Je kletst met je vriendin, en ze zegt: “Waarom zijn mensen zo opgefokt over dat Columbus Dag gedoe? Het gaat alleen maar over een Italiaan die naar Amerika komt!”

Wat kun je zeggen? Hier is wat je kunt zeggen – een deel ervan, in ieder geval:

Toen Christoffel Columbus 523 jaar geleden op het eiland stuitte dat wij kennen als Haïti, schreef hij over het Taíno volk dat het bewoonde: “Ze weigeren nooit iets waar om gevraagd wordt. Ze bieden het zelfs zelf aan, en tonen zoveel liefde dat ze er hun hart voor zouden geven.”

Het was deze waargenomen vrijgevigheid en goodwill die Columbus dacht dat het gemakkelijker zou maken om het reusachtige eiland in te nemen, met zijn “fijne, grote, stromende rivieren” en bossen “vol bomen van eindeloze variëteiten, zo hoog dat ze de hemel lijken te raken.” Jaren later zouden de Taíno gereduceerd worden tot een fractie van hun bevolking van ongeveer 300.000 – en Haïti zou 98 procent van de door Columbus begeerde bomen verliezen.

Er was niets banaals aan Columbus’ gewelddadige vernietiging van het Taíno volk. Hoewel de zeeman en zijn bemanning soms over één kam worden geschoren met alle andere veroveringsgeile Europeanen uit hun tijd, kan hun wreedheid niet zo gemakkelijk worden goedgepraat en mag deze niet worden genegeerd.

Inboorlingen kregen regelmatig zweepslagen voor wat Columbus als kleine vergrijpen beschouwde – maar het stelen van een groente of dier kon resulteren in het afsnijden van de neus, het oor of de hand van een Taíno; de overtreder werd soms gedwongen om in schaamte met het afgehakte lichaamsdeel rond te lopen. Columbus nam Taíno-vrouwen mee en schonk ze aan zijn bemanningsleden, die hen gewelddadig sloegen en verkrachtten. Zwangere Taíno-vrouwen die gevangen waren genomen, baarden baby’s die soms voor hongerige honden werden gegooid. Columbus zette een handeltje op in de verkoop van 9- en 10-jarige Taíno meisjes voor seksuele slavernij. Hij ontvoerde en maakte ook Taíno’s tot slaven – waarmee hij persoonlijk de transatlantische slavenhandel op gang bracht tijdens zijn reis terug naar Europa.

Kortom, Columbus was een moorddadige, slavenmakende, seksueel misbruikende, verraderlijke kolonisator voor de volkeren die hij in het Caribisch gebied aantrof. Slechts tweederde van de Taíno overleefde slechts vier jaar na Columbus’ aankomst; sommigen werden gedood, anderen bezweken aan ziekten, en de volle helft van de doden pleegde liever zelfmoord dan met zijn tirannie te moeten leven.

Columbus was ook verantwoordelijk voor het creëren van een systeem waarin Taíno land werden behandeld zoals Taíno vrouwen werden behandeld. Niet dat de Taíno zich niet verzetten: Columbus liet 39 kolonisten achter in de eerste Europese nederzetting in de Amerika’s, die hij La Navidad noemde, in het huidige Haïti. Toen hij enkele maanden later uit Spanje terugkeerde, ontdekte hij dat alle Europeanen dood waren. Dat weerhield hem er niet van; Columbus’ gewoonte om zich te vestigen op het land van andere volkeren in de Amerika’s prikkelde de Europese verbeelding, en die landen zouden spoedig de ruggengraat vormen van imperiums.

Wat volgde was eeuwen van onderdrukking – van de mensen die er leefden, en van het land waarop zij leefden. Spanje maakte land vrij voor enorme tabaksplantages, waarmee een lang proces van ontbossing en bodemerosie begon. Nadat Frankrijk bezit had genomen van Haïti, ontgon het nog meer land en bracht het slaafgemaakte Afrikanen binnen om suiker te verbouwen om de Europese smaakpapillen te bevredigen. De eerste plaats waar Europa zich vestigde in de Amerika’s werd ook de eerste plaats die met succes in opstand kwam tegen Europa – maar de destructieve praktijk van monocultuur voor overzeese consumptie had al voet aan de grond gekregen.

We moeten niet vergeten dat Columbus verantwoordelijk is voor het lanceren van zowel een ecocide als een genocide. De rijkdom uit hulpbronnen als suiker, tabak en katoen luidde het begin in van de Industriële Revolutie, die begon met het uitstoten van koolstof op een ongekend recordniveau.

Haiti blijft het armste land van heel Amerika; de regio van de Europese Unie blijft een van de rijkste ter wereld. Dit komt niet door een aangeboren vloek op Haïti. Het is omdat zijn volkeren, hun arbeid, hun land en hun hulpbronnen lange tijd zijn verduisterd zonder herstelbetaling. De verraderlijke aard van de kolonisatie van de Amerika’s, die begon in Haïti, terroriseerde niet alleen de mensen die er toen leefden; het creëerde ook een systeem dat de inheemse volkeren in slavernij of eeuwige armoede hield, terwijl Europa zich in rijkdom koesterde.

En dat, kun je je vriend vertellen, is de reden waarom zo velen van ons met hun ogen rollen bij het idee om Columbusdag te vieren.

Opmerking van de redacteur: Vanwege een redactionele vergissing, plaatsten we dit artikel oorspronkelijk zonder links en informatie over bronnen. Naast de links die nu zijn opgenomen, zijn de bronnen voor de informatie in het artikel onder andere: Gruweldaden, massamoorden en oorlogsmisdaden: An Encyclopedia, door Alexander Mikaberidze; The Rediscovery of North America, door Barry Lopez; Blessed Unrest: How the Largest Social Movement in History Is Restoring Grace, Justice, and Beauty to the World, door Paul Hawken; The Spanish Frontier in North America, door David J. Weber; Columbus: The Four Voyages, 1492-1504, door Laurence Bergreen; A History of Jamaica from Its Discovery by Christopher Columbus to the Present Time, door William James Gardner.