Co to jest ostra białaczka limfocytowa (ALL)?

Ostra białaczka limfocytowa, zwana również ostrą białaczką limfoblastyczną, jest rodzajem raka, w którym jest zbyt wiele limfocytów, wczesna faza białych krwinek, w szpiku kostnym. Białaczka różni się od innych rodzajów nowotworów tym, że rozpoczyna się we krwi i szpiku kostnym i może rozprzestrzeniać się na inne części ciała. Inne nowotwory mogą ostatecznie rozprzestrzeniać się do szpiku kostnego, ale nie stają się białaczką.

Rak, który jest uważany za ostry może szybko postępować i, jeśli nie jest leczony, stać się śmiertelny w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Ostra białaczka różni się od białaczki przewlekłej tym, że w przypadku ostrej białaczki komórki szpiku kostnego nie dojrzewają w sposób, w jaki powinny. Niedojrzałe komórki białaczki nadal się rozmnażają i gromadzą. W białaczce przewlekłej, komórki dojrzewają częściowo, ale nie całkowicie, i nie zwalczają infekcji tak dobrze jak normalne białe krwinki. Białaczki przewlekłe mają tendencję do postępu w czasie i większość ludzi może żyć przez kilka lat, chociaż te rodzaje białaczek są trudniejsze do leczenia.

Jakie są objawy ALL?

Tak jak w przypadku innych rodzajów białaczek, istnieje kilka objawów, które mogą prowadzić do rozpoznania ALL, ale wiele z tych oznak i objawów wskazuje również na wiele innych chorób. Najczęściej ALL jest wykrywana, gdy lekarz bada krew z innego powodu i widzi niedobór normalnych krwinek.

Ten niedobór może powodować następujące objawy:

• Zmęczenie
• Uczucie osłabienia, lub niska energia
• Zawroty głowy lub światłowstręt
• Duszność
• Gorączka
• Niezdolność do pozbycia się zakażenia
• Łatwe powstawanie siniaków
• Krwawienie, jak w przypadku krwawienia dziąseł i silnych krwawień z nosa

Inne objawy, które mogą wystąpić u niektórych pacjentów z ALL obejmują:

• Utrata wagi
• Gorączka
• Nocne poty
• Utrata apetytu

Komórki białaczki mogą również powodować powiększenie śledziony, co można wykryć poprzez obrzęk brzucha; powiększenie węzłów chłonnych; oraz bóle kości lub stawów. Komórki czasami – choć nie często – rozprzestrzeniają się do innych narządów i mogą tam powodować więcej objawów: bóle głowy, drgawki i wymioty, jeśli białaczka rozprzestrzeniła się do mózgu lub rdzenia kręgowego, lub trudności w oddychaniu, jeśli rozprzestrzeniła się na przykład do jamy klatki piersiowej.

Jak leczy się ALL?

Ponieważ ALL nie jest pojedynczą chorobą – w rzeczywistości jest to grupa powiązanych chorób – pacjenci z różnymi podtypami ALL będą mieli różne sposoby leczenia i odpowiedzi na te sposoby.

Po postawieniu diagnozy pacjent i jego zespół opieki zdrowotnej spotkają się, aby zdecydować, która opcja leczenia jest dla niego najlepsza. Główne opcje leczenia to:

• Chemoterapia
• Terapia celowana – codzienne podawanie leków, zazwyczaj w postaci tabletek
• Przeszczep komórek macierzystych

Inne możliwe formy leczenia obejmują chirurgię, radioterapię lub przeciwciała monoklonalne (wytwarzane przez człowieka).

Leczenie ALL trwa zazwyczaj dwa lata. Może to być intensywne leczenie, dlatego dobrze jest leczyć się w ośrodku o uznanym doświadczeniu w leczeniu tej choroby.

Jak rozpoznaje się ALL?

Wiele osób z ALL nie ma żadnych objawów w momencie rozpoznania – choroba jest zwykle wykrywana, gdy lekarz zleca badania krwi na coś zupełnie niezwiązanego lub podczas rutynowej kontroli.

Niektórzy ludzie mogą być w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia ALL, ponieważ mają pewne zaburzenia krwi, takie jak zespół mielodysplastyczny, lub zaburzenia dziedziczne, takie jak zespół Downa, lub ponieważ byli leczeni pewnymi lekami chemioterapeutycznymi lub promieniowaniem. Lekarze zazwyczaj zalecają tym osobom regularne badania kontrolne.

Jeśli masz oznaki lub objawy ALL, lub jeśli badanie fizykalne wskazało, że możesz mieć białaczkę, lekarz będzie musiał pobrać próbki krwi i szpiku kostnego, aby mieć je przetestowane, aby się upewnić. Krew zostanie pobrana z żyły w ramieniu, w większości przypadków, ale szpik kostny zostanie pobrany na dwa sposoby: poprzez aspirację i biopsję.

