Background: Rola leczenia wewnątrznaczyniowego w urazach naczyń, w tym urazów tętnic podobojczykowych i pachowych, nadal ewoluuje. Pomimo rosnącego doświadczenia w stosowaniu tych technik w przypadku chorób miażdżycowych i tętniaków, opublikowane doniesienia na temat urazowych uszkodzeń tętnic podobojczykowych i pachowych ograniczają się do sporadycznych opisów przypadków i serii przypadków.

Metody: Przeprowadziliśmy przegląd literatury medycznej z lat 1990-2012 z wykorzystaniem baz danych Pubmed i OVID Medline w celu wyszukania wszystkich raportów dokumentujących zastosowanie stentowania wewnątrznaczyniowego w leczeniu urazów tętnicy podobojczykowej lub pachowej. Zidentyfikowano trzydzieści dwa opublikowane doniesienia. Poszczególne prace poddano analizie w celu wyodrębnienia danych dotyczących mechanizmu, lokalizacji i rodzaju urazu, techniki wewnątrznaczyniowej i rodzaju użytego endograftu, obserwacji oraz wyników radiograficznych i klinicznych.

Wyniki: Zastosowanie stentowania wewnątrznaczyniowego w leczeniu urazów tętnicy podobojczykowej (150) lub pachowej (10) zostało odpowiednio opisane tylko dla 160 pacjentów od 1996 roku do chwili obecnej. Leczenie wewnątrznaczyniowe było stosowane po urazach penetrujących (56,3%; 29 GSW; 61 SW), tępych urazach (21,3%), jatrogennych urazach związanych z cewnikiem (21,8%) i urazach chirurgicznych (0,6%). Leczone urazy obejmowały tętniaka rzekomego (77), przetokę AV (27), okluzję (16), przecięcie (8), perforację (22), rozwarstwienie (6) lub inne urazy, które nie zostały w pełni opisane (4). Wstępne wewnątrznaczyniowe założenie stentu było skuteczne u 96,9% pacjentów. W okresie obserwacji radiograficznej i klinicznej, od wypisu ze szpitala do 70 miesięcy, drożność stentu wynosiła 84,4%. Nie odnotowano zgonów związanych z interwencją wewnątrznaczyniową. Tylko u jednego pacjenta odnotowano nowe deficyty neurologiczne po zastosowaniu metod wewnątrznaczyniowych.

Wnioski: Wewnątrznaczyniowe leczenie urazowych uszkodzeń tętnicy podobojczykowej i pachowej nadal się rozwija. Wczesne wyniki są obiecujące, ale doświadczenie w stosowaniu tej metody i dane dotyczące późnej obserwacji pozostają ograniczone. Konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych wieloośrodkowych badań prospektywnych i zebranie danych dotyczących tych chorych, aby dokładniej określić rolę tej metody leczenia w warunkach urazu.