Dziwne stworzenia oceanicznych głębin
Dziwna przyroda | 17.01.2018
Zamarzające temperatury, miażdżące ciśnienie i całkowita ciemność sprawiają, że najgłębsze części światowych oceanów są niegościnnymi miejscami do życia. Mimo to nie brakuje w nich – często dziwacznego – życia.
Oceany są domem dla większości flory i fauny naszej planety. Nawet na niewiarygodnych głębokościach około 1000 metrów (3300 stóp) i więcej, gdzie morze jest wiecznie ciemne, a ciśnienie zamarzającej wody byłoby nie do zniesienia dla ludzi, zwierzętom udaje się prosperować.
Stworzenia głębinowe wyewoluowały, aby radzić sobie z trudnymi warunkami – i mogą wydawać się dziwne, a nawet przerażające dla ludzi. Global Ideas przygląda się kilku z tych dziwnych podwodnych istot i ich przystosowaniom.
Niech będzie światło
Jedyne światło, które istnieje w oceanicznych strefach północy (od 1000 metrów do około 4000 metrów) i północy dolnej (od 4000 metrów do ponad dnem oceanu) pochodzi od organizmów bioluminescencyjnych. Stworzenia te wytwarzają własne światło dzięki reakcji chemicznej, która zachodzi, gdy cząsteczka lucyferyny reaguje z tlenem.
Zwierzęta tworzą własne światło z różnych powodów. Na przykład, żabnica wabi swoje ofiary świecącym prętem, który wystaje z jej głowy. Światło pomaga również żabnicy i innym świecącym zwierzętom lepiej przyjrzeć się swojemu pożywieniu. Duża część tego pożywienia – głównie materia organiczna – spada z wypełnionych życiem stref powyżej, gdzie promienie słoneczne filtrują przez wodę i zachodzi fotosynteza.
Czytaj dalej: Bioluminescencja – Dlaczego plankton świeci
Zwierzęta morskie w strefach północnych używają bioluminescencji, aby przyciągnąć kolegów lub zaznaczyć różnicę między samcem a samicą. W przypadku żabnicy, tylko samice mają świecący pręt. Zamiast nieustannie przeszukiwać głębiny w poszukiwaniu partnera, znacznie mniejszy samiec przyczepia się do samicy, ostatecznie fizycznie łącząc się z nią, tracąc oczy i narządy wewnętrzne z wyjątkiem jąder w tym procesie, pisze National Geographic.
Pod ciśnieniem
Na głębokości około 2000 stóp ciśnienie jest 66 razy większe niż na powierzchni oceanu. Człowiek zostałby zmiażdżony pod tym ciężarem. (Rekord najgłębszego ludzkiego nurkowania wynosi 332,35 metra i wymagało to czterech lat przygotowań.)
Ale zwierzęta w domu w głębinach morskich mogą wytrzymać ciśnienie łamiące kości – w niektórych przypadkach dlatego, że tak naprawdę nie mają szkieletu. Stworzenia głębinowe, takie jak niefortunnie nazwana blobfish, mają słabe i wodniste mięśnie, które nie mogą być ściskane. Inne nie mają jam powietrznych. Zapobiega to „ściskaniu”, którego doświadczają ludzcy nurkowie, na przykład w płucach i innych wypełnionych powietrzem przestrzeniach ciała.
Czytaj dalej: Bug-eyed colossus
Zwierzęta, które generalnie żyją na powierzchni, ale nurkują na duże głębokości w poszukiwaniu pożywienia, również rozwinęły cechy pozwalające radzić sobie z uciskiem. Płuca wielorybów spermowych zapadają się, aby zapobiec pęknięciu. Tkanka wyściełająca inne jamy powietrzne w ich ciałach również rozszerza się podczas nurkowania, aby zapobiec uszkodzeniu.
