Ethische problemen in de sportgeneeskunde

Veel van de ethische problemen in de zorg voor sporters komen vaak voort uit de unieke en dynamische onderlinge relatie van meerdere belanghebbenden in verband met sportfranchises. Deze omvatten de professionals in de gezondheidszorg (teamarts, atletiektrainer en fysiotherapeuten); de atleten zelf; en het management, inclusief coaches, general manager, en, in professionele sporten, de teameigenaar. Andere belanghebbenden zijn agenten, families, de media en fans. Omdat deze verschillende belanghebbenden vaak verschillende belangen en doelen hebben, zijn professionals in de gezondheidszorg vaak in conflict over de juiste behandeling van een geblesseerde atleet. Belangenconflicten komen in deze situaties vaak voor. Swisher e.a.14 onderzochten een groep atletiektrainers met ervaring in het werken met sportteams om de soorten ethische kwesties te identificeren waarmee deze trainers vaak te maken kregen in hun werk met atleten. Kwalitatief onderzoek van 154 ethische kwesties leverde 7 thema’s op. Tot de hoogst genoteerde thema’s behoorden interdisciplinaire conflicten, waaronder miscommunicatie over rollen, belangenconflicten als gevolg van verdeelde loyaliteiten, conflicten in het handelen in het belang van de atleet, en druk om weer te gaan spelen van de coach, ouder, supervisor, administratie of atleet.

Anderson en Gerrard3 onderzochten een steekproef van 18 sportteamartsen in Nieuw-Zeeland om ethische kwesties te identificeren en in kaart te brengen. De artsen identificeerden ethische kwesties in verband met vertrouwelijkheid en privacy, die tot uiting kwamen in spanning tussen medische eisen aan de patiënten en eisen om te spelen van de patiënten en andere belanghebbenden in verband met het team. De artsen meldden conflicten over hun verantwoordelijkheden als arts en over de precieze aard van hun relatie tussen de arts en de patiënt/atleet. Vertrouwelijkheid was de meest voorkomende kwestie in verband met de gezondheidsinformatie van spelers van de organisatie en van de media. Privacy was ook een probleem bij het verlenen van zorg in een gedeelde faciliteit zoals een trainingsruimte. Het volgende probleem was de fiduciaire verantwoordelijkheid om voor de patiënt te zorgen en de druk van de organisatie om de atleet zo snel mogelijk weer aan het sporten te krijgen. Velen meldden dat de bron van druk om atleten te snel terug te laten keren in de sport kwam van de atleet, coaches, en andere spelers. Verantwoordelijkheid naar atleten, coaches, en zelfs spelersvakbonden kan conflicten veroorzaken. Problemen in verband met deze druk waren onder meer het gebruik van analgetica om geblesseerde spelers te laten doorgaan, het probleem van onvoldoende beoordeling op het veld als gevolg van tijdsdruk, en de hoge verwachtingen van nationale en regionale teams wanneer de inzet hoog is.

In een gesprek met Dr. John Xerogeanes, hoofd sportgeneeskunde aan de Emory University, Atlanta, Georgia (22 januari 2012), identificeerde hij belangenconflicten als het belangrijkste probleem waarmee de teamarts wordt geconfronteerd, zowel op college- als professioneel niveau. Hij sprak over de druk die veel coaches en eigenaars kunnen leggen op een teamarts om een atleet met minimale hersteltijd terug te laten keren in de sport. Hoewel sommige atleten snel weer aan het sporten willen, ongeacht de ernst van de blessure of de noodzaak van een operatie, zei hij dat het niet ongewoon is dat de arts door het teammanagement onder druk wordt gezet om snel weer aan het sporten te gaan. In dergelijke gevallen ontwikkelt de sporter wantrouwen in het oordeel van de teamarts om zijn belangen goed te behartigen. Als gevolg hiervan en soms op oneerlijke wijze, zal een atleet ervoor kiezen om niet naar zijn teamarts te gaan, maar in plaats daarvan naar een arts die niet verbonden is aan zijn team.

