Cztery Pokoje Rafaela (Stanze di Raffaello) znajdują się w kompleksie muzealnym w Watykanie. Pokoje te są znane na całym świecie z fresków, namalowanych przez Rafaela i jego warsztat. Obrazy Rafaela są często porównywane i dyskutowane wraz z Michałem Aniołem i jego sufitem w Kaplicy Sykstyńskiej, które uważane za wielkie sekwencje fresków Wysokiego Renesansu w Rome.

Pokoje Rafaela, zwane również Stanze, zostały pierwotnie stworzone jako apartament dla papieża Juliusza II della Rovere. Papież zlecił Raphaelowi i jego pracowni w latach 1508-1509 dekorację wnętrz pokoi. Stanze znajduje się tuż nad Apartamentem Aleksandra Borgii na trzecim piętrze Pałacu Watykańskiego, z widokiem na południową stronę Dziedzińca Belwederskiego. Po śmierci Juliusza II w 1513 r. ukończono tylko dwa pokoje, ale papież Leon X kontynuował program. Ponadto, gdy Rafael zmarł w 1520 roku, jego asystenci Gianfrancesco Penni, Giulio Romano i Raffaellino del Colle sprawili, że projekt był gotowy, kończąc prace z freskami w „Sali Konstantyna.”

Te cztery pomieszczenia to „Sala Konstantyna” (Sala di Constantino), „Sala Heliodora” (Stanza di Eliodoro), „Sala Segnatury” (Stanza della Segnatura), i „Pokój Pożaru w Borgo” (Stanza dell’Incendio del Borgo)

Raphael i jego życie

Raffaello Sanzio da Urbino, znany jako Raphael (1483-1520), był włoskim malarzem i architektem wysokiego renesansu. Raphael był osobą produktywną i mimo, że zmarł w wieku 37 lat, pozostawił po sobie wiele dzieł sztuki. Wiele z jego dzieł znajduje się w Pałacu Watykańskim i Villa Farnesina (dzielnica Trastevere, Rzym). Malarz był dość wpływowy w jego życiu, a jego praca była głównie znana z jego współpracy printmaking.

Raphael urodził się w regionie Marches we Włoszech. Jego ojciec był nadwornym malarzem, a syn poszedł w jego ślady, zdobywając wykształcenie w dziedzinie sztuki, literatury i umiejętności społecznych. Rafael z łatwością poruszał się wśród wyższych kręgów społeczeństwa dworskiego i w porównaniu z Michałem Aniołem był bardziej swobodny w kręgach towarzyskich. Co więcej, jego styl był uważany za bardziej wyrafinowany. Do 1501 roku artysta cieszył się dużym szacunkiem i otrzymał ważne zlecenia, takie jak Mond de Crucifixion w 1503 roku.

Kariera Rafaela dzieli się na trzy fazy i trzy style: wczesne lata w Umbrii, okres około czterech lat (1504-1508) uczenia się i korzystania z artystycznych tradycji Florencji oraz ostatnie dwanaście lat w Rzymie, gdzie pracował dla dwóch papieży

Stanze

Pokoje Rafaela (Stanze) stanowiły część apartamentu znajdującego się w Pałacu Papieskim, który Juliusz II della Rovere wybrał na własną rezydencję i z którego korzystali jego następcy. Raphael i jego szkoła w latach 1508-1524 wykonali dekorację tych pomieszczeń. Ponadto słynny Rafael jest artystą renesansowym, który stworzył wiele godnych uwagi dzieł sztuki, które można znaleźć we włoskich muzeach i willach obecnie.

• Pokoje zostały namalowane w tym porządku chronologicznym: Pokój Segnatury w latach 1508-1511, Pokój Heliodorusa w latach 1511-1514, Pokój Pożaru w Borgo w latach 1514-1517 oraz Pokój Konstantyna w latach 1517-1524. Należy zaznaczyć, że Sala Konstantyna była malowana głównie przez uczniów Rafaela z powodu śmierci artysty 6 kwietnia 1520 r.

