Kompletna i naukowa klasyfikacja filmowych smoków
Nawet po wiekach badań i obserwacji, wciąż nie rozumiemy smoków. Nikt nie napisał ostatecznego przewodnika po smokach. Niewielu naukowców poświęciło swoje życie na ich badanie. Brak odpowiednich badań terenowych oznacza, że istnieje niedostatek faktów na temat tych skrzydlatych, ziejących ogniem zwierząt, które często wymykają się tradycyjnej klasyfikacji.
W rzeczywistości, wiele z tego co wiemy o tych wspaniałych bestiach może być przypisane artystom, którzy dokumentowali ich zachowanie przez pokolenia. Biorąc pod uwagę jak rzadkie są smoki w naturze, filmy badające te stworzenia były dobrodziejstwem zarówno dla doświadczonych Drakonologów jak i zainteresowanych amatorów. Wreszcie, możemy obserwować smoki bez konieczności zapuszczania się na ich terytorium.
Z wysoce oczekiwanym filmem 'Jak wytresować smoka 2′, który ma rozpocząć serię pokazów w kręgach akademickich, zdecydowaliśmy, że nadszedł czas by przyłożyć pióro do papieru i zrobić to, czego biologom nie udało się zrobić przez wieki — nadszedł czas by zacząć badać i klasyfikować Draconię.
Oto fakty. Smoki należą do królestwa Animalia, a pod nim, do phylum Chordata. Jednak jakiekolwiek ich powiązania z innymi stworzeniami kończą się właśnie w tym miejscu. Klasa Draconia jest tak głęboka i zróżnicowana jak każda inna klasa biologiczna i to właśnie tutaj nasza praca naprawdę się zaczyna. Stąd można podzielić Draconię na dwa konkretne rzędy (Draconia Mysticaliformes i Draconia Mundaniformes), zanim zapuścimy się dalej w różne rodziny. W interesie zwięzłości, skoncentrujemy się wyłącznie na najbardziej udokumentowanych Draconia – jest to elementarz mający zachęcić do dalszych badań naukowych, a nie pełny i właściwy autorytatywny tekst.
Uwaga: Gdy będziemy opisywać poszczególne gatunki, przytoczymy ich najbardziej godny uwagi dokumentalny wygląd do dalszych badań.
Draconia Mysticaliformes
Smoki mają więcej wspólnego z dawno wymarłymi stworzeniami, takimi jak jednorożce i trędowate, niż z większością współczesnych zwierząt. Jak inne „mityczne” zwierzęta, Draconia Mysticaliformes mają głęboko zakorzenione połączenie z magią, która oddziela je nie tylko od innych smoków, ale od większości życia na Ziemi. To są smoki, które w taki czy inny sposób przeczą racjonalnemu myśleniu poprzez duchowe i pozornie niemożliwe.
Magidae
Magidae są napędzane przez ewolucję i instynkt. Pomimo magicznego pochodzenia lub zdolności, są one czystymi zwierzętami w swej istocie, żyjącymi by jeść, kopulować i przetrwać. Ich związek z mistycznym jest przypadkowy — są nieświadome, że ich nadprzyrodzone zdolności i cechy są czymś niezwykłym.
Najlepszy materiał filmowy Magidae można znaleźć w filmie „Die Dibelungen” z 1924 r. (reż. Fritz Lang). W szczególnie okrutnej sekwencji, wędrowny wojownik zabija smoka i kąpie się w krwi stworzenia, dając mu niezwyciężoną siłę. Chociaż kłusownictwo magicznych smoków dla ich krwi jest uważane za okrutne we współczesnym społeczeństwie, film doskonale ilustruje Magidae: to tylko zwierzę, aczkolwiek zwierzę o niezwykłych właściwościach.
Jeszcze bardziej niezrozumiały zbiór nagrań Magidae można znaleźć w „D-War” (d. Shim Hyung-rae). Chociaż są ściśle zaangażowane w machinacje ludzkich władców marionetek, te smoki są nadal bardzo dzikimi zwierzętami, po prostu dzikimi zwierzętami, które zostały częściowo udomowione poprzez użycie magicznych totemów i zaklęć.