In een overzicht van de relatie van het management tot teamartsen, meldde Polsky11(pp4-6) dat, niet verrassend, het management vaak druk uitoefent op teamartsen om een atleet snel terug te laten keren in competitie. Hoewel de meeste sportorganisaties het beste voor hebben met hun atleten, meldde Polsky enkele gevallen waarin een organisatie haar medisch team onder druk zet om een minder-dan-ideale procedure te kiezen voor de behandeling van een atleet om een kortere hersteltijd en een snellere terugkeer in het spel te bevorderen. Polsky meldde gevallen van druk van het teammanagement met de impliciete dreiging dat de arts zal worden vervangen als hij of zij het beleid van het management niet steunt. Evenzo zou het management aanzienlijke druk uitoefenen op de atleten zelf voor een snel herstel. Atleten kunnen ook te maken krijgen met het vooruitzicht van beëindiging van hun dienstverband of salarisverlies als gevolg van het verlies van speeltijd. Op die manier kunnen zij ook druk uitoefenen op het medisch team voor een sneller herstel via een minder intensieve ingreep. Deze voordelen op korte termijn brengen echter risico’s op lange termijn met zich mee.

Druk om vroeg te spelen komt niet alleen van het management (en zelfs van de eigenaar), maar ook, zoals hierboven vermeld, van de atleet en zijn of haar leeftijdgenoten. McKenna et al9 ondervroegen praktiserende fysiotherapeuten in het Verenigd Koninkrijk om hun ervaringen met het revalideren van topsporters te onderzoeken. In diepte-interviews meldden de therapeuten dat veel van de sporters tijdens de revalidatie emotioneel enigszins kwetsbaar waren, waarbij hun hele focus gericht was op hun vermogen om terug te keren in hun sport. De therapeuten merkten allemaal dat de atleten ongeduldig waren met revalidatie en de voorkeur gaven aan een snelle terugkeer in de sport, vaak ten koste van een ideale revalidatie. Aanzienlijk letsel had vaak grote gevolgen voor hun mentale toestand, waarbij de effecten soms vergelijkbaar waren met die van personen die een natuurramp hadden meegemaakt. Anderzijds liepen de reacties sterk uiteen, waarbij sommige atleten het letsel slechts als een lichte tegenslag beschouwden. Revalidatie werd voor deze mensen eerder gezien als een terugkeer dan als een winst of verbetering. Bovendien werd de tijd dat zij geblesseerd waren, gezien als het “missen” van alle positieve aspecten van professionele atletiek. Atleten werden beschreven als vaak zeer getalenteerd en enigszins arrogant, tot op zekere hoogte, in die zin dat ze soms geloofden dat ze wisten wat hen zou verbeteren, terwijl de fysiotherapeut dat niet wist. De fysiotherapeut, in tegenstelling daarmee en als gevolg daarvan, toonde typisch bezorgdheid over het projecteren van zijn zelfvertrouwen met betrekking tot de behandeling op de atleten. Polsky11 geeft verschillende voorbeelden van citaten van teamartsen en atletiektrainers over de enorme druk die sporters voelen om met pijn te spelen. De atleten die vroegtijdig terugkeerden werden meer gerespecteerd en bewonderd, en degenen die dat niet deden werden vaak gestigmatiseerd en belachelijk gemaakt door teamgenoten. Omdat er geen echte baanzekerheid is in de National Football League, is vervanging de grootste bedreiging die spelers voelen als ze niet met pijn spelen.

Een interessante bron van druk is de druk die teamartsen vaak op zichzelf leggen. Er zijn 2 redenen, volgens Polsky.11 Ten eerste geloven teamartsen routinematig dat zij deel uitmaken van het team en daarom de gezondheid van een speler opofferen in het belang van het team. Ten tweede kan een teamarts zichzelf onder onnodige druk zetten om het management te behagen zodat hij of zij zijn of haar positie kan behouden vanwege de vele voordelen die de status van professionele sportteamarts met zich meebrengt. De sterke druk die belangenconflicten creëert voor de teamarts kan ertoe leiden dat men zijn medisch oordeel in gevaar brengt. Maar zoals Polsky ons terecht in herinnering brengt, hoewel belangenconflicten het risico op onethisch gedrag kunnen verhogen, zijn ze niet inherent onethisch, maar eerder een feit van de praktijkrealiteit. Artsen en andere beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg moeten altijd in het beste belang van de patiënt handelen, of zij of hij nu een atleet is of niet, ongeacht de setting, en ongeacht de stimulansen.