Toen Ruth Bader Ginsburg op 18 september overleed, namen velen de sociale media over om sentimenten te delen als ‘moge haar nagedachtenis een zegen zijn’ en ‘moge haar nagedachtenis een revolutie zijn.’

Wat betekenen deze zinnen? Waar zijn ze vandaan gekomen? Hoe moeten we ze gebruiken? Laten we het uitsplitsen.

Wat zeggen Joodse mensen als iemand sterft?

Veel dingen. Vaak, als iemand sterft, is de traditionele Joodse reactie “yehi zichra baruch,” wat zich laat vertalen als “moge haar nagedachtenis een zegen zijn” of “moge haar nagedachtenis tot zegen zijn.”

Er zijn nog een paar andere acroniemen en uitdrukkingen die gebruikt worden voor rouw. Wanneer je een naam gevolgd ziet door een van deze acroniemen, is de implicatie dat de genoemde persoon niet meer in leven is. Met dank aan My Jewish Learning:

A “Hע״ה

Staat voor: alav hashalom (עליו השלום), aleha hashalom (עליה השׁלום) of aleihem hashalom (עליהם השלום)
Uitgesproken: ah-LAHV hah-shah-LOHM, ah-lay-HAH hah-shah-LOHM
Wat het betekent: Hebreeuws voor “vrede zij met hem.” Of “op haar” of “op hen.”
Wanneer het gebruikt wordt: Na de naam van iemand die dood is.

BD “Eבּד״א

Staat voor: baruch dayan emet (ברוך דיין אמת)
Uitgesproken: bah-ROOKH dah-YAHN eh-METT
Wat het betekent: Hebreeuws voor “gezegend is de ware rechter.”
Wanneer het gebruikt wordt: Gewoonlijk gezegd tegen een rouwende bij het vernemen van hun verlies.

(Ja, BDE betekent iets heel anders voor het niet-Joodse internet.)

Z”Lז״ל

Staat voor: zichrono (זכרונו) of zichrona (זכרונה) l’bracha (לבּרכה)
Uitgesproken als: zahl, of zee-chroh-NOH luh-brah-KHAH of zee-chroh-NAH luh-brah-KHAH
Wat het betekent: Hebreeuws letterlijk voor “herinneringen tot zegen”, meestal vertaald met “moge zijn of haar nagedachtenis tot zegen zijn.”
Wanneer het gebruikt wordt: Staat meestal tussen haakjes na de naam van een persoon die is overleden.

De laatste is het populairst in het Engels – voor Joden zeggen velen “may her memory be a blessing” nadat iemand is overleden.

Hoe zit het met “May her memory be a revolution”?

Deze uitdrukking is relatief nieuw; het begon in Israël ergens in 2019 om slachtoffers van huiselijk geweld te herdenken. Zoals Rachel Stomel schreef in Kveller: “In de context van huiselijk geweld klinken de gebruikelijke woorden ongerijmd en misplaatst. Er is niets gezegends aan de manier waarop deze levens van ons werden weggerukt. Hun herdenking roept op tot het identificeren en confronteren van de diepgewortelde omstandigheden die aanleiding gaven tot hun moorden, het doelbewust ontmantelen ervan, en vervolgens het genereren van actieve gerechtigheid in hun plaats.”

Dus, Stomel biedt een alternatief: “Yehi zichra mahapecha” – “Moge haar nagedachtenis een revolutie zijn.”

In het licht van de Black Lives Matter-beweging en de dood van George Floyd en Breonna Taylor, hebben velen deze herdenking voor slachtoffers van huiselijk geweld omgevormd tot een herdenking voor slachtoffers van racistisch geweld.

In datzelfde Kveller-stuk vervolgt Stomel: “In de context van de Joodse wet is herdenken geen reflexief, passief proces dat naar binnen is gericht. Onze wijzen leren dat de manier waarop wij het gebod van de Tora vervullen om de Sjabbat te gedenken – ‘zachor et Jom Ha-Sjabbat le’kodsjo’ (‘gedenk de Sjabbatdag om die heilig te houden’) – is door een actieve verklaring bij het uitvoeren van de kiddoesj, de Sjabbatzegen over wijn. Het is ons geboden de wrede afslachting van de Amelikieten op ons volk te gedenken – ‘zachor et asher asah lecha Amalek’ (‘gedenk wat Amalek jullie heeft aangedaan’) – door opzettelijke, openbare, verbale bevestiging en door de wereld te bevrijden van het kwaad dat zij vertegenwoordigen. Geen van deze Tora-geboden kan worden vervuld door stille contemplatie; het gedenken moet zich manifesteren door specifieke actie.” Die specifieke actie kan dingen zijn als protesteren of wetten aannemen – alles wat een blijvende verandering teweegbrengt.

Dus, zoals Stomel schrijft, “nu is niet de tijd voor stille reflectie en onopvallende rouw die stopt bij het implementeren van enige fundamentele verandering. Wil de herinnering iets betekenen, dan moet zij actief zijn. Het moet revolutionair zijn.”

Daarom, in het licht van RBG’s dood, vonden velen dit eerbetoon bijzonder toepasselijk. Laten we ter ere van Ginsburg vechten om haar nagedachtenis – en haar nalatenschap – actief hoog te houden.