Een coronaire arterie anomalie (CAA) kan betrekking hebben op de oorsprong (waar de slagader “ontspringt” in het hart) of de plaats van de kransslagader. De term CAA kan echter worden gebruikt om alle afwijkingen in een kransslagader te beschrijven, zoals een abnormale grootte of vorm. Ze worden vaak aangetroffen bij patiënten met andere aangeboren hartziekten.

Een andere naam voor een CAA is een abnormale kransslagader (ACA).

Wat zijn de oorzaken?

Dokters weten niet de exacte oorzaken van CAA’s. Er zijn vele stappen in de ontwikkeling van de kransslagaders in het foetale hart. Als er iets misgaat tijdens een van deze stappen, kan dit leiden tot een CAA.

Sommige aangeboren hartziekten zijn sterk gekoppeld aan CAA’s, waaronder persisterende truncus arteriosus, transpositie van de grote slagaders, pulmonale klep atresie, double outlet right ventricle (DORV), en tetralogie van Fallot.

Enkele studies hebben aangetoond dat bepaalde typen CAA’s in families kunnen voorkomen, maar artsen hebben nog geen solide patroon gevonden om met zekerheid te zeggen dat CAA’s erfelijk kunnen zijn.

Coronaire slagaderafwijkingen worden gevonden bij ongeveer 5% van de mensen die een hartkatheterisatie ondergaan om uit te zoeken waarom ze pijn op de borst hebben.

Wat zijn de risico’s van een CAA?

Omdat de kransslagaders zuurstofrijk bloed aan de hartspier leveren, kan een defect of ziekte in een kransslagader de hoeveelheid zuurstof en voedingsstoffen die het hart ontvangt, verminderen. CAA’s kunnen leiden tot myocardischemie (een tekort aan bloed naar de hartspier) en plotselinge hartdood.

Atleten of mensen die deelnemen aan inspannende lichamelijke activiteiten lopen vooral risico op plotselinge hartdood als ze een CAA hebben. In feite zijn CAA’s de tweede belangrijkste doodsoorzaak bij jonge sporters. Tussen 15% en 34% van de jongeren die een plotselinge hartdood ervaren, blijken later een CAA te hebben. Wanneer in het nieuws wordt gesproken over jonge atleten die plotseling overlijden, is dat meestal omdat die atleten ofwel hypertrofische cardiomyopathie ofwel een CAA hadden.

Wat zijn de symptomen van een CAA?

Nauwelijks een paar soorten CAA’s veroorzaken symptomen. Bij sommige mensen kunnen de symptomen al in de kindertijd beginnen, terwijl anderen pas op volwassen leeftijd symptomen krijgen. Maar de meeste mensen met een CAA weten niet eens dat ze de aandoening hebben, hetzij omdat ze helemaal geen symptomen hebben of omdat plotselinge hartdood optreedt.

Bij baby’s en kinderen kunnen enkele symptomen van een CAA zijn

• Bemhalingsproblemen
• Een bleke huid
• Slechte voeding
• Zweten

Bij tieners en volwassenen, kunnen de symptomen van een CAA zijn

• Lijden aan flauwvallen tijdens zware inspanning (vaak het eerste en meest dramatische symptoom van een CAA)
• Geest aan ademnood in rust of tijdens inspanning
• vermoeidheid
• pijn op de borst in rust of tijdens inspanning

De plotselinge hartdood (ook wel plotselinge hartstilstand genoemd) is het gevaarlijkste symptoom van een CAA. Men denkt dat dit gebeurt doordat de abnormale kransslagader wordt “geplet” tussen grotere slagaders die tijdens de inspanning worden uitgerekt met bloed. Dit betekent dat minder bloed het hart kan bereiken, wat kan leiden tot plotselinge dood.

Hoe wordt een CAA gediagnosticeerd?

De artsen zullen een lichamelijk onderzoek uitvoeren en met een stethoscoop naar het hart en de longen luisteren. Andere tests kunnen zijn

• Echocardiografie om de grootte van het hart te laten zien en hoeveel spierschade er is.
• Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) om een gedetailleerd beeld van het hart te krijgen, inclusief de kransslagaders om te zien of er sprake is van CAA’s. En magnetische resonantie-angiografie (MRA) om de bloedstroom door de slagaders te beoordelen.
• Angiografie, een hartkatheterisatieprocedure, om een zeer gedetailleerd beeld van een CAA te krijgen.
• Transesofageale echocardiografie om foto’s van het hart te krijgen vanuit de slokdarm in plaats van via de borstkaswand.
• Computertomografie (CT), met name computertomografie met elektronenbundel (EBCT), om een goed beeld te krijgen van de kransslagaders.
• Nucleaire beeldvormingstests om te zien of de bloedstroom naar het hart abnormaal is en of er schade is aan de hartspier.

Hoe worden CAA’s behandeld?

Behandelingen omvatten veranderingen in de levensstijl, geneesmiddelen, percutane coronaire interventies, en chirurgie.

Veranderingen in levensstijl

Patiënten met een bekend en ernstig CAA moeten minder lichamelijk actief blijven en vermijden te veel te bewegen en aan bepaalde soorten sport deel te nemen.

Medicijnen

Bij patiënten met milde tot matige symptomen kunnen medicijnen worden gebruikt, vooral om plotselinge hartdood te voorkomen.

• Bèta-blokkers vertragen de hartslag.
• Diuretica (waterpillen) verminderen overtollig vocht in het lichaam, waardoor de pompende werking van het hart minder wordt belast.
• Antiaritmica helpen de hartslag te reguleren.
• Zuurstoftherapie vergroot de hoeveelheid zuurstofrijk bloed die het hart bereikt.

Percutane coronaire interventies

Sommige typen CAA’s kunnen worden gecorrigeerd door een stent in de slagader met de CAA te plaatsen. Deze procedure wordt uitgevoerd in het hartkatheterisatielaboratorium.

Chirurgie

Er wordt soms een operatie uitgevoerd om een CAA te corrigeren. Het soort operatie dat nodig is, hangt af van het type CAA.

Center for Coronary Artery Anomalies

Doctoren van het Center for Coronary Artery Anomalies (CCAA) van het Texas Heart Institute werken aan het vergroten van het bewustzijn over CAA’s en aan het ontwikkelen van een screeningsprogramma om plotselinge hartdood bij jonge sporters met CAA’s te helpen voorkomen.