Aplikacja szpiku kostnego i biopsja

Aplikacja szpiku kostnego i biopsja są wykonywane w tym samym czasie. Próbki są zazwyczaj pobierane z tylnej części kości miednicy (biodra), lub czasami z mostka (kości piersiowej). Próbki te są wysyłane do laboratorium, gdzie są badane na obecność komórek białaczki.

Punkcja lędźwiowa

ALL może czasami rozprzestrzeniać się do mózgu i rdzenia kręgowego, i z tego powodu lekarz może potrzebować pobrać próbkę płynu rdzeniowego do badań. Płyn zostanie pobrany za pomocą nakłucia lędźwiowego – znanego również jako nakłucie kręgosłupa. Badanie to jest stosowane wyłącznie u pacjentów, u których objawy mogą być spowodowane rozprzestrzenianiem się białaczki do mózgu i rdzenia kręgowego.

Badania krwi

Istnieje kilka badań laboratoryjnych, które mogą być wykorzystane do określenia, czy pacjent ma ALL lub jak zaawansowana może być choroba.

Pełna morfologia krwi i rozmaz krwi obwodowej

Pełna morfologia krwi (CBC) mierzy poziom różnych komórek we krwi: czerwonych krwinek, białych krwinek i płytek krwi. Część krwi jest umieszczana na szkiełku i badana pod mikroskopem: większość pacjentów z AML ma zbyt wiele niedojrzałych białych krwinek, a za mało czerwonych lub płytek krwi.

Badania chemiczne krwi i badania krzepliwości

Badania te mierzą ilość pewnych substancji chemicznych we krwi, jak również zdolność krwi do krzepnięcia. Badania te nie są wykorzystywane do diagnozowania białaczki, ale mogą wykryć inne problemy.

Badanie chromosomów

Normalnie komórki ludzkie zawierają 23 pary chromosomów, czyli wiązek DNA. Jednak u osób z białaczką komórki mogą mieć pewne zmiany chromosomowe – czasami dochodzi do delecji lub braku fragmentu chromosomu.

W ALL częściej dochodzi do sytuacji, w której dwa chromosomy „dzielą się” częścią swojego DNA – jeden chromosom zostaje przyłączony do części innego chromosomu. Nazywa się to translokacją.

Informacje o tych i innych zmianach mogą pomóc lekarzowi w określeniu perspektyw i odpowiedzi na leczenie.

Badania obrazowe

Badania obrazowe, takie jak zdjęcia rentgenowskie, tomografia komputerowa (CT), rezonans magnetyczny (MRI) i ultradźwięki mogą być używane, aby pomóc lekarzom zobaczyć szczegółowe obrazy wewnątrz ciała.

Jakie są rokowania w przypadku ALL?

W przypadku wielu osób z ALL, leczenie może pozwolić na pozbycie się nowotworu – ale nawet po zakończeniu leczenia lekarze będą chcieli Cię obserwować. Ważne jest, aby przestrzegać regularnego harmonogramu wizyt kontrolnych, zarówno w celu uzyskania odpowiedzi na wszelkie pytania, jak i monitorowania skutków ubocznych leczenia.

CZYNNIKI RYZYKA ALL

Co powoduje ALL?

W przypadku wielu nowotworów istnieją czynniki ryzyka, które można kontrolować, aby zwiększyć lub zmniejszyć szanse zachorowania na tę chorobę. Czynnik ryzyka to coś, co wpływa na szanse zachorowania na daną chorobę, ale nie musi oznaczać, że na nią zachorujesz.

Jest tylko kilka znanych czynników ryzyka dla ALL:

• Narażenie na wysoki poziom promieniowania
• Narażenie na działanie niektórych substancji chemicznych, takich jak benzen i niektóre leki stosowane w chemioterapii
• Niektóre infekcje wirusowe, takie jak:
  • T-cell lymphoma/leukemia virus-1 (HTLV-1) w Japonii i na Karaibach
  • Epstein-Barr virus w Afryce
• Zespoły dziedziczne, takie jak:Amerykanów

Płeć

• ALL występuje nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet

Czy powinienem poddać się badaniom przesiewowym w kierunku ALL?

Niestety, nie istnieją rutynowo dostępne testy przesiewowe pozwalające na wykrycie ALL we wczesnych stadiach. Jednak ALL jest czasami wykrywana, gdy pewne objawy pojawiają się w rutynowych badaniach krwi wykonywanych z innych powodów. Na przykład, normalna liczba krwinek u danej osoby może być bardzo niska, nawet jeśli nie występują inne objawy. Może to prowadzić do innych badań, w których może zostać wykryta ALL.