Rów Mariański jest najgłębszą częścią światowych oceanów. Szczyt Mount Everestu leżałby 1,6 kilometra pod powierzchnią wody, gdyby został tu zrzucony. A to właśnie tutaj panuje największe ciśnienie – równe ciężarowi 48 odrzutowców Boeing 747. Mimo to niektóre bezkręgowce, takie jak rozgwiazdy, ogórki morskie i robaki rurowe, mogą szczęśliwie żyć na tych głębokościach.
Sekrety głębin
Naukowcy nadal wiedzą bardzo niewiele o rodzajach zwierząt żyjących w najgłębszym punkcie Ziemi, ale ostatnio odkryli nowe gatunki dzięki postępom w pojazdach do głębokiego nurkowania, kamerach 3D i naukowym sprzęcie do pobierania próbek. Postęp ten pozwolił nam uchwycić przebłyski niewyobrażalnego życia morskiego w największym i najmniej zbadanym siedlisku Ziemi.
W 2014 roku Instytut Oceaniczny Schmidta znalazł nieznaną odmianę ślimaka żyjącą na głębokości 8 143 metrów. Białe półprzezroczyste stworzenie jest najgłębiej żyjącą rybą, jaką kiedykolwiek zarejestrowano. Od tego czasu zostało uchwycone pływające jeszcze dalej w dół.
Ta meduza powszechnie znana jako mauve stinger zaczyna świecić, gdy tylko zostanie zachwiana przez siły takie jak turbulencje wody. Eksperci określają tę reakcję jako bioluminescencję – zdolność do generowania światła samodzielnie lub z pomocą bakterii. Zjawisko to jest najczęściej obserwowane wśród zwierząt wodnych.
Organizmy jednokomórkowe, takie jak ten dinoflagellat, są również zdolne do wytwarzania światła. Ich światło jest uwalniane, gdy silne fale lub ryby pływające szybko przez spowodować deformacje w ich błonach komórkowych. Ich luminescencja pomaga zmylić ewentualne drapieżniki.
Oczywiście żadna lista świecących stworzeń nie mogłaby być kompletna bez firefly. Ich organy emitujące światło, znane jako fotofory, wytwarzają substancję lucyferynę, która następnie reaguje z tlenem. W wyniku tej reakcji powstaje światło. I nie tylko ludzie są oszołomieni tym widokiem – samce i samice muchówek komunikują się za pomocą sygnałów świetlnych, które emitują.
Wiele ryb głębinowych posiada narządy fotoforowe, a ta morska siekiernica jest jednym z nich. Niektórzy mieszkańcy wodnych głębin wytwarzają światło, aby lepiej orientować się w ciemnościach, które panują głęboko pod wodą. Inni jednak wykorzystują swój blask do przyciągania ofiar. Rzut oka na głowę morskiej siekiery nie pozostawia wątpliwości, że należy ona do tej grupy.
Fotostomia, członek rodziny głębinowej znanej jako ważki brzuchate, również może świecić. To stworzenie żyjące głęboko w oceanie ma organy świetlne umieszczone za oczami, które emitują czerwoną poświatę – niezwykły kolor wśród organizmów wodnych. Wielu innych mieszkańców oceanu nie potrafi nawet dostrzec sygnałów świetlnych, które wysyła fotostomias.
Zgoda, myszy normalnie nie świecą. Ale to wszystko może się zmienić, gdy znajdą się w laboratorium. Naukowcy mogą sprawić, że zwierzęta będą produkować fluorescencyjne zielone białko w swoich komórkach. Ten rodzaj białka normalnie występuje u niektórych rodzajów meduz. Po umieszczeniu w niebieskim świetle cała mysz zmienia kolor na zielony – z wyjątkiem jej futra.
Teoretycznie każde zwierzę można by skłonić do świecenia, manipulując jego genami. Na przykład instytut badawczy w Urugwaju stoi za tymi jagniętami: po wystawieniu na działanie promieni ultrafioletowych świecą na żółto. Możliwa jest duża różnorodność kolorów: zielony, żółty, niebieski, cyjan i czerwony.