ABSTRACT

Integracja imigrantów jest palącym problemem politycznym, a przekonanie, że nowi przybysze nie integrują się, doprowadziło do rosnącego sprzeciwu wobec migracji. Jednym z rezultatów jest polityka „integracji obywatelskiej”, zgodnie z którą najważniejszymi mechanizmami integracji są szkolenia językowe, doradztwo w zakresie zatrudnienia, a zwłaszcza wpajanie wartości liberalno-demokratycznych. Niewielu autorów zwróciło jednak uwagę na fakt, że polityki te są zasadniczo obywatelską ideologią nacjonalistyczną stosowaną wobec migrantów i stanowią najnowszy rozdział w długotrwałej debacie na temat relacji między większościami a mniejszościami, która skupiała się na wewnątrzpaństwowym konflikcie nacjonalistycznym w latach 90. Polityki integracji obywatelskiej odzwierciedlają autoprezentację większości i są zarówno politycznie, jak i ontologicznie problematyczne. Po pierwsze, w wielu przypadkach wydają się one najlepiej rozumiane jako rodzaj polityki symbolicznej, w której bardziej chodzi o to, kto się dostaje, niż o to, jak jest integrowany. Po drugie, nacjonalizm obywatelski opiera się na teorii narodów i nacjonalizmu, która traktuje je jako zjawiska wyłącznie ideologiczne, ignorując społeczne podstawy integracji. Wspólne wartości” są produktem tego procesu, a nie mechanizmem do jego osiągnięcia.