Christodae
Możemy wiedzieć niewiele o zwykłych Magidae lub Bestiade, ale wiemy jeszcze mniej o Christodae. W oczach wielu ludzi, próba zrozumienia tych pozornie wszechwiedzących smoków jest jak próba zrozumienia Boga – to może nawet nie być nauka. Jednakże, wielu Drakonologów twierdzi, że te jedyne w swoim rodzaju smoki po prostu wymykają się typowej klasyfikacji i wymagają intensywnych badań by w pełni je zrozumieć.
W japońskiej serii „Dragonball Z” (reż. Daisuke Nishio), smok znany jako Shenron jest przywoływany za każdym razem gdy ktoś zbiera mistyczne „Smocze Kule”. Po wezwaniu, Shenron będzie przyznawać jedno życzenie, pokazując zdolności, które przeczą wszelkiej logiki i rozumu. Na szczęście, większość spełnionych życzeń na przestrzeni lat była dobroczynna w naturze, lecz neutralność Shenrona jest niepokojąca.
Jak Sociodaes lub nawet Sapiendaes, Christodaes pokazują ludzkie cechy (włączając w to znajomość języka), lecz ich brak moralnego kompasu czyni je bardziej potencjalnie niebezpiecznymi niż jakikolwiek inny smok w tym badaniu.
Transmogradae
Ogromna większość smoków rodzi się i utrzymuje jedną formę, lecz Transmogradae są wyjątkowe. Wiele z nich to początkowo ludzie, którzy przez celowe lub przypadkowe magiczne manipulacje, łamią każdą zasadę w biologii i dołączają do Draconii. Z tego powodu, lepiej jest badać Transmogrady jako ludzkie istoty z ciałem smoków, a nie dzikich zwierząt. Ich pragnienia i intencje ogólnie pozostają ludzkie, nawet gdy ich ciało jest czymś innym.
Dzięki temu, że smoki są postrzegane w większości kultur jako symbol władzy, nie jest zaskakujące, że najbardziej znane Transmogrady często mają korzenie w rodzinie królewskiej i elicie. Maleficent ze „Śpiącej Królewny” (p. Walt Disney) jest najbardziej znanym przykładem tego konkretnego typu smoka, lecz jej szybka porażka dowodzi, że bardziej rozwinięty ludzki umysł często nie wystarcza by zmaksymalizować potencjał smoczej formy. Podobny los spotkał królową Narissę w „Zaczarowanej” (reż. Kevin Lima). Smoki mogą być urodzonymi maszynami do zabijania, ale człowiek, który przemienia się w smoka nie ma tysięcy lat ewolucji i instynktu po swojej stronie.
Jednym z niewielu naprawdę udanych Transmogradów na nagraniu jest Haku, widziany w 'Spirited Away’ (reż. Hayao Miyazaki). Chociaż podatny na kontrolę umysłu i manipulację (jego druga forma to młody chłopiec, mimo wszystko), Haku jest rzadkim transformującym się smokiem, który nie ginie szybko i brutalnie. Wielu Drakonologów twierdzi, że wysoki wskaźnik śmierci wśród smoków Transmogradae jest po prostu korygowaniem kursu przez naturę i powstrzymywaniem istot ludzkich przed przewróceniem przysłowiowej drabiny ewolucyjnej.
Podczas gdy większość Transmogradae jest wynikiem magicznego wydarzenia, inni rodzą się w nim, jak pół-ludzki, pół-smoczy syn Beowulfa w „Beowulfie” (reż. Robert Zemeckis). Jak wielu z jego braci, nie jest on długo na świecie, ale jest fascynującym dowodem na to, że transformacja smoków może być wynikiem właściwej biologicznej reprodukcji, a nie tylko magicznego zaklęcia. Drakonolodzy mają nadzieję na powtórzenie tych wyników w kontrolowanym środowisku w niedalekiej przyszłości.
Sociodae
Pomimo ich dominującej pozycji na łańcuchu pokarmowym, niektóre smoki są nie tylko pokojowo nastawione, ale są sojusznikami rasy ludzkiej. Drakonolodzy wciąż debatują, czy Socjody są wynikiem długotrwałej i dawno zapomnianej selektywnej hodowli, lecz ich przyjazna natura nie implikuje udomowienia. To wciąż dzikie zwierzęta, ale dzikie zwierzęta z dziwnym pragnieniem towarzystwa, działające w służbie ewolucyjnych tików, które nie mogą być wyjaśnione bez dalszych badań.
