1. Jak bezpieczna jest szczepionka przeciwko ospie wietrznej?

Większość ludzi doświadcza normalnych, zwykle łagodnych reakcji, które obejmują ból ramienia, gorączkę i bóle ciała. W ostatnich testach jedna na trzy osoby czuła się na tyle źle, że opuszczała pracę, szkołę lub zajęcia rekreacyjne lub miała problemy ze snem po otrzymaniu szczepionki. Szczepionka wiąże się jednak z pewnym ryzykiem. W przeszłości około 1 000 osób na każdy 1 milion zaszczepionych po raz pierwszy doświadczało reakcji, które nie zagrażały życiu, ale były poważne. Reakcje te obejmują energiczną (toksyczną lub alergiczną) reakcję w miejscu szczepienia oraz rozprzestrzenienie się wirusa Vaccinia (żywego wirusa w szczepionce przeciwko ospie wietrznej) do innych części ciała i na inne osoby. Reakcje te zazwyczaj nie wymagają pomocy medycznej. Rzadko u ludzi występowały bardzo ciężkie reakcje na szczepionkę. W przeszłości u 14 do 52 osób na 1 milion zaszczepionych występowały potencjalnie zagrażające życiu reakcje, w tym wyprysk poszczepienny, postępująca vaccinia (lub vaccinia necrosum) lub poszczepienne zapalenie mózgu. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń szacuje się, że od 1 do 2 osób na każdy 1 milion zaszczepionych może umrzeć w wyniku zagrażających życiu reakcji na szczepionkę.

2. Jak można uniknąć ryzyka wystąpienia działań niepożądanych?

Dokładne badanie potencjalnych biorców szczepionki jest niezbędne, aby zapewnić, że osoby z grupy zwiększonego ryzyka nie otrzymają szczepionki. Najbardziej narażone na wystąpienie działań niepożądanych są osoby, które mają, lub nawet kiedyś miały, choroby skóry (zwłaszcza egzemę lub atopowe zapalenie skóry), oraz osoby z osłabionym układem odpornościowym, takie jak osoby po przeszczepie, zakażone wirusem HIV lub leczące się z powodu raka. Każdy, kto zalicza się do tych kategorii lub mieszka z kimś, kto zalicza się do jednej z tych kategorii, NIE powinien otrzymać szczepionki przeciwko ospie wietrznej, chyba że jest narażony na zachorowanie. Kobiety w ciąży nie powinny otrzymywać szczepionki ze względu na ryzyko, jakie stwarza ona dla płodu. Kobiety karmiące piersią nie powinny otrzymać szczepionki. Dzieci poniżej 12 miesiąca życia nie powinny otrzymać szczepionki.

3. Czy u osób, które w przeszłości otrzymały szczepionkę przeciwko ospie wietrznej, reakcje na obecną szczepionkę są mniej nasilone?

W przeszłości u osób ponownie zaszczepionych występowały mniej nasilone działania niepożądane, ale ponieważ rutynowe szczepienia zostały wstrzymane na całym świecie 20 lat temu, można założyć, że większość ludzi ma niską lub zerową odporność ochronną na ospę wietrzną. Dlatego osoby ponownie zaszczepione mogą mieć podobny odsetek reakcji jak osoby zaszczepione po raz pierwszy.

4. Czy brak niepożądanych reakcji na szczepionkę przeciwko ospie wietrznej w dzieciństwie jest wskaźnikiem braku lub niewielkich reakcji na ponowne szczepienie w wieku dorosłym?

Nie. Sam fakt, że dana osoba nie doświadczyła niepożądanych reakcji na szczepionkę w dzieciństwie nie oznacza, że nie doświadczy ich w wieku dorosłym. Wiele chorób, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych działań niepożądanych, mogło nie występować w dzieciństwie (np. choroby skóry, przyjmowanie leków hamujących układ odpornościowy).

5. Czy problemy z sercem, takie jak przypadki zgłoszone ostatnio w Stanach Zjednoczonych, były wcześniej związane ze szczepieniem przeciwko ospie wietrznej?

Zapalenie mięśnia sercowego było wcześniej zgłaszane po szczepieniu przeciwko ospie wietrznej w Europie, ale nie było dobrze akceptowanym powikłaniem po szczepieniu szczepionką dopuszczoną do obrotu w Stanach Zjednoczonych przez New York City Board of Health. Zdarzenia wieńcowe, w tym dławica piersiowa lub zawał mięśnia sercowego, nie były wcześniej związane ze szczepionką przeciwko ospie wietrznej. Obecny program szczepień przeciwko ospie wietrznej może różnić się od doświadczeń historycznych, ponieważ szczepieniom może być poddawana większa liczba starszych pacjentów z chorobami serca i czynnikami ryzyka chorób serca, takimi jak nadciśnienie tętnicze i cukrzyca. Ponadto, ponieważ obecne badania diagnostyczne, w tym enzymy sercowe i echokardiografia, są bardziej czułe w rozpoznawaniu zawału mięśnia sercowego, można wykryć więcej zdarzeń niż obserwowano w przeszłości.

6. Jakie jest ryzyko zgonu z powodu problemów kardiologicznych w wyniku otrzymania szczepionki przeciwko ospie wietrznej?

Zgon związany z chorobą serca po szczepieniu przeciwko ospie wietrznej, chociaż niezwykle rzadki, był zgłaszany w Europie i Australii i uważano, że jest związany z zapaleniem mięśnia sercowego. Jednak analiza aktów zgonów związanych ze szczepieniami w Stanach Zjednoczonych w okresie 20 lat nie wykazała żadnych zgonów związanych z powikłaniami kardiologicznymi. Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) podaje, że nie jest jasne, czy liczba zdarzeń, które ostatnio wystąpiły w USA jest większa niż można by się spodziewać. Można się spodziewać, że pewna liczba zdarzeń kardiologicznych i zgonów po szczepieniu wystąpi przypadkowo, biorąc pod uwagę zarówno powszechność problemów kardiologicznych, jak i liczbę osób zaszczepionych w amerykańskim programie cywilnym.

1Niektóre z pytań i odpowiedzi zostały zaadaptowane z oryginalnego materiału przygotowanego przez amerykańskie Centra Kontroli Chorób.

Strona ostatnio przeglądana: 7 stycznia 2009

.