Pokój Konstantyna

Pokój Konstantyna został zaprojektowany specjalnie na oficjalne uroczystości. Nad jej wystrojem pracowała szkoła Rafaela na podstawie rysunków artysty, który zmarł przed ukończeniem dzieła. Sala wzięła swoją nazwę od Konstantyna (306-337 n.e.), pierwszego chrześcijańskiego cesarza, który oficjalnie uznał wiarę chrześcijańską. Ściany pokoju przedstawiają epizody z życia cesarza. Ponadto wystrój sali uzupełniają postacie wielkich papieży otoczonych alegorycznymi posągami Cnoty.

Wizja Krzyża

Obraz Wizja Krzyża przedstawia przeczucie, jakie miał cesarz Konstantyn I przed bitwą z Maksencjuszem. Według legendy Konstantynowi ukazał się na niebie krzyż, po czym, jak opisuje fresk, przyjął on grecką dewizę tłumaczoną jako „W tym znaku zwyciężysz”. Tak więc zwycięstwo w bitwie o most Milwijski jest możliwe tylko w przypadku, gdyby zastąpił krzyżem cesarskie orły na normach żołnierzy, uznając tym samym oficjalnie religię chrześcijańską.

Bitwa Konstantyna z Maksencjuszem

Bitwa pod Pons Milvius (312 r. n.e.) stanowiła zwycięstwo chrześcijaństwa nad światem pogańskim. Epizod przedstawiony na obrazie ukazuje topograficzną precyzję na północ od Rzymu z Monte Mario, gdzie po lewej stronie widoczna jest również Villa Madama (zbudowana w tamtych latach przez Rafaela dla papieża). Rafael stworzył wstępny projekt tego arcydzieła, ale ostatnio wykonał go jego uczeń Giulio Romano.

Chrzest Konstantyna

Obraz Chrzest Konstantyna opisuje scenę, w której cesarz klęka, aby przyjąć sakrament od papieża Sylwestra wewnątrz baptysterium na Lateranie. Fresk ten przypisuje się Giovanniemu Francesco Penni.

Darowizna Rzymu

Darowizna Rzymu Triumf religii chrześcijańskiej opisuje epizod, w którym cesarz Konstantyn klęka przed papieżem Sylwestrem w akcie ofiarowania mu miasta Rzym, uosabianego przez złoty posąg. Na podstawie tej sceny zweryfikowana została władza papieży i powstało państwo kościelne. Ponadto obraz przedstawia wnętrze starej wczesnochrześcijańskiej bazyliki św. Piotra, która została później zniszczona.

Salon Heliodorusa

Salon Heliodorusa służył początkowo do prywatnych audiencji papieża. Cztery epizody Starego Testamentu na suficie są dziełem Rafaela, podczas gdy w groteskach i łukach znajdują się części przypisywane Luce Signorelliemu, Bramantino, Lorenzo Lotto i Cesare da Sesto. Program sali jest polityczny i ma na celu udokumentowanie w różnych momentach historycznych, od Starego Testamentu do historii średniowiecznej, cudownej ochrony udzielonej przez Boga Kościołowi.

Msza z Bolseny

Msza z Bolseny przedstawia scenę, która wydarzyła się w 1623 roku w Bolsenie, niedaleko Orvieto. Przedstawia mszę odprawianą przez czeskiego księdza i moment konsekracji, kiedy z hostii ściekała krew Chrystusa. Jego szata została poplamiona krwią i ostatnio jest przechowywana jako relikwia w pobliskim mieście Orvieto. Papież Juliusz II odwiedził Orvieto i modlił się nad relikwią w 1506 roku. Obraz przedstawia więc papieża jako uczestnika mszy i świadka cudu, klęczącego po prawej stronie ołtarza, w towarzystwie kardynałów Leonarda Grosso della Rovere, Raffaello Riario, Tomasso Riario i Agostino Spinola, jego krewnych, a także osób przewodzących grupie.

