Może ci się wydawać, że brzmi to jak uproszczona odpowiedź, ale naprawdę nie ma na to rady: najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić dla swoich nastolatków, jest ustalenie jasnych zasad domowych dotyczących obowiązków i pracy domowej, a następnie ich przestrzeganie. Musisz być konsekwentny i stanowczy, nawet gdy jesteś zmęczony lub sfrustrowany. Jeśli nie jesteś, to w zasadzie uczysz swoje dzieci, że dobrze jest być samolubnym i nieodpowiedzialnym.

Bez dokonania pewnych istotnych zmian w swoim stylu rodzicielskim teraz, twoje dzieci będą miały trudną przyszłość przed sobą. Za kilka krótkich lat wyjdą z domu i będą żyć w „prawdziwym świecie”. Jeśli nie nauczyłeś ich osobistej odpowiedzialności i samodyscypliny, jak mają zamiar odnieść sukces w college’u lub utrzymać pracę? Jedna z praktycznych metod obejmuje coś, co psychologowie nazywają Zasadą Premacka (zasadą warunkowania operacyjnego, pierwotnie zidentyfikowaną przez Davida Premacka w 1965 roku). Zasada Premacka stwierdza, że preferowane zachowania mogą być używane do wzmacniania zachowań niepreferowanych. W zastosowaniu oznacza to, że mniej pożądana czynność musi być zakończona, zanim osoba zaangażuje się w bardziej pożądaną czynność – jak w „Musisz skończyć warzywa (niepreferowane), zanim będziesz mógł zjeść lody (preferowane).”

Oto jak możesz zastosować tę zasadę ze swoimi nastolatkami. Jako ich mama, prawdopodobnie wiesz, jakie są ich ulubione zajęcia. Zorganizuj z nimi spotkanie rodzinne, być może po obiedzie, kiedy wszyscy są w dobrym nastroju. Powiedz im, jak bardzo ich kochasz. Następnie wyjaśnij, że jako ich matka jesteś odpowiedzialna za przygotowanie ich do odniesienia sukcesu w życiu. Przyznaj, że ostatnio nie robiłaś tego zbyt dobrze i wyjaśnij, że zamierzasz spróbować to naprawić, ustanawiając nowe zasady domowe. Jedną z tych zasad będzie to, że wszystkie prace domowe i obowiązki muszą być wykonane zaraz po szkole, zanim dzieci będą mogły zaangażować się w „zabawne” zajęcia, takie jak rozmowa przez telefon, czat online, oglądanie telewizji, słuchanie muzyki lub wyjście z przyjaciółmi.

Możesz również wbudować dodatkowe zachęty za pomocą systemu punktowego. Za każdym razem, gdy nastolatki wykonają zadanie ku twojemu zadowoleniu lub otrzymają dobrą ocenę z pracy domowej, zdobywają punkty. Punkty te mogą być zamienione na przywileje lub przyjemne zajęcia, takie jak wyjście do kina rodzinnego w weekend lub wycieczka do centrum handlowego.

Pamiętaj, że nie wystarczy ustalić te zasady i ustanowić ten system punktowy. Wszystko zależy od twojej gotowości do postępowania zgodnie z nimi. Trzymaj się tego nawet wtedy, gdy nie masz ochoty być twardy. I nie daj się wciągnąć w spory o najdrobniejsze punkty nowych standardów. Aby tego uniknąć, sugerujemy, aby wszystko spisać na piśmie. Sporządźcie umowę, która jasno określi zarówno zasady, jak i nagrody. Każdy z was powinien podpisać się pod umową swoim imieniem i nazwiskiem i wywiesić ją na lodówce. Jeśli będziecie wiernie trzymać się planu przez kilka tygodni, powinniście zacząć dostrzegać pewne pozytywne zmiany w zachowaniu waszych nastolatków.

Po praktyczne wskazówki, jak stworzyć sprawny system nagród i konsekwencji polecamy wam książkę Dr. Jamesa Dobsona Nowa odwaga dyscypliny, którą można zamówić za pośrednictwem naszego Centrum Zasobów na stronie internetowej. Jeśli chcielibyście przedyskutować ten temat bardziej szczegółowo, prosimy o kontakt z działem doradztwa Focus on the Family.