Wydaje się, że istnieje niepisana hierarchia wśród Sociodaes. Na samym dole znajdują się najbardziej łagodne i pasywne z gromady, smoki bez ani jednej agresywnej kości w swym ciele. Te szczególne stworzenia mają tendencję do przywiązywania się do małych dzieci, oferując pomoc w trudnych czasach lub towarzystwo w niebezpiecznych krainach. „Elliot”, smok złapany na filmie w „Pete’s Dragon” (d. Don Chaffey) może być źródłem różnych mitów „anioła stróża” z całego świata, z powodu jego potrzeby pomagania młodym ludziom zza jego płaszcza niewidzialności. H.R. Pufnstuf, temat serii noszącej jego imię (d. Sid Kroft i Marty Kroft) jest jeszcze bardziej osobliwy, faktycznie sprawując urząd polityczny i używając swych mocy do ratowania dzieci przed siłami okultystycznymi.
Następny szczebel należy do towarzyszących smoków, które są „przypisane” do indywidualnych ludzi, najwyraźniej z mocy poza naszym obecnym zrozumieniem. Niektóre z tych Sociodaes trzymają się w ukryciu przed wzrokiem i działają jako cisi doradcy. Inne bardziej aktywnie angażują się w losy wybranego przez siebie człowieka. Ten typ jest najlepiej reprezentowany przez Mushu w „Mulan” (d. Tony Bancroft i Barry Cook) i Falkor the „luckdragon” w „The Neverending Story” (d. Wolfgang Peterson), obydwa z nich wtrącają się w ludzkie sprawy, gdy są dowodzone lub gdy los ich terytorium jest zagrożony.
Na koniec, są smoki, które są nierozerwalnie związane z konkretnym człowiekiem z powodów często definiowanych przez magię (lub niezbadaną naukę psychiczną). Saphira w „Eragonie” (d. Stefen Fangmeier) jest doskonałym przykładem. Przywiązana do swojego jeźdźca, komunikuje się telepatycznie i generalnie zgina się na każdą jego zachciankę w niepokojącym przykładzie tego, co się dzieje, gdy smoki stają się trochę zbyt udomowione.
Sapiendae
Podobnie jak Sociodaes, smoki Sapiendae prezentują cechy, które są rozbrajająco ludzkie. Lecz w przeciwieństwie do swych łagodnych kuzynów, często nie są zainteresowane pasywną, częściowo udomowioną egzystencją. Podobnie jak ludzie, od których czerpią swą nazwę, Sapiendae są chciwe, próżne i gwałtowne, zawsze w pogoni za czymś więcej, nigdy nie dostając wystarczająco dużo. W przeciwieństwie do prostodusznego Magidasa (który zabija tak, jak zabija dzikie zwierzę), te smoki działają poza czystym instynktem. Mają pragnienia, które mogą być mylone z ludzkimi.
Te pragnienia często nie mają wiele logicznego sensu. Dlaczego Smaug, który został obszernie sfilmowany w swoim naturalnym środowisku w filmie „Hobbit: Spustoszenie Smauga” (reż. Peter Jackson), pożąda bogactw ukrytych pod Ereborem? Jaki pożytek ma smok z ludzkich bogactw, których tak naprawdę nigdy nie wyda? Nawet mniej rozwinięte Sapiendy są z natury okrutne. Verminthrax Pejorative, temat „Dragonslayer” (d. Matthew Robbins), nie posiada zdolności mowy Smauga, ale chętnie i łapczywie przyjmuje ofiary z dziewic, gdy są one oferowane.
To jest sprzeczność tak wielu Sapiendae: często są okrutni bez powodu. Coś w ich genetyce jest fundamentalnie zepsute, dając im wyraźne ludzkie pragnienia bez zdolności do ich realizacji w sposób, który okazałby się produktywny. W ciągu tysiącleci mogłyby wyewoluować i zastąpić ludzi, ale teraz są po prostu doskonale wyprodukowanymi przez naturę socjopatami.
Jednakże ich podobna do ludzkiej wolna wola działa w obie strony. Dragonheart” (reż. Rob Cohen) przedstawia smoki Sapiendae, które trzymają się bardziej szarej linii moralnej, aktywnie pracując u boku ludzi lub przeciwko nim, w zależności od kaprysów. Główny temat filmu, Draco, jest ostatecznie męczennikiem za ludzką sprawę, ale jego gotowość do działania jako oszust i oszukiwania innych dla własnych osobistych korzyści nieodłącznie wiąże go z takimi jak Smaug. Ta moralna elastyczność jest rzadka u smoków i ogólnie występuje tylko u Sapiendae (i tylko w kilku konkretnych przykładach). Wielu Drakonologów teoretyzuje, że są to najdalej wyewoluowane smoki, zwierzęta które przejęły wystarczająco dużo intelektu by rozwinąć kompas moralny i najwęższe pozory kultury.
