De hersenen van kinderen versterken angst en bezorgdheid, terwijl ze er niet in slagen om het echte van het realistische te onderscheiden. Geen wonder dat twee- en driejarigen schijnbaar willekeurige angsten beginnen te vertonen: Zij leven in een hybride realiteit die overwoekerd wordt door vermoedens en die bewaakt wordt door ingebeelde monsters. Ouders doen dat niet, en daarom is het zo frustrerend voor hen die proberen de viscerale en onzinnige zorgen van anders zo veerkrachtige kinderen te sussen. De beste manier om kinderen uit de gevaren van hun eigen verbeelding te halen? Maak een kaart van zowel angsten als angsten, die niet hetzelfde zijn.

“Ieder mens krijgt angst,” legt kindertherapeut en angstspecialist Natasha Daniels uit. “Maar niet iedereen heeft voortdurend last van angsten.”

Volwassenen hebben van nature verlatingsangst. Kleuters zijn vaak bang in het donker. Deze angsten zijn een neveneffect van de mentale ontwikkeling en hoeven geen reden tot bezorgdheid te zijn. Maar ze kunnen maskeren of vermengen met angsten, die minder van voorbijgaande aard zijn, moeilijker te ontleden, en kunnen worden gegeneraliseerd op een manier die schadelijk wordt voor kinderen.

Als angst een moment van aarzeling is (niet van de hoge duik af willen gaan), is angst een schadelijke obsessie (niet naar een hoge plek willen gaan, nooit). De eerste is een volkomen begrijpelijke impuls tot zelfbehoud die, hoewel onlogisch, coherent emotioneel zinvol is. De tweede is een belemmering voor ervaringen die gebaseerd zijn op een ongegronde extrapolatie of een opgeblazen gevoel van gevaar. Helaas zijn kinderen niet per se uitblinkers in het communiceren van de exacte aard van hun angsten of zorgen, dus het is moeilijk voor een derde partij om de motieven in kaart te brengen. Gelukkig, legt Daniels uit, kunnen ouders een consistente aanpak hanteren terwijl ze een oogje open houden voor tekenen van aanhoudende angst.

“Ik raad ouders altijd aan om het hoe dan ook aan te pakken,” zegt ze. “Hoe proactiever je bent en hoe meer je je in de angst verdiept en kinderen leert hun angsten geleidelijk onder ogen te zien, hoe beter.”

Dr. Rebecca Baum, lid van de American Academy of Pediatrics ‘Committee on the Psychosocial Aspects of Child and Family Health, merkt op dat ouders kunnen beginnen met het aanpakken van angsten en het verbeteren van angsten, zelfs voordat ze daadwerkelijk de kop opsteken.

De gemakkelijkste manier voor ouders om dit te doen is om over het algemeen chill te zijn. Ouders die hun angsten niet tonen, helpen hun kinderen niet ze te internaliseren. Bij wijze van voorbeeld, Daniels praat over de nasleep van een bijensteek. “Als papa of mama elke keer uit hun dak gaan als er een bij in de buurt is, versterkt dat het kind dat het hier extra bang voor moet zijn,” legt ze uit. “Je wilt robotachtig zijn. Je wilt niet je emotie leggen op een situatie die al moeilijk is voor een kind.” De ouder die zijn schouders ophaalt en zich weer bezighoudt met het gewone programma, is in het voordeel.

En ouders moeten goed nadenken over die laatste zin.

“Iets dat echt nuttig kan zijn, vooral voor kinderen met een angstige inborst, is het hebben van een routine,” zegt Baum. De aanwezigheid van minder variabelen maakt het makkelijker om de gedragsuitslagen te begrijpen. Als een kind nerveus wordt binnen de context van een routine, is het veel makkelijker om het probleem te identificeren en te isoleren. En het is ook makkelijker voor het kind om dat te doen. Het plaatst hen in een positie om een vraag te beantwoorden over wat nu eigenlijk de angst oproept.

Als een ouder eenmaal het probleem begrijpt, kunnen ze het direct aanpakken. En dat is precies wat je moet doen.

“Het kan verleidelijk zijn om de participatie of dagelijkse activiteiten van het kind echt ingrijpend te veranderen,” zegt Baum. “De waarheid is dat een beetje zenuwachtig zijn voor dingen eigenlijk heel motiverend kan zijn. Als we dat gevoel niet ervaren en leren ermee in het reine te komen, kan dat echt schadelijk zijn.”

Hoe kunnen kinderen omgaan met angsten? Door diep adem te halen of naar hun “gelukkige plek” te gaan. Kortom, door de heftigheid van lichamelijke reacties op emotionele prikkels te verminderen. Kalm proberen te zijn is moeilijk, maar kinderen kunnen het aan als ze weten dat de volwassene naast hen ook kalm is.

Progressieve, stapsgewijze blootstelling werkt ook. Een ouder met een kind dat bang is voor bijen zou eerst kunnen uitleggen waarom bijen zoemen en dan misschien een goedaardig kinderboek voorlezen met een bijenfiguur. Daarna kunnen ze misschien een documentaire over bijen of Bee Movie bekijken voordat ze naar buiten gaan en dicht bij wat bloemen gaan zitten. Angsten verdwijnen wanneer het idee erachter (bijen zijn gevaarlijk) belachelijk begint te voelen. Er is een reden waarom blootstellingstherapie zo populair blijft bij volwassenen.