Een van de beroemdste verhalen die ooit zijn verteld (waarvan het bekendste in Homers Illias staat) de Trojaanse oorlog is verreweg de grootste oorlog in de klassieke mythologie.De Trojaanse oorlog, die plaatsvond in de Bronstijd, was een conflict tussen twee koninkrijken, het Myceense Griekenland en Troje. De strijd spreekt al millennia tot de verbeelding.

De gebeurtenissen van de Trojaanse Oorlog zijn terug te vinden in een verscheidenheid aan Griekse literatuur en afgebeeld in verschillende Griekse kunstwerken. Er bestaat echter niet één gezaghebbende tekst waarin alle gebeurtenissen tijdens de oorlog worden beschreven. In plaats daarvan kan een verhaal worden samengesteld uit verschillende bronnen, waarvan sommige tegenstrijdige versies van de gebeurtenissen vertellen.

In dit artikel gaan we de oorzaak van de Trojaanse oorlog bespreken, zodat je beter begrijpt waarom de oorlog plaatsvond.

Thetis en Peleus

De oorzaak van de Trojaanse oorlog gaat terug op een profetie die handelt over de Olympiaanse orde en een goddelijke liefdeswedstrijd. Jaren voor het begin van de Trojaanse oorlog werden zowel Poseidon als Zeus verliefd op een mooie zee-nimf, Thetis.

Beiden wilden Thetis tot zijn bruid maken, maar ze trokken zich terug nadat ze waren ingelicht over de gevolgen van de daden die ze overwogen. Men zei dat het voorbestemd was dat Thetis, de zeegodin, een prinselijke zoon zou baren, een zoon die sterker zou zijn dan zijn vader, en die een wapen in de hand zou hebben dat krachtiger zou zijn dan de drietand of de bliksemschicht, als zij met Zeus of met een van zijn broers zou vrijen.

Zeus wilde niets riskeren, dus besloot hij dat Thetis zou trouwen met koning Peleus, “de vroomste man die op de vlakte van Iolcus woonde.”

Zeus’ plan

Vanuit de Griekse mythologie kan gezegd worden dat Zeus koning der goden werd door zijn vader, Cronus, ten val te brengen. Zeus was niet trouw aan zijn vrouw en zuster, Hera. Hij had zoveel relaties dat hij veel kinderen verwekte.

Zeus geloofde dat de aarde overbevolkt was door mensen, dus dacht hij dat de Trojaanse oorlog gebruikt kon worden om de aarde te ontvolken, vooral van zijn halfgodkinderen. Zeus zou later van Prometheus of Themis te horen krijgen dat hij op een dag ten val zou worden gebracht, net als zijn vader.

Herinnert u zich nog dat we het eerder hadden over een profetie waarin stond dat de zoon van een zeegodin machtiger zou worden dan zijn vader – dit is waar het om gaat. Waarschijnlijk om beide redenen, werd Thetis gedwongen te trouwen met een oudere menselijke koning, Peleus, op bevel van Zeus.

Het Oordeel van Parijs

Nu de echtgenoot van Thetis bekend was, besloot Zeus een groot feest te geven ter viering van het huwelijk van Thetis en Peleus; dit is het begin van de Trojaanse Oorlog.

De oorlog ontstond als een ruzie tussen drie godinnen (Aphrodite, Athena, en Hera) over een gouden appel, soms aangeduid als de Appel van Tweedracht. Het gebeurde allemaal op de bruiloft van Peleus en Thetis, toen Eris, godin van twist en tweedracht, niet was uitgenodigd. Zij werd afgewezen en wierp als vergelding een gouden appel onder de godinnen daar “voor de mooiste.”

Toen Aphrodite, Hera en Athena de appel opeisten, bemiddelde Zeus en droeg Hermes op de godinnen naar Parijs van Troje te brengen om het debat te beslechten. Zij boden allen geschenken aan – Athena, de godin van de oorlog, bood hem de overwinning in de strijd aan; Hera, de godin van het huis, beloofde hem koning van alle mensen te worden; en Aphrodite, de godin van de liefde, bood hem Helene (de mooiste vrouw ter wereld) ten huwelijk aan.

Paris koos voor Aphrodite. Helene was echter de vrouw van Menelaos, de koning van Sparta. Paris, onder de vermomming van een diplomatieke missie, ging naar Sparta om Helene te ontvoeren zodat hij haar terug kon brengen naar Troje. Maar voordat Helena kon opkijken om Paris te zien, werd zij met een pijl beschoten door Eros, of Cupido, en werd verliefd op Paris zodra zij hem zag.

De Trojaanse oorlog

Van klassieke bronnen kan gezegd worden dat de Trojaanse oorlog begon na de elopement (of ontvoering) van de koningin van Sparta, Helene, door Paris, de Trojaanse prins. De gedumpte echtgenoot van Helena, Menelaos, haalde zijn broer, Agamemnon, over om een reis te leiden om haar terug te vinden. Andere Griekse helden, zoals Ajax, Nestor, Odysseus en Achilles, sloten zich bij Agamemnon aan, samen met een vloot van meer dan duizend schepen uit de hele Helleense wereld. Deze groep stak de Egeïsche Zee over naar Klein-Azië om Troje te belegeren en van de Trojaanse koning Priam de teruggave van Helena te eisen.

De belegering, die onderbroken werd door schermutselingen en veldslagen met onder meer de dood van Hector en Achilles, duurde meer dan tien jaar. Het eindigde toen de Griekse legers zich terugtrokken uit het kamp, een groot houten paard achterlatend buiten de poorten van Troje. Er werd druk gediscussieerd, en zonder acht te slaan op de waarschuwingen van Cassandra, de dochter van Priam, trokken de Trojanen het houten paard hun stad binnen.

Het houten paard was bedacht door Odysseus, die een manier probeerde te vinden om de oorlog voorgoed te beëindigen. Hij vroeg om het houten paard te ontwerpen met een holle buik, zodat soldaten zich in het paard konden verbergen, dat voor de stadspoort van Troje zou worden gereden.

Terwijl zeilde de Griekse vloot weg naar het nabijgelegen eiland Tenedos, een enkele, dubbele agent genaamd Sinon achterlatend. Hij overtuigde de Trojanen ervan dat de Grieken zich uit de oorlog hadden teruggetrokken en dat het Paard van Troje een geschenk was dat hun een fortuin zou opleveren.

Toen het nacht werd, werd het paard geopend door de soldaten binnenin, en de Griekse krijgers klommen uit het paard en verwoestten Troje van binnen de stadsmuren.

De nasleep

Goden vergeten nooit en vergeven nauwelijks. De overlevende Griekse helden leerden dit op de harde manier, want hoewel ze overwinnaars waren, werden de meesten van hen zwaar gestraft voor hun overtredingen. In feite zouden slechts weinigen van hen naar hun huizen terugkeren – en zij zouden dat pas doen na verscheidene heldendaden en avonturen. Nog minder zouden een warm welkom thuis krijgen omdat ze ofwel verbannen werden naar de vergetelheid of gedood werden door hun geliefde – in sommige gevallen, beide.