Jak tworzą się blizny?

Blizna jest końcowym rezultatem gojenia się rany u człowieka. Rana może powstać w wyniku każdego urazu. Powszechne urazy, które powodują powstawanie ran to oparzenia, przecięcia skóry występujące po każdej operacji, zapalenie i infekcja. Czasami uszkodzenie może być bardzo małe, jak na przykład w przypadku blizn keloidowych po przekłuciu ucha lub po szczepieniu. Po uszkodzeniu skóry, w miejscu uszkodzenia natychmiast wytwarzane są sygnały chemiczne. Przyciągają one kolejne fale komórek, które biorą udział w procesie zapalnym. Pierwsze komórki atakują inwazję bakterii i innych organizmów. Z czasem przybywa drugi zestaw komórek, które produkują kolejne sygnały chemiczne przyciągające. Ostatecznie po wczesnym stanie zapalnym do rany docierają komórki fibroblastów, które są kluczowymi komórkami biorącymi udział w tworzeniu tkanki bliznowatej.
fibroblast
Dużo powiększony widok dwóch komórek fibroblastów
Ilość stanu zapalnego, który był obecny we wczesnej ranie, w dużej mierze decyduje o tym, jak wiele komórek fibroblastów dociera do rany i jak bardzo są zajęte. Jeśli wczesna rana była bardzo zaogniona, na przykład w wyniku infekcji, do rany dostaje się znacznie więcej fibroblastów, które produkują znacznie więcej tkanki łącznej dojrzałej blizny, głównie kolagenu. Ilość stanu zapalnego nie jest jednak jedynym czynnikiem, który decyduje o ilości tworzącej się tkanki bliznowatej. Geny niektórych ludzi – kod genetyczny w ich DNA, który jest dla nich unikalny – daje im komórki fibroblastów, które są bardziej aktywne niż reszta populacji. Komórki te produkują znacznie więcej kolagenu przy danej ilości stymulacji. Inne czynniki określające ilość stanu zapalnego i aktywność fibroblastów to wiek, stan zdrowia, np. cukrzyca, miejsce na powierzchni ciała i, co ważne, napięcie skóry.
Fibroblasty tworzą tkankę bliznowatą i, podobnie jak rzeźbiarze, z czasem przebudowują swoje dzieło. Początkowe pasma kolagenu są splatane w większe wiązki, a typ kolagenu z czasem staje się bardziej sprężysty. Duża część aktywności fibroblastów jest odpowiedzią na naprężenia występujące w obrębie rozwijającej się blizny. Z nie do końca poznanych przyczyn niektóre fibroblasty wykształcają małe mięśnie, które ciągną otaczający je kolagen, jak w przypadku „wojny na rękę”. Skutkuje to napięciem blizny i jej skróceniem. Jednak w skrajnym przypadku może to również powodować powstawanie ciasnych pasm tkanki bliznowatej, które ograniczają zakres ruchu stawu – przykurcze.

.