Nieuws van 31/10/2019

Met Halloween hier, op het hoogtepunt van het seizoen voor alle pompoenen, pompoenen en andere cucurbitaceae die onze herfstgerechten opfleuren, is het belangrijk om te onthouden dat niet alle “pompoenen” eetbaar zijn. Sommige oneetbare kalebassen kunnen voedselvergiftiging veroorzaken, die soms ernstig kan zijn.

Ornamentale kalebassen en hybride tuinpompoenen mogen niet worden gegeten

Sommige cucurbitaceae zijn giftig en bevatten cucurbitacines, stoffen die zeer irriterend en bitter zijn. Na inname kunnen deze snel leiden tot pijn in de spijsvertering, misselijkheid, braken en (soms bloederige) diarree, of zelfs ernstige uitdroging waarvoor ziekenhuisopname nodig is. Deze stoffen, die niet vernietigd worden door koken, worden van nature geproduceerd door wilde cucurbitaceae om roofinsecten zoals rupsen af te weren.

Dit is het geval bij als giftig beschouwde sierkalebassen zoals colocynthen, die in de handel verkrijgbaar zijn (soms in de groente- en fruitafdeling) voor strikt decoratief gebruik, en die niet verward mogen worden met eetbare pompoenen.

Dit is ook het geval met bepaalde eetbare pompoenen die in de moestuin worden geteeld, en die ongeschikt worden voor consumptie als gevolg van wilde hybridisaties. Dit verschijnsel doet zich voor wanneer oneetbare en eetbare soorten naast elkaar voorkomen in dezelfde of in naburige moestuintjes, en de zaden worden geoogst en jaar na jaar opnieuw worden uitgezaaid. Maar pas op! De oneetbare kalebassen die het resultaat zijn van deze hybridisatie lijken precies op eetbare pompoenen, alleen hebben ze een bittere smaak, in tegenstelling tot de eetbare variëteiten, die een neutrale of lichtzoete smaak hebben.

Vaak voorkomende verwarring

De Franse vergiftigingscentra (CAP’s) krijgen regelmatig telefoontjes over vergiftigingen die verband houden met de consumptie van oneetbare “squash”:

In een retrospectieve studie van vergiftigingen met oneetbare kalebassen die van 2012 tot 2016 door de CAP’s werden geregistreerd, hadden 353 mensen voornamelijk spijsverteringssymptomen, of op zijn minst een bittere smaak in de mond. Hoewel geen van de gevallen ernstige levensbedreigende symptomen had (zeer ernstig), had 4% van de gevallen uitgesproken of langdurige symptomen (matig ernstig), zoals bloederige diarree, hevige maagpijn, uitdroging en/of hypotensie, enz. Tot slot, van de gevallen waarvan de leveringsbron bekend was, was 54% van de bittere kalebassen afkomstig uit de moestuin, terwijl de resterende 46% commercieel werd aangekocht.

In een andere retrospectieve studie over verwarring van giftige planten met eetbare planten die van 2012 tot 2018 door de GLB’s werd geregistreerd, vertegenwoordigden de gevallen van verwarring waarbij niet-eetbare kalebassen of colocynthen werden verward met eetbare pompoenen, het op twee na meest voorkomende type verwarring (8.5% van het totaal), na verwisselingen van giftige bolgewassen met eetbare bollen (12%) en van paardenkastanjes met tamme kastanjes (11%).

Tips om vergiftiging te voorkomen

• Sierkalebassen (colocynthen): Deze zijn allemaal giftig en mogen niet worden geconsumeerd. Kijk op het etiket of vraag advies aan het personeel van het verkooppunt.
• Eetbare pompoenen, in de handel gekocht of geteeld in de moestuin: Probeer een klein stukje rauwe pompoen en als de smaak bitter is, spuug het dan uit en gooi alles weg: het mag niet gegeten worden, zelfs niet als het gekookt is.
• Pompoen uit moestuinplantages: Eet geen “wilde” pompoenen die spontaan zijn gegroeid. Verzamel geen zaden van vorige oogsten om opnieuw in te zaaien. Koop telkens nieuwe zaden als u ze in de moestuin wilt zaaien.

LET OP, in geval van vergiftiging:

Bij medische noodgevallen, hevige spijsverteringsbloedingen of bewustzijnsverlies, enz. belt u 15 (in Frankrijk) of gaat u naar de spoeddienst van het ziekenhuis.

Bij andere vergiftigingsverschijnselen (spijsverteringsstoornissen, enz.) belt u een antigifcentrum of raadpleegt u een arts. Denk er ook aan de “pompoen” te fotograferen voordat hij wordt opgegeten om de soort te helpen identificeren, en restjes van de maaltijd (soep, puree, enz.) te bewaren die nuttig kunnen zijn bij het zoeken naar toxische stoffen in de geconsumeerde pompoen.