Wyzwolenie św. Piotra

Wyzwolenie św. Piotra (Deliverance of Saint Peter) przedstawia księcia apostołów i pierwszego papieża, który został uratowany z więzienia przez anioła, podczas gdy strażnicy leżą śpiąc, jak opisano w Dziejach Apostolskich 12. Piotra w Łańcuchach (S. Pietro in Vincoli), zanim został wybrany na papieża. Fresk wyróżnia się naturalnym światłem księżyca, światłem pochodni wykonanym przez człowieka i światłem aniołów, które zostało dostarczone przez Boga.

Spotkanie Leona Wielkiego z Attylą

Spotkanie Leona Wielkiego z Attylą jest ostatnim freskiem stworzonym w tym pomieszczeniu, które zostało ukończone po śmierci Juliusza II. Według legendy, objawienie się świętych Piotra i Pawła uzbrojonych w miecze podczas spotkania papieża Leona Wielkiego z Attylą (452 r. n.e.) skłoniło króla Hunów do powstrzymania się od inwazji na Italię. Rafael przedstawił ten epizod u bram Rzymu, identyfikowanych przez Koloseum, przez akwedukt, obelisk.

Wypędzenie Heliodorusa ze świątyni

Wypędzenie Heliodorusa, od którego jedna z czterech sal wzięła swoją nazwę, jest ucieleśnieniem biblijnego epizodu Heliodorusa, wysłanego przez króla Syrii Seleucusa, aby posiąść skarb znajdujący się w świątyni jerozolimskiej. Ponadto, na prośbę arcykapłana Oniasa, Bóg zsyła jeźdźca w towarzystwie dwóch mężczyzn, którzy pokonują Heliodorusa.

Sufit

Freski z sufitu pochodzą z pierwszej dekoracji zleconej przez Juliusza II na początku jego pontyfikatu. Raphael zastąpił groteski w centrum sufitu czterema epizodami ze Starego Testamentu: Noe wychodzący z arki (Rdz 8, 15-20), Ofiara Izaaka (Rdz 22, 1-14), Mojżesz przed krzakiem gorejącym (Wj 3, 1-12) i Sen Jakuba (Rdz 28, 10-22).

Sala Segnatury

Sala Segnatury zawiera freski, które uczyniły Rafaela sławnym. W tej sali znajdują się nie tylko pierwsze dzieła artysty w Watykanie, ale te arcydzieła wyznaczają również początek wysokiego renesansu. Nazwa sali pochodzi od najwyższego sądu Stolicy Apostolskiej, „Segnatura Gratiae et Iustutuae”. Pierwotnie Juliusz II używał tego pomieszczenia jako biblioteki i prywatnego gabinetu. Reprezentuje ona trzy największe kategorie ludzkiego ducha: Prawdę, Dobro i Piękno. Prawda nadprzyrodzona przedstawiona jest w Dyspucie o Najświętszym Sakramencie (teologia), a prawda rozumowa w Szkole Ateńskiej (filozofia). Dobro widoczne jest w Cnotach Kardynalnych i Teologicznych oraz Prawie, a piękno w Parnasie z Apollem i Muzami. Ponadto, freski na suficie są połączone ze scenami znajdującymi się pod nimi. Ostatnio, za czasów Leona X, pomieszczenie to służyło jako gabinet i pokój muzyczny, w którym papież przechowywał swoją kolekcję instrumentów muzycznych. Oryginalne wyposażenie z czasów Juliusza II zostało zastąpione nową drewnianą boazerią.

