gedaan, dan dat ze aandacht aan ons besteden.

Hoe overwin je het gevoel anders te zijn

Het grootste deel van het overwinnen van dit gevoel is begrijpen dat je niet zo anders bent als je denkt dat je bent. Sommige van de dingen die je als anders of vreemd aan jezelf beschouwt, zijn misschien zelfs heel alledaags. Uiteindelijk komt het erop neer dat je het verhaal dat je al die tijd in je hoofd hebt rondgedragen, moet herzien.

Een therapeut zal je helpen dit gevoel op te sporen en te begrijpen waar het vandaan komt. Het identificeren van de reden voor het gevoel op deze manier zal u helpen begrijpen dat het gewoon een product is van uw ervaringen, en niet noodzakelijkerwijs hoe de dingen werkelijk zijn.

Als u zich erg geïsoleerd voelt, zal uw therapeut u ondersteunen bij het overwinnen van uw angsten en lid worden van sociale groepen met soortgelijke, gelijkgestemde mensen. Hoewel dit misschien eng voelt in het begin, de beloningen zullen de moeite waard zijn op de lange termijn. Het gevoel bij een groep te horen kan je helpen je eigen diepgewortelde overtuigingen over anders-zijn uit te dagen.

Connectie en het gevoel dat we “erbij horen” zijn menselijke basisbehoeften. Niet alleen jij hunkert hiernaar – iedereen doet dat. Hoe meer we dit begrijpen, hoe meer we er voor elkaar kunnen zijn, door zowel onze overeenkomsten als onze verschillen te vieren en te omarmen.

Vul ons gratis online assessment in en begin vandaag nog aan uw therapiereis.