Dla dodatkowego studium, polecamy „Shrek” (reż. Andrew Adamson). Choć w przeważającej mierze jest to ekspozycja życia wymarłego już Ogra, film zawiera obszerny materiał o smoku Sapiendae, który, mimo braku zaawansowanych umiejętności komunikacyjnych, zakochuje się w Equus africanus asinus i świadomie decyduje się zmienić swoje postępowanie. Koncepcja emocjonalnej i intelektualnej wolnej woli została kiedyś zdegradowana do sfery Człowieka — gdyby smoki nie były często polowane na granicy wyginięcia, byłyby gotowe wyprzedzić ludzką cywilizację w ciągu kilku tysięcy lat.
Draconia Mundaniformes
Nie wszystkie smoki mogą być sklasyfikowane jako „magiczne zwierzęta”. Dracona Mundaniformes często dzielą fizyczne podobieństwa z Draconia Mysticaliformes, lecz to porównanie jest, często dosłownie, tylko głębokie jak skóra. Ten rząd nie posiada żadnych magicznych cech, a jego członkowie są czystymi okazami biologicznymi. Są to wielkie skrzydlate bestie zionące ogniem, ale istnieją bez mistycyzmu czy pomocy nauk nadprzyrodzonych. Są istotami stworzonymi przez naturę i tylko przez nią.
Bestiadae
Często żartobliwie określane jako smoki „bez polotu”, Bestiadae są anomalią wśród swego rodzaju w tym, że mają niewiele cech, które można by uznać za prawdziwie spektakularne. Jednakże, ich brak polotu (z braku lepszego określenia) jest częścią tego, dlaczego są fascynujące. Ewoluowały, by stać się tym, czym są, przy ograniczonej interakcji z ludźmi i bez magicznych zdolności. Podobnie jak Magidae, są dzikimi zwierzętami napędzanymi przez ich naturalne popędy, nieświadomymi swojej rzadkości. Stały się doskonałymi łowcami i towarzyszami na własną rękę.
Aby najlepiej docenić jak szerokie i zróżnicowane mogą być Bestiadae, jest wysoce zalecane, by zainteresowane strony szukały 'Reign of Fire’ (reż. Rob Bowman) i 'How to Train Your Dragon’ (reż. Dean DiBlois i Chris Sanders), z których oba oferują unikalne perspektywy na tę szczególną rodzinę.
’Reign of Fire’ jest jednym z najbardziej negatywnych filmów o smokach, jakie kiedykolwiek wyprodukowano, ale jego materiał filmowy jest często niezwykły i warty studiowania. Łącząc materiał z terenu ze spekulacyjnym i fikcyjnym spojrzeniem na potencjalny przyszły świat, jeśli populacja smoków nie zostanie opanowana, film jest czystą anty-smoczą propagandą. Jednakże, rzeczywisty materiał filmowy o smokach jest niczym innym jak spektakularny, ukazując zwierzęta, które są tak wysoko rozwinięte i śmiercionośne, że nie sposób uwierzyć, że w ich żyłach nie płyną żadne magiczne cechy. Film jest również godny uwagi ze względu na hipotezę, że zdolności smoka do ziania ogniem są wynikiem naturalnej mieszaniny chemicznej w gardle, która tworzy rodzaj całkowicie naturalnego napalmu.
„Jak wytresować smoka” jest tak pozytywne, jak „Reign of Fire” jest negatywne, przedstawiając swoje tematy jako szlachetne stworzenia, które są zdolne do tworzenia szybkich i silnych więzi z konkretnymi ludźmi. Chociaż pewna krytyka została skierowana przeciwko filmowi za jego silną postawę pro-domestykacji smoków, film jest godny uwagi ze względu na pokazanie tak wielu różnych gatunków smoków. Bestiady, choć mniej znane niż ich magiczni kuzyni, przewyższają liczebnością wszystkie smoki dwa do jednego, a każdego dnia odkrywane są kolejne gatunki. Wpływ tego filmu na społeczność naukową jest nie do przecenienia. Po raz pierwszy od dziesięcioleci, drakonologia jest rozwijającą się dziedziną i możemy za to podziękować masowemu zainteresowaniu publicznemu Bestiadae.
