• Grote tekstgrootteGrote tekstgrootteReguliere tekstgrootte

Misschien heeft iemand bij jou op school cerebrale parese – of misschien heb jij het zelf wel en heb je er je hele leven al mee te maken. Nu we ons steeds meer bewust worden van uiterlijk en lichaamsbeeld, kan het moeilijk zijn om in een rolstoel te zitten of te worden geplaagd over je manier van lopen. Maar veel tieners met CP laten zich er niet door tegenhouden. Zij doen gewoon wat iedereen doet.

Wat is cerebrale parese?

Cerebrale parese (CP) is een aandoening van de hersenen. Normaal gesproken vertellen de hersenen de rest van het lichaam precies wat het moet doen en wanneer het dat moet doen. Omdat CP de hersenen aantast, kan iemand niet lopen, praten, eten of bewegen zoals de meeste mensen dat doen.

CP tast iemands spierspanning aan en het vermogen om lichaamsbewegingen te coördineren. Mensen met CP hebben moeite om hun spieren onder controle te houden. Hoe iemand wordt getroffen, hangt af van welk deel van de hersenen betrokken is.

Hoe beïnvloedt Cerebrale Parese mensen?

De drie typen cerebrale parese zijn:

1. Spastische (spreek uit: SPASS-tik) CP is de meest voorkomende vorm van CP. Mensen met spastische CP kunnen hun spieren niet ontspannen of de spieren kunnen stijf zijn.
2. Athetoïde (spreek uit: ATH-uh-toid) CP tast het vermogen aan om de spieren van het lichaam te controleren. De armen of benen van een persoon kunnen fladderen en plotseling bewegen.
3. Ataxisch (spreek uit: ay-TAK-sik). Mensen met ataxische CP hebben problemen met evenwicht en coördinatie. Hun bewegingen kunnen beverig lijken.

Mensen met CP kunnen milde gevallen of ernstigere gevallen hebben. Het hangt allemaal af van hoeveel van de hersenen is aangetast en welke delen van het lichaam dat deel van de hersenen bestuurt. Als beide armen en benen door CP zijn aangedaan, kan iemand een rolstoel nodig hebben. Als CP alleen de benen aantast, kan het zijn dat iemand onvast loopt of een beugel of krukken moet dragen.

Als CP het deel van de hersenen aantast dat de spraak aanstuurt, kan iemand met CP moeite hebben om duidelijk te praten of helemaal niet in staat zijn om te praten. Sommige mensen met CP hebben ook leerproblemen of gedragsproblemen, hoewel velen deze problemen niet hebben. Anderen kunnen medische problemen hebben, zoals toevallen of epilepsie, of slechthorendheid.

Wat veroorzaakt het?

In de meeste gevallen weten artsen niet precies waardoor CP wordt veroorzaakt. Ze weten wel dat het het gevolg is van beschadiging van de hersenen – hetzij tijdens de zwangerschap, hetzij in de eerste maanden of jaren na de geboorte van de baby.

Baby’s hebben een grotere kans op CP als ze te vroeg worden geboren of als ze bij de geboorte veel ondergewicht hebben. Baby’s die tijdens of vlak na de geboorte niet genoeg zuurstof krijgen, hebben ook een grotere kans op CP. Dat geldt ook voor baby’s die na de geboorte enkele weken of langer aan een beademingsmachine moeten liggen.

CP is niet besmettelijk, dus mensen kunnen het niet van andere mensen krijgen. Zelfs een moeder met CP kan het niet op haar ongeboren baby overdragen.

Wat doen artsen?

Dokters stellen de diagnose CP als kinderen jong zijn, dus tegen de tijd dat mensen tiener zijn, weten ze meestal dat ze CP hebben en zijn ze gewend om ermee te leven.

Bij CP wordt het probleem met de hersenen niet erger naarmate mensen ouder worden. Iemand met CP die alleen de benen aantast, zal bijvoorbeeld later geen CP in de armen ontwikkelen of spraakproblemen krijgen.

Hoewel CP in de loop van de tijd niet erger wordt, kan de invloed ervan op iemands lichaam wel veranderen naarmate de persoon groeit of zich ontwikkelt. Sommige tieners met CP kunnen bijvoorbeeld ontwrichte heupen ontwikkelen (wanneer de botten die bij de heupen samenkomen uit hun normale positie bewegen) of scoliose (kromming van de wervelkolom).

Omdat CP mensen verschillend beïnvloedt, zijn er veel manieren om het te behandelen en te beheersen. Sommige tieners hebben slechts lichte problemen met bewegen. Anderen hebben krukken of een rolstoel nodig om zich te kunnen verplaatsen. Artsen, ouders, leerkrachten, therapeuten en de persoon met CP werken samen om het beste behandelplan te ontwikkelen.

Tieners met CP kunnen met deze deskundigen samenwerken:

• een kinderorthopeed
• een ontwikkelingspsychiater die bekijkt hoe de persoon groeit of zich ontwikkelt in vergelijking met andere tieners
• een kinderfysiater (of revalidatiearts), die kinderen met allerlei handicaps helpt
• therapeuten, zoals fysiotherapeuten om te helpen met bewegen, ergotherapeuten om te helpen met vaardigheden zoals handschrift, en spraaktherapeuten

Sommige tieners met CP nemen medicijnen om hun spieren te ontspannen (in het geval van spastische CP) of om aanvallen onder controle te helpen houden. En sommigen kunnen speciale operaties ondergaan om hun armen of benen rechter en flexibeler te houden.

Coping With Cerebral Palsy

De puberteit kan een bijzondere uitdaging zijn voor mensen met CP. Snelle groei kan bij elke tiener gewichtstoename en onhandigheid veroorzaken, maar kan het voor iemand met CP nog moeilijker maken om zich te bewegen. Iemands spieren kunnen strakker worden naarmate de botten groeien, wat de bewegingsvrijheid nog meer kan beperken.

Als u CP hebt, hangt het van uw CP af wat u moet doen. Eén ding dat u kunt doen, is waar mogelijk meer betrokken raken bij uw medische zorg. Houdt u aan uw afspraken, ook voor fysiotherapie of andere therapieën. Dit is een tijd waarin uw medische team u in de gaten wil houden en uw behandeling of therapie wil aanpassen naarmate u groeit.

Veel jongens en meisjes met CP kunnen dezelfde soort dingen doen die andere tieners ook doen, zoals genieten van buitenschoolse activiteiten, naar muziek luisteren of muziek spelen, rondhangen met vrienden, lezen, naar het winkelcentrum gaan en uitgaan, om er maar een paar te noemen.

Helpen van een vriend met CP

Als u iemand kent met CP en u zich afvraagt hoe u kunt helpen, behandel die persoon dan zoals u ieder ander zou behandelen. Sommige mensen met CP hebben af en toe extra hulp nodig, bijvoorbeeld als ze naar iets reiken. Help hem of haar – net zoals u bij ieder ander zou doen – zonder er een punt van te maken. Als u niet kunt verstaan wat iemand met CP zegt of als het langer duurt om dingen te doen, geef hem of haar dan extra tijd om te spreken of te bewegen.

En wees niet bang om met een vriend of vriendin te praten over hoe het is om met CP te leven. Iedereen wil erbij horen, en als je in een rolstoel zit of andere lichamelijke problemen hebt, kan iemand zich onzeker voelen of zich buitengesloten voelen. Dus als je iemand met CP kent, probeer dan gastvrij te zijn en betrek hem of haar bij wat je aan het doen bent.