Nazwisko „Mozart” jest niemal powszechnie kojarzone z muzycznym geniuszem Wolfganga Amadeusza. Jednakże, Wolfie nie był jedynym Mozartem obdarzonym znaczącym talentem muzycznym, wystarczy spojrzeć na jego ojca. Johann Georg Leopold Mozart (1719-1787) był postacią kontrowersyjną wśród swoich biografów. Był albo postrzegany jako „człowiek o szerokich osiągnięciach kulturalnych, który był trudny do zadowolenia i czasami nieugięty, który głęboko troszczył się o swojego syna, ale był sfrustrowany w swoich ambicjach zapewnienia Wolfgangowi światowej pozycji odpowiedniej do jego geniuszu.”

Alternatywnie opisywany jest jako „nadmiernie manipulujący, nietolerancyjny i autokratyczny, co skutkowało znacznymi trudnościami dla jego dzieci.” Choć te subtelne różnice będą niewątpliwie jeszcze przez jakiś czas przedmiotem dyskusji, wiemy, że Leopold urodził się w Augsburgu i już w młodym wieku śpiewał jako chórzysta. Gdy dotarł do Salzburga, gwałtownie zakończył naukę i postanowił zostać zawodowym muzykiem. Leopold był płodnym kompozytorem, który tworzył w niemal wszystkich gatunkach muzycznych swoich czasów. Potomni pamiętają go jednak przede wszystkim jako autora bardzo wpływowej metody gry na skrzypcach oraz pedagoga, który wspierał, rozwijał i eksponował talenty muzyczne swoich dzieci.

Leopold i Anna Mozartowie po raz pierwszy zostali obdarzeni żyjącą córką. Maria Anna Walpurga Ignatia Mozart, powszechnie znana pod pseudonimem „Nannerl”, była wybitnie utalentowana muzycznie, a jej ojciec z dumą donosił: „Moja mała dziewczynka gra najtrudniejsze utwory, które mamy, z niewiarygodną precyzją i tak znakomicie. Wszystko to sprowadza się do tego, że moja mała dziewczynka, choć ma dopiero 12 lat, jest jedną z najzdolniejszych pianistek w Europie.” Prasa muzyczna okrzyknęła ją „cudownym dzieckiem” i „osobliwym geniuszem”, ale w 1769 roku Nannerl nie mogła już być sprzedawana jako cudowne dziecko, a jej kariera koncertowa dobiegła końca.

Wiemy, że Nannerl próbowała komponować, jak pisze jej brat Wolfgang z Rzymu w 1770 roku: „Moja droga siostro! Jestem w zachwycie, że potrafisz tak dobrze komponować, jednym słowem, pieśń, którą napisałaś jest piękna.” Niestety, żadna z jej kompozycji nie zachowała się, jednak istnieje wiele dyskusji na temat tego, na ile Nannerl może zasługiwać za pierwsze symfonie i sonaty klawiszowe na 4 ręce wydane pod nazwiskiem jej brata. W momencie komponowania Wolfie nie umiał jeszcze czytać ani notować muzyki, więc jest oczywiste, że Nannerl pomagała mu w jej zapisie. W związku z tym, w tych kompozycjach może być znaczący udział Nannerl i Leopolda!

Wolfgang Amadeus Mozart: Sonata na fortepian na 4 ręce, K. 19d

Na pewno powinniśmy dać Leopoldowi Mozartowi kredyt zaufania za poświęcenie swojej działalności koncertowej w celu rozwijania kariery syna. Chociaż uczył młodego Wolfiego podstaw muzyki, nie ma wątpliwości, że Nannerl była jego najwcześniejszym muzycznym wzorem do naśladowania. Wolfie był o 5 lat młodszy od swojej utalentowanej siostry i od razu zaczął ją naśladować. W rzeczywistości był on jej idolem. Hrabia von Zinzendorf pisze: „Biedny maluch gra cudownie. Jest dzieckiem duchowym, żywym, czarującym. Gra jego siostry jest mistrzowska, a on ją oklaskuje.”

Współczesna prasa przyklejała etykietkę „geniusza” występom Nannerl, a historiografia muzyczna – kompozycjom Wolfiego. Trzeba jednak pamiętać, że Wolfgang osiągnął dojrzałość kompozytorską stosunkowo późno. Jego publiczna kariera koncertowa zaprowadziła go do różnych miast we Włoszech, Niemczech, Austrii, Francji i Anglii. Poznał tam czołowych kompozytorów swoich czasów, zetknął się z różnymi stylami kompozytorskimi, gustami i gatunkami. Kiedy już dokonał syntezy tych doświadczeń, wyraźnie stał się jednym z czołowych kompozytorów końca XVIII wieku.

Wolfgang Amadeusz Mozart: Kwintet smyczkowy w C, K. 515

Muzyczny genom rodziny Mozartów trwał w następnym pokoleniu. Wolfgang i Constanze mieli 6 dzieci, ale tylko 2 dożyło dorosłości. Karl Thomas Mozart praktycznie w ogóle nie interesował się muzyką, pozostał niezamężny i bezdzietny. Franz Xaver Wolfgang Mozart (1791-1844), który miał zaledwie cztery miesiące, gdy zmarł jego ojciec, miał jednak „rzadki talent do muzyki”. Chociaż istnieją pewne wątpliwości co do tego, kto był jego biologicznym ojcem, Franz Xaver był utalentowanym pianistą, który koncertował w niemieckojęzycznych częściach Europy, ale także w Danii, Rosji i Włoszech, a następnie spędził większość życia jako prywatny nauczyciel muzyki na Ukrainie.

Franz Xaver skomponował około 30 utworów, różne sonaty, trochę muzyki kameralnej i 2 koncerty fortepianowe, stylistycznie pozostając w dojrzałym stylu muzycznym ojca. Nie ożenił się i nie miał dzieci, a wielki muzyczny ród Mozartów niestety dobiegł końca.

.