Peregrinusdae
Jeśli ledwo możemy zrozumieć smoki, które zamieszkują naszą własną planetę, jak mamy w ogóle zacząć studiować te, które przybyły tu zza gwiazd? To jest problem z badaniem Peregrinusdae, smoków, które pochodzą z innych planet. Ich fizjologia jest dosłownie obca dla nas i jest niemożliwe dla nas wiedzieć czy dzielą jakieś cechy z gatunkami znalezionymi na ich ojczystym świecie.
To co wiemy to to, że Ziemia wydaje się mieć zwyczaj odrzucania tych przeszczepionych stworzeń. Najbardziej niesławnym z wielu ziemskich gości Peregrinusdae jest bez wątpienia King Ghidorah, trójgłowy smok udokumentowany w filmie „Ghidorah, the Three-Headed Dragon” (reż. Ishiro Honda). Okrutny i niemal niepowstrzymany stwór, ludzkość musiała polegać na pomocy takich stworów jak Godzilla (który, wbrew powszechnemu przekonaniu, jest dinozaurem, a nie smokiem), by uniknąć całkowitej zagłady. Mimo że Godzilla bardzo przysłużył się ludzkości stawiając mu opór, ich częste walki nie dały naukowcom wystarczająco dużo czasu, by zaobserwować, jak nieskrępowany King Ghidorah zachowywałby się na wolności. Do tego czasu możemy jedynie spekulować na temat jego rzeczywistego zachowania.
Raradae
Ostatnia rodzina smoków jest jedną z najbardziej dziwnych i specyficznych. W większości aspektów ich zachowania, wyglądu fizycznego i zachowania, smoki Raradae przypominają Bestiadae. Są prostymi stworzeniami działającymi w oparciu o podstawowy instynkt. Jednakże, w przeciwieństwie do swoich bliskich braci, są one bardziej rzadkie i występują tylko w obszarach o silnych powiązaniach z mistyką.
Nie oznacza to, że są to zwierzęta magiczne. Wręcz przeciwnie, smoki Raradae nigdy nie wykazują skłonności do nadprzyrodzoności, a ich fizjologia nie jest bardziej niezwykła niż typowych Bestiadae. W rzeczywistości, główna różnica między tymi dwoma rodzinami jest geograficzna. Istnieją one tylko w magicznych miejscach lub powstają dzięki magicznym siłom, ale magia sama w sobie nie ma wpływu na ich rzeczywiste życie lub zachowanie.
Pierwsze przykłady Raradae można znaleźć w serii filmów „Harry Potter” (d. różne). Chociaż w przeważającej mierze jest to seria zajmująca się nieznanym losem czarodziejskiej populacji świata, filmy pokazują smoki, które rodzą się i są chronione w magicznych sferach wpływu. Inne niż ich głębokie połączenie z magicznym światem, wykazują typowe zachowanie Bestiadae, chociaż te konkretne gatunki mają tendencję do reagowania słabo na udomowienie.
W rzeczywistości, smoki Raradae wydają się być bardziej odporne na oswajanie niż inne animalistyczne rasy. Smoki pokazane w serialu przyrodniczym HBO 'Game of Thrones’ (d. różne), które powstają tylko dzięki potężnej magii krwi przed porzuceniem wszystkich magicznych cech, szybko stają się zbyt duże i niesforne, aby być w pełni kontrolowane. Jeśli 'Jak wytresować smoka’ jest mocnym argumentem za smokami jako zwierzętami domowymi, 'Gra o tron’ jest otrzeźwiającym ostrzeżeniem.
W podsumowaniu
To nie jest ostateczny dokument. Jednakże naszą intencją jest, aby otworzył on dyskusję na temat Draconii, „przełamując lody” dla społeczności naukowej, że tak powiem. Te niesamowite stworzenia zasługują na naszą uwagę i szacunek poza ekranem telewizora. Nadszedł czas, aby uznać ich istnienie i poświęcić niezbędny czas i środki na ich badanie i klasyfikację.
Dziękuję za poświęcony czas.
Dr Jacob S. Hall, PhD, doktor nauk o smokach, specjalizujący się w taksonomii i systemach biologicznych.