Zelfdiagnose is het proces van het stellen van een diagnose, of het identificeren, van medische aandoeningen bij zichzelf. Het kan worden ondersteund door medische woordenboeken, boeken, bronnen op internet, eerdere persoonlijke ervaringen, of het herkennen van symptomen of medische tekenen van een aandoening die een familielid eerder had.

Zelfdiagnose is foutgevoelig en kan potentieel gevaarlijk zijn als er op basis van een verkeerde diagnose verkeerde beslissingen worden genomen. Vanwege de risico’s wordt zelfdiagnose officieel ontmoedigd door overheden, artsen en patiëntenzorgorganisaties. Zelfs artsen worden ontmoedigd om aan zelfdiagnose te doen, omdat artsen ook fouten maken bij het stellen van een diagnose. Als de zelfdiagnose fout is, kan de verkeerde diagnose resulteren in onjuiste gezondheidszorg, waaronder verkeerde behandelingen en gebrek aan zorg voor ernstige aandoeningen.

Eén van de grootste gevaren van zelfdiagnose bij psychische syndromen, is dat je een medische ziekte kunt missen die zich voordoet als een psychiatrisch syndroom. Zelfdiagnose ondermijnt ook de rol van de arts – en dat is niet de beste manier om de relatie te beginnen. Dan is er nog het feit dat we onszelf kunnen kennen en zien, maar soms hebben we een spiegel nodig om onszelf duidelijker te zien. Door zelf een diagnose te stellen, kan het zijn dat je iets mist dat je niet kunt zien. Een ander gevaar van zelfdiagnose is dat je kunt denken dat er meer mis is met je dan er in werkelijkheid is. Zelfdiagnose is ook een probleem wanneer u in een staat van ontkenning verkeert over uw symptomen.

Het stellen van een zelfdiagnose kan echter onder bepaalde omstandigheden gepast zijn. Alle vrij verkrijgbare medicijnen (zonder recept) worden aangeboden in de veronderstelling dat mensen in staat zijn tot zelfdiagnose, waarbij ze eerst vaststellen dat hun aandoening waarschijnlijk niet ernstig is en vervolgens de mogelijke schade van onjuiste medicatie inperken. Bij sommige aandoeningen is de kans op zelfdiagnose groter, met name bij eenvoudige aandoeningen zoals hoofdluis en schaafwonden op de huid of bekende aandoeningen zoals menstruatiekrampen, hoofdpijn of verkoudheid.

Complexe aandoeningen waarvoor veel reclame wordt gemaakt, waaronder aandoeningen als ADHD bij volwassenen, vormen een grotere uitdaging. Direct op de consument gerichte marketing van medicijnen wordt alom bekritiseerd omdat het ongepaste zelfdiagnose in de hand werkt. Een andere aandoening die vaak zelf wordt gediagnosticeerd is glutenintolerantie.