Dyskusja o Najświętszym Sakramencie

Dyskusja o Najświętszym Sakramencie, odpowiadająca teologii, umieszczona na ścianie naprzeciwko Szkoły Ateńskiej. Po bokach Trójcy Przenajświętszej (z Bogiem Ojcem, Chrystusem między Dziewicą i św. Janem Chrzcicielem oraz Duchem Świętym w centrum) znajduje się Kościół triumfujący. Patriarchowie i prorocy Starego Testamentu na przemian z apostołami i męczennikami siedzą w hemicyklu na chmurach. Ponadto na ziemi, po bokach ołtarza, na którym dominuje Najświętszy Sakrament, widać Kościół Militant.

Szkoła Ateńska

Fresk Szkoła Ateńska przedstawia najwybitniejszych filozofów starożytności. W centrum ukazany jest Platon z palcem wskazującym w górę, trzymający swoją księgę Timeus, po bokach którego stoi Arystoteles z Etyką. Na pierwszym planie przedstawiony jest Pitagoras, który opisuje diatesseron. Następnie Diogenes leży na schodach z naczyniem, a Heraklit opiera się o blok marmuru, pisząc na kartce papieru. Ponadto po prawej stronie ukazany jest Euklides, który naucza swoich uczniów geometrii, a Zoroaster przedstawiony jest trzymający sferę niebieską, natomiast Ptolemeusz trzymający sferę ziemską.

Cnoty kardynalne i teologiczne oraz prawo

Cnoty kardynalne i teologiczne oraz prawo znajduje się na ścianie naprzeciwko Parnasu. Obraz odpowiadający Sprawiedliwości to ilustracja Cnót Kardynalnych (Męstwa, Roztropności i Wstrzemięźliwości) oraz Cnót Teologicznych (Wiary, Nadziei i Miłości), poniżej zaś, po bokach okna, Dostarczenie Pandeksów cesarzowi Justynianowi i Dostarczenie Dekretów papieżowi Grzegorzowi IX. Ponadto papież jest portretem papieża Juliusza II.

Parnassus

Parnassus jest przedstawiony jako bóg Appolo, siedzący w centrum, gra na lirze, podczas gdy dziewięć Muz go otacza, patronka sztuk, starożytni i nowożytni poeci jak Dante i Wergiliusz są również rozpoznawalni za nim.

Sala Ognia w Borgo

Sala Ognia w Borgo była używana w czasach Juliusza II do spotkań najwyższego sądu Stolicy Apostolskiej: Segnatura Gratiae et Iustitae, której przewodniczył papież. Posiada specjalne malowidła na suficie autorstwa Pietro Vanucciego, zwanego Perugino, zamówione przez Juliusza II w 1508 roku. Ponadto, w czasach Leona X pomieszczenie to służyło jako jadalnia. Freski ilustrują stosunki polityczne Leona X poprzez prawdziwe historie z życia dwóch poprzednich papieży o tym samym imieniu: Leona III i Leona IV.

Sześć postaci cesarzy i władców będących obrońcami kościoła przedstawiono na monochromach pod malowidłami

Koronacja Karola Wielkiego

Koronacja Karola Wielkiego miała miejsce u Świętego Piotra w noc Bożego Narodzenia w roku 800. Wydarzenie to stanowi fundament Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Usprawiedliwienie Leona III

Usprawiedliwienie Leona III ilustruje scenę, która wydarzyła się dzień przed koronacją Karola Wielkiego, kiedy to papież odpowiedział na kalumnie bratanków swojego poprzednika Hadriana I, odnawiając koncepcję, że wikariusz Chrystusa jest odpowiedzialny przed samym Bogiem za swoje czyny.

Ogień w Borgo

Ogień w Borgo przedstawia wydarzenie udokumentowane w Liber Pontificalis, gdzie w roku 847 wybuchł pożar w Borgo w Rzymie.

Bitwa pod Ostią

Obraz Bitwa pod Ostią został zainspirowany zwycięstwem morskim Leona IV nad Saracenami pod Ostią w 849 roku.

