Nov. 25, 2008 — Het is een eenvoudig idee dat we al van jongs af aan leren: We lachen als we blij zijn en huilen als we verdrietig zijn.

Maar soms is het niet zo simpel. Wat gebeurt er als je lacht om een video van iemand die van een ladder valt, of merkt dat je je inspant om hysterie te voorkomen wanneer een homevideo laat zien hoe een zoon een line drive in de lies van zijn vader slaat?

Dit alles wijst op een eenvoudige conclusie: Pijn maakt ons aan het lachen.

De oude Grieken wisten het, de 17e eeuwse filosoof Thomas Hobbes wist het toen hij “Leviathan” schreef, Chevy Chase wist het toen hij naam maakte met het portretteren van een stuntelende versie van president Gerald Ford, en Johnny Knoxville wist het toen hij zelfverwonding veranderde in een succesvolle MTV-televisieshow genaamd “Jackass.”

Pijn hoort niet grappig te zijn, maar toch is het een hoofdbestanddeel van humor en lokt het gelach van het publiek uit.

“Er is een soort universeel element aan slapstick,” verklaarde Diana Mahony, een psycholoog en humoronderzoeker aan de Brigham Young University en de auteur van “God heeft ons gemaakt om te lachen.”

Maar ze maakt een onderscheid tussen de slapstick van Bugs Bunny of “Saturday Night Live” en lachen om een pijnlijke video op YouTube of “America’s Funniest Home Videos.”

“Er zit veel agressie en kwade wil in bepaalde soorten humor,” zei Mahony, opmerkend dat, ondanks de positieve connotatie van humor, het niet altijd gunstig is. “De dingen die nu gaande zijn, denk ik, zijn gewoon een weerspiegeling van enkele negatieve aspecten van de menselijke natuur.”

Zij wijst op theorieën uit het oude Griekenland en Hobbes om uit te leggen waarom sommigen pijn grappig vinden – omdat het de persoon die lacht het gevoel kan geven groter te zijn dan het object van zijn of haar spot.

Mahony legde de mentaliteit uit als, “Ik lach in triomf en superioriteit om de zwakheden en domheid van andere mensen.”

Een voorbeeld hiervan is de Darwin Awards, een website die verhaalt over de heldendaden van mensen (een paar van de verhalen zijn echt) die, door slechte besluitvorming of een schijnbaar gebrek aan gezond verstand, zichzelf uit de genenpoel verwijderen.

Maar Mahony merkt op dat als je eigen familielid of vriend een fout maakte waardoor hij of zij op de lijst kwam, je waarschijnlijk zou zoeken naar een manier om hun acties te rechtvaardigen.

Een andere mogelijke verklaring voor de humor is de afstandelijkheid die de meeste mensen voelen van de persoon die op tv of in een internetvideo gewond raakt. Naast een persoon die ze waarschijnlijk niet persoonlijk kennen, kan de onthechting voortkomen uit de situatie waarin de persoon gewond raakt, die vaak enigszins bizar is — zoals een absurde skateboardstunt.

“Welke pijn we ook zien, is slechts één component van wat anders een grappige omstandigheid is,” legde dr. Emanuel Maidenberg, een psychiater aan de UCLA Medical School.

De context, zei hij, levert een stemming van humor, die het publiek kan aanzetten om dit voorbeeld te volgen.

Hij merkte op dat terwijl mensen kunnen lachen, de persoon die wordt gekwetst meestal pijn lijdt door iets dat ze hebben gekozen om te doen. Televisieprogramma’s in de Verenigde Staten zenden geen martelingen uit, merkte hij op, een andere situatie waarin een persoon die het humoristisch vond heel goed een dieper psychologisch probleem zou kunnen hebben.

Lach: It’s Not Just for Funny Stuff

While plenty of people laugh at situations that are not supposed to be humorous — during a moment of silence, for example — our laughing at them doesn’t necessarily mean we find it funny.

“The common misconception about laughter is that laughter is, for the most part, a response to humor,” zei Mahony.

In plaats daarvan, legde ze uit, wordt lachen geactiveerd als een stoommeter, waar een opeenhoping van gevoelens een uitbarsting veroorzaakt.

“Het is de natuurlijke manier om spanning of een opeenhoping van emoties te laten gaan,” zei ze.

Comedian David Alan Grier karakteriseert het op soortgelijke wijze.

“Wanneer je vriendje, je vriendin je dumpt, ben je in de rouw. Het bouwt en bouwt en het wordt tot een koorts hoogte, het is als een steenpuist die moet worden geblust. Het is een menselijke behoefte. Het is een menselijke emotie. Het is de menselijke conditie,” zei hij.

Maidenberg merkte op dat sommige mensen ook zouden kunnen huilen in plaats van lachen, omdat hen is geleerd om tranen te onderdrukken.

“Ze kunnen een vervanging van lachen aanpassen in plaats van pijn te tonen,” zei hij.

Terwijl lachen typisch een aanvaardbare uitdrukking is, fronsen sommige culturen en subculturen het huilen, dat fysiologisch vergelijkbaar is.

Het beste medicijn?

In de afgelopen 30 jaar is lachen gepromoot als een wondermiddel tegen kwalen, met het idee dat een lachende patiënt sneller geneest of in staat is meer te overwinnen.

Het idee raakte in een stroomversnelling toen de journalist Norman Cousins in 1976 in de New England Journal of Medicine schreef over zijn ervaringen als patiënt, waarbij lachen hem mogelijk heeft helpen genezen.

Maar hoewel lachen voordelen kan hebben en een patiënt in een ontspannen toestand kan brengen, heeft het misschien te veel krediet gekregen.

“Lachen is goed, maar het is niet het enige spel in de stad,” zei Mahony.

Een van de belangrijkste voordelen van lachen, legde ze uit, is dat het afleidt, iets dat net zo goed kan worden gedaan met een horrorfilm of een tranentrekker – en mogelijk beter – dan met een komedie.

In het oorspronkelijke artikel gaf Cousins zelf toe dat zijn herstel van een zogenaamd ongeneeslijke ziekte op zichzelf had kunnen plaatsvinden – zonder gelach of medische behandeling.

Dus, terwijl lachen voordelen kan hebben, kunnen andere emoties dat ook — zolang de persoon ze maar wil opnemen.

En wat ons vermaakt kan niet volledig door de wetenschap worden verklaard — het is een kwestie van smaak.

“Gevoel voor humor is echt de vingerafdruk van de persoonlijkheid,” zei Mahony.

Sheila Marikar droeg bij aan dit verslag.