Jeuk kan ongelooflijk vervelend zijn, maar het heeft ook een belangrijke functie: het beschermt ons tegen beschadiging van onze huid. Wetenschappers hebben echter lange tijd moeite gehad om te verklaren wat de jeuk veroorzaakt – met name waarom sommige aanrakingen jeuk veroorzaken en andere niet.

Nu heeft een nieuwe studie bij muizen licht geworpen op wat er eigenlijk in het lichaam gebeurt als we aan jeuk willen krabben. Het onderzoek, gepubliceerd in Science, zou kunnen leiden tot behandelingen voor vele duizenden mensen die lijden aan chronische jeuk, een aandoening die een intens verlangen om te krabben veroorzaakt.

Een harig probleem

De jeuksensatie treedt gewoonlijk op na een lichte aanraking van de harige huid van ons lichaam. Dit triggert ons om onze hand naar de bron van de belediging te bewegen en er aan te krabben. Dit eenvoudige gedrag, dat ogenschijnlijk gedachteloos lijkt, is een keurige manier van ons lichaam om ons te beschermen tegen beschadiging van onze huid door voorwerpen in de omgeving of door vervelende insecten en parasieten.

Het beschermende element komt voort uit het feit dat je door te krabben datgene op je huid verstoort wat de jeuk veroorzaakt – net zoals wanneer een mug op je arm landt en je door de kriebel op die plek gaat krabben en die bloedzuigende bloedzuiger losmaakt. Wat hebben we toch een slim lichaam.

Maar niet alles wat je huid aanraakt, vereist onmiddellijk een uitzinnige krabwond. Uw kleren, bijvoorbeeld, strijken voortdurend tegen uw huid. Als elke aanraking jeuk zou veroorzaken, zou je je uiteindelijk zinloos krabben. Dus hoe weet het lichaam precies dat sensaties die actie vereisen als jeukend moeten worden ervaren, terwijl de vele andere, onbelangrijke aanrakingen dat niet doen?

De nieuwe studie is belangrijk omdat ze is begonnen te ontrafelen hoe dit proces werkt. Het onthult een gespecialiseerde groep cellen, een subpopulatie van “remmende spinale interneuronen”, die bestaan in de wervelkolom en fungeren als een poort tussen de huid en de hersenen. Deze remmende cellen zorgen ervoor dat een jeukgewaarwording naar de hersenen kan worden overgebracht of dat deze op zijn weg wordt tegengehouden door de boodschap te remmen.

Chronische, chemische en besmettelijke jeuk

De onderzoekers ontdekten dat wanneer ze muizen kweekten met een selectief tekort aan deze speciale cellen, de muizen een verbazingwekkende hoeveelheid jeukgedrag begonnen te vertonen, waarbij ze zelfs plukjes haar verwijderden tijdens hun verwoede pogingen. Arme kereltjes. Deze gedragingen komen overeen met die bij chronische jeukstoornis, waaraan ongeveer 8,4% van de algemene bevolking lijdt.

Het nieuwe onderzoek suggereert ook dat, als de resultaten van de studie ook voor mensen gelden, chronische jeukstoornis kan worden veroorzaakt door een specifiek tekort in deze speciale ruggenmergcellen. Dit kan leiden tot gerichte behandelingen om mensen die aan deze aandoening lijden in de toekomst te helpen.

De onderzoekers onthulden ook dat, terwijl jeuk veroorzaakt door lichte aanraking van de behaarde huid bij de muizen werd verstoord, er geen verandering was in de manier waarop ze reageerden op jeuk die een ontstekingsreactie veroorzaakte, bijvoorbeeld een jeuk veroorzaakt door een muggenbeet.

Waarom is dit interessant? Hoewel beide soorten jeuk voor jou subjectief hetzelfde aanvoelen, stuurt je lichaam specifieke informatie over het soort jeuk dat zich voordoet naar je hersenen, via volledig verschillende paden. De onderzoekers noemen cellen als deze je “ruggenmergbrein”, omdat ze een goed voorbeeld zijn van hoe je zenuwstelsel zeer complexe gedragingen kan produceren, zonder dat je daar bewust mee bezig bent.

De muizen vertoonden ook volkomen normale reacties op door aanraking veroorzaakte pijn. Interessant is dat eerder onderzoek heeft aangetoond dat er een gecompliceerde relatie bestaat tussen chemische jeuk (van zaken als insectenbeten) en pijn. Het blijkt dat een pijnlijke aanraking of warmtesensatie in feite het gevoel van chemische jeuk kan onderdrukken (niet dat dit een bijzonder goede ruil lijkt te zijn). Daarom voelt het zo goed om aan een huiduitslag te krabben – omdat de pijn van het krabben de jeuk juist verlicht. Helaas is het effect maar al te tijdelijk.

Verrassend genoeg zijn er aanwijzingen dat jeuk niet alleen kan worden veroorzaakt door voorvallen op de huid, maar dat er ook een psychologisch element in het spel kan zijn. Verslagen van besmettelijke jeuk, waarbij het kijken naar anderen die krabben, een persoon jeuk kan doen voelen, zijn wijdverspreid. Een recente studie toonde inderdaad aan dat visuele en auditieve krasgerelateerde stimuli tijdens een lezing een significante toename veroorzaakten van het krasgedrag in het publiek.

In het licht van deze bevindingen, terwijl het fenomeen jeuk en de mechanismen die optreden om het te initiëren of te voorkomen een onderwerp zijn dat eindeloze discussies waard is, denk ik dat het het beste is om hier te stoppen, omdat ik me kan voorstellen dat u zelf ook een beetje jeuk begint te krijgen.