Fakty

1. Matka Rafaela zmarła w 1491 roku, gdy miał 8 lat, a trzy lata później śmierć ojca pozostawiła go sierotą w wieku 11 lat
2. Raphael był jedynym dzieckiem w swojej rodzinie, a jego ojciec Giovanni Santi był nadwornym malarzem Federica da Montefeltro, księcia Urbino
3. Ojciec Rafaela ożenił się ponownie po śmierci żony i Rafael został z macochą, z którą mieszkał, ale jego formalnym opiekunem był jego jedyny wuj Bartolomeo, ksiądz
4. W 1500 roku, kiedy Rafael był nastolatkiem, został określony jako „mistrz” i zlecono mu pomoc w namalowaniu Ołtarza Baronci dla kościoła w Castello, mieście nieopodal Urbino. Jest to udokumentowane jako pierwsze dzieło Rafaela
5. Raphael był uczniem Pietro Perugino, który był jednym z najsłynniejszych malarzy włoskich. Wpływ Perugina jest widoczny we wczesnych pracach Rafaela
6. Od około 1504 do 1508 roku, kiedy Rafael mieszkał we Florencji, studiował dzieła mistrzów wysokiego renesansu. To właśnie sztuka Da Vinci wywarła wpływ i zainspirowała Rafaela do jego dzieł sztuki z okresu florenckiego. Na przykład artysta stosował w swoich dziełach techniki światłocienia (silny kontrast między światłem a ciemnością) i sfumato (cieniowanie w celu uzyskania miękkich przejść między kolorami i tonami)
7. Do roku 1517 stał się najważniejszym artystą w Rzymie. W tym właśnie roku został mianowany komisarzem ds. starożytności Rzymu, co uczyniło go odpowiedzialnym za wszystkie projekty artystyczne papiestwa w mieście
8. Raphael darzył uczuciem piękne kobiety i podobno miał wiele romansów. Jego główną miłością była Margherita Luti, znana również jako La Fornaria lub „córka piekarza”, która mieszkała w dzielnicy Trastevere. Dwa słynne portrety Rafaela przedstawiające Luti to La Fornaria i La Donna Velata

Jak dojechać

Pokoje Rafaela są częścią Muzeów Watykańskich. Nie ma osobnego biletu do Stanze, trzeba kupić bilet w kasie lub online na oficjalnej stronie Muzeów Watykańskich: www.museivaticani.va. Przeczytaj szczegółową instrukcję jak kupić bilety do muzeów tutaj

Co więcej, cena to 17 euro od osoby + 4 euro opłaty rezerwacyjnej. Niewątpliwie lepszym rozwiązaniem jest zakup biletów online, ponieważ zaoszczędzicie mnóstwo czasu, który możecie spędzić w kolejkach po bilety w kasach. Dodatkowo dla osób dorosłych powyżej 60 roku życia oraz studentów przewidziane są specjalne zniżki – koszt biletu to 8 euro. Oczywiście najlepszą opcją, aby zobaczyć wszystkie główne arcydzieła Muzeów Watykańskich, a w szczególności Komnaty Rafaela, jest skorzystanie z prywatnej wycieczki z przewodnikiem. W Muzeach Watykańskich znajduje się wiele interesujących szczegółów i znanych na całym świecie arcydzieł. Kompleks muzealny w Watykanie można zwiedzać codziennie, oprócz niedziel. Godziny otwarcia od poniedziałku do piątku to od 8:45 do 16:45, natomiast w sobotę muzea pracują do 13:45. Nie zapomnijcie przestrzegać dress code’u podczas wizyty, musicie zakryć kolana i ramiona!

• Lokalizacja: Viale Vaticano (po północnej stronie murów Watykanu, pomiędzy miejscem, gdzie Via Santamaura i schody Via Tunisi uderzają w Viale Vaticano
• Tel.: +39-06-6988-4676 lub +39-06-6988-3145

Nie przegap okazji, aby odwiedzić Pokoje Rafaela w Muzeach Watykańskich podczas swoich rzymskich wakacji! Powiedz nam, jaki jest Twój ulubiony obraz?