Wrongful convictions są wynikiem ludzkich błędów: tunelowe widzenie przez policję; zmotywowani, ale błędne świadków, skrótów i zaniedbań przez śledczych. Niezliczone historie niesłusznych skazań skłaniają nas do pytania, czy nasz system sądownictwa karnego rzeczywiście spełnia swoje zadanie.

A niesłuszne skazania mogą zdarzyć się wszędzie. Po odsiedzeniu prawie 4 lat we włoskim więzieniu, amerykańska studentka Amanda Knox została ostatecznie uniewinniona od zarzutu brutalnego morderstwa i gwałtu na swojej współlokatorce, Meredith Kercher, 21-letniej studentce z wymiany brytyjskiej, w Perugii we Włoszech w 2007 roku. Jednak Knox nie doczekała się odkupienia, aż do momentu, gdy 8 lat później włoski Sąd Najwyższy wydał ostateczny werdykt o braku winy. Obecnie Amanda Knox wykorzystuje lekcje płynące z jej wstrząsającego doświadczenia, aby bronić niesłusznie skazanych.

W niedawnym wykładzie wygłoszonym na Wydziale Prawa Uniwersytetu Windsor, Amanda Knox szczegółowo opowiedziała o tym, jak niewiarygodne dowody DNA i fałszywe zeznania skaziły śledztwo w sprawie morderstwa Meredith Kercher, w wyniku którego niesprawiedliwie trafiła za kratki. Od samego początku zarówno policjanci, jak i prokurator byli uprzedzeni co do winy Knox. Przykładali oni nadmierną wagę do osobliwego zachowania Knox po morderstwie. Na przykład widziano, jak Knox całowała się ze swoim chłopakiem, Raffaelem Sollecito, a także wykonywała ćwiczenia rozciągające i robiła salta w poczekalni komisariatu policji.

W klasycznym przypadku widzenia tunelowego władze opracowały teorię sprawy, która malowała Knox jako sprawczynię. Knox była energicznie przesłuchiwana. Jej ostatnie przesłuchanie, które rozpoczęło się o 22:00, trwało do 6:00 rano następnego dnia. Była śledzona przez wielu policjantów, nie dostała przerwy na jedzenie lub sen i nie miała swojego adwokata. Bezbronność Knox pogłębiał fakt, że zmuszano ją do mówienia w języku, którym nie władała biegle, znajdowała się w obcym kraju, stale jej grożono i oskarżano o kłamstwo. Policja powiedziała jej, że jej chłopak zaprzeczył jej alibi, a nawet powiedziała jej, że na miejscu zbrodni były jej fizyczne dowody, podczas gdy w rzeczywistości nie było tam żadnych śladów DNA Knoxa. Co więcej, podstępem zmuszono ją do wyobrażenia sobie makabrycznego morderstwa. Wmówiono jej, że te myśli pomogą jej wydobyć stłumione wspomnienia o zabójstwie Meredith Kercher. Wszystkie te czynniki złożyły się na fałszywe przyznanie się Amandy Knox.

Wysoko nagłośnione przyznanie się miało wpływ, który wykraczał poza przedstawienie Knox w negatywnym świetle. Świadkowie, a mianowicie inne współlokatorki Knox, zmieniły swoje zeznania złożone na policji. Początkowo współlokatorzy twierdzili, że między Kercher i Knox nie było złej krwi. Jednak po przyznaniu się do winy współlokatorki przywołały nowe wspomnienia i poinformowały policję, że Knox regularnie przyprowadzała do ich domu chłopców, co wprawiało Kercher w zakłopotanie. Te oświadczenia nadal utrwalały narrację, że Knox była szaloną seksoholiczką, że morderstwo było zbrodnią w afekcie, grą seksualną nieudaną z rąk „Foxy Knoxy”. Knox wyjaśniła, że media były nieugięte w przedstawianiu jej jako „satanistki, czarownicy oszustwa”, a nawet wyciekł osobisty pamiętnik Knox, który zawierał listę wszystkich jej partnerów seksualnych, w celu podważenia jej charakteru. Knox słusznie oskarżyła media o propagowanie informacji, które były bezpodstawne i szkodliwe dla jej sprawy, ponieważ próbowały prześcignąć się w dostarczaniu najbardziej soczystych informacji, najbardziej pikantnych szczegółów. Włoski Sąd Najwyższy zgodził się z tym i stwierdził, że uwaga mediów podsycała polowanie na czarownice w poszukiwaniu winnych przez śledczych i prokuratora.

Knox omówiła również rażące błędy w śledztwie, które przyczyniły się do tunelowej wizji policji i prokuratora. Po pierwsze, istniało wiele problemów związanych ze skażeniem dowodów DNA, zarówno na samym miejscu zbrodni, jak i w laboratorium. Sterylne miejsce zbrodni jest niezwykle ważne, jednak śledczy niewiele zrobili, aby je utrzymać. Nagrania wideo ujawniły, że ludzie wchodzili i wychodzili bez kombinezonów ochronnych, a buty i rękawice były rzadko zmieniane. W rezultacie ślady DNA z innych miejsc mogły z łatwością zostać przeniesione na miejsce zbrodni. Ponadto zapięcie stanika ofiary, które rzekomo zawierało DNA chłopaka Knoxa i było ważnym dowodem, który posłużył do oskarżenia ich obojga o morderstwo, zostało znalezione dopiero 46 dni po morderstwie pod dywanem. Niezależny specjalista medycyny sądowej zeznał, że prawdopodobieństwo, iż DNA pochodziło z innego miejsca, było wysokie. Podobnie w laboratorium, na domniemanym narzędziu zbrodni – nożu – znaleziono jedynie skąpe DNA ofiary. Śledczy potwierdzili, że nie badali samego noża; był on badany z 50 próbkami Kercher, co sugeruje, że nóż był zanieczyszczony. Bezsporne jest, że medycyna sądowa rozwinęła się jako ważne narzędzie dla członków systemu sądownictwa karnego do rozszyfrowywania i wydawania orzeczeń w sprawie. Dowody DNA zostały poddane rygorystycznej kontroli, aby można było się na nich odpowiednio oprzeć. Niebezpiecznie jest jednak całkowicie polegać na ustaleniach dowodów DNA bez ich dokładnego zbadania, ponieważ nauka jest tylko tak wiarygodna, jak dowody, na których opiera się opinia.

Świadkowie wzajemnych ataków więźniów, rozłąka z najbliższymi i molestowanie seksualne przez strażników więziennych to doświadczenia, na które Knox nie była przygotowana. Z każdym dniem stawała się coraz bardziej cyniczna co do swoich szans na powrót do domu. Mimo to utrzymywała swoją niewinność, a w 2015 roku została ostatecznie oczyszczona z zarzutów. Kiedy wróciła do domu, do Seattle, była zaskoczona, że powitano ją z otwartymi ramionami i miłością. Co więcej, nie wykorzystała nowo zdobytej sławy dla własnych egoistycznych celów, a zamiast tego użyła jej jako medium do promowania i szerzenia świadomości na temat niesłusznych skazań. Jej szeroko popularny film dokumentalny Netflix „Amanda Knox” oraz książka „Waiting to be Heard” są dowodem zaangażowania Knox w dostarczenie obiektywnej relacji z tego, co wydarzyło się w Perugii, a także, jak pokazały niezliczone przykłady z ostatnich lat, że niesłuszne wyroki mogą przytrafić się każdemu i wszędzie.