De vraag werd voor mij opgeworpen na een bezoek aan het Pakistaanse restaurant Usmania, dat we deze week hebben besproken. Usmania serveert een gerecht genaamd brain masala, een karahi-gekookte curry gemaakt van de hersenmassa van geiten. In de recensie vermeld ik dat mijn verloofde erop stond dat ik dit gerecht niet zou eten. Maar ik liet het waarom weg: Ze dacht niet dat het eten van hersenen veilig was.
Noem het gekke koeien uitbraak, maar Danielle was doodsbang dat door het eten van de hersenen van een herkauwer ik mezelf zou blootstellen aan gevaarlijke, hersen-veranderende prionen. Na een bord hersencurry, vreesde ze, zouden mijn hersenen eruit kunnen zien als een gebruikte afwas spons.
Gelukkig voor mij en aspirant-herseneters overal ter wereld zijn er absoluut geen aanwijzingen dat je van het eten van geiten- of lamshersenen “gekke koeien” krijgt, of welke andere prion-gerelateerde ziekte dan ook.

Wat is een prion precies? In wezen zijn het besmettelijke, niet-replicerende eiwitten die al dan niet een hele reeks neurologische ziekten bij dieren en mensen veroorzaken. De waarheid is dat onderzoekers nog steeds niet erg duidelijk zijn over dat deel. Algemeen wordt echter aangenomen dat prionen die bij runderen worden aangetroffen, de oorzaak zijn van zowel boviene spongiforme encefalopathie, of de gekkekoeienziekte, als de ziekte van Creutzfeldt-Jakob, de menselijke variant daarvan. Deze ziekten veranderen de hersenen van hun gastheer, waardoor in het weefsel “gaten” ontstaan die uiteindelijk tot de dood leiden. Beide kunnen een aantal jaren incuberen, en zijn, zelfs wanneer ze worden ontdekt, volledig onbehandelbaar.
Ben je al bang? Dat hoeft niet. Ondanks de duizenden gevallen van BSE die in Europa en het VK zijn ontdekt, zijn er slechts 153 gevallen van Creutzfeldt-Jakob gedocumenteerd. En dan nog is het niet helemaal duidelijk dat het consumeren van met BSE besmette dierlijke eiwitten de hoofdoorzaak van die infecties was. In de VS is slechts bij één koe – een melkkoe – ooit BSE vastgesteld. En geen van de weefsels van het zenuwstelsel van dat dier is ooit in de voedselketen terechtgekomen.
Verder werd aangenomen dat de hoofdoorzaak van de BSE-angst voortkwam uit verkeerd behandeld beendermeel dat aan vee werd gevoerd. Sindsdien zijn de voorschriften voor de bereiding van dergelijk voer in Europa verscherpt. In de V.S. is er nooit zo’n probleem geweest.
Basically, your chance of infecting “Mad Cow” disease by eating beef is nihil.
Maar hoe zit het met het eten van hersenen? Voor nadere informatie heb ik contact opgenomen met Dennis Avery, directeur van het Center for Global Food Issues in Virginia. Het Center exploiteert mad-cow-facts.com, een website gelanceerd om misinformatie over de ziekte en de oorzaken ervan te ontzenuwen. Ik vroeg Avery of het eten van hersenen van geiten, lammeren of kalveren kan bijdragen aan het oplopen van CJD.
“We hebben absoluut geen bewijs dat het mogelijk is,” zei Avery.
Volgens Avery weten onderzoekers eigenlijk niet veel over welke prionen er in de hersenen van schapen of lammeren kunnen zitten en of ze al dan niet enige invloed hebben op mensen. Maar wat we wel weten is dat mensen en dieren door de geschiedenis heen hersenen hebben gegeten zonder bekende nadelige effecten.
“Roofdieren hebben sinds mensenheugenis hersenen geconsumeerd,” zegt Avery, “en er is geen zichtbare reden om te zeggen dat we daar nu mee moeten stoppen.”
Kortom: er is nooit een reden geweest om het eten van hersenen af te schaffen, anders dan persoonlijke smaak. Dus degenen onder u die zich tegoed willen doen aan hersenmasala, kunnen rustig verder eten.