Nabij ons huis in Colorado Springs is een Mexicaans restaurant dat Carlos Miguel’s heet en waar mensen dol op zijn. Dus afgelopen vrijdagavond, toen het ijskoud was op straat en mijn man en ik ons niet te ver van huis wilden wagen, belde ik het restaurant om mijn voedselbeperkingen te bespreken.

“Met welk type plantaardige olie kookt u?” vroeg ik de man die de telefoon opnam.

“Plantaardig.”

“Wat voor soort? Soja? Mais? Canola?” Vroeg ik. “Gewoon plantaardig.” Hij leek een beetje verontrust.

Ik vertelde de man dat ik niet in zijn restaurant kon eten zonder precies te weten wat er in de plantaardige olie zat, omdat ik allergisch was voor soja en maïs. Hij bood niet aan om het ingrediëntenetiket te controleren, dus nam ik afscheid.

Helaas is dit niet de eerste keer dat een restaurant me niet kon vertellen wat er in hun bakolie zat. En ik ben er zeker van dat het niet de laatste keer zal zijn. Het is toch absurd dat restaurants niet weten wat ze hun gasten voorschotelen!

Ik heb het ook moeilijk met bewerkte voedingsmiddelen die soja en maïs bevatten. In de Verenigde Staten behoort maïs niet tot de top acht van allergenen die wettelijk op het etiket moeten worden vermeld. Soja behoort wel tot de top acht, maar de FDA stelt sojaolie en sojalecithine vrij van etikettering. De FDA en medische deskundigen, zoals Dr. Scott H. Sicherer, MD, auteur van Food Allergies: A Complete Guide for Eating When Your Life Depends On It ( Johns Hopkins University Press, 2013), zeggen dat de meeste sojaolie sterk geraffineerd is zodat er weinig eiwitten overblijven om een allergische reactie uit te lokken. Koudgeperste en geëxpandeerde sojaolie zijn niet sterk geraffineerd en kunnen soja-eiwitten bevatten. De deskundigen zeggen ook sojalecithine, een derivaat van soja dat wordt gebruikt als een antiaanbakmiddel in bakken, minimale eiwitten heeft en degenen met een soja-allergie zich geen zorgen hoeven te maken.

Mijn lichaam is het niet eens met deze deskundigen. Ik heb op de harde manier geleerd dat sojaolie, sojalecithine en maïsolie allemaal een ernstige reactie zullen veroorzaken, waaronder eosinofiele slokdarmontsteking. Meng ze samen – gebruik soja/maïsolie in mijn sladressing en besproei de grill met bakspray die sojalecithine bevat – en ik zal er echt slecht aan toe zijn. Sprekend met de andere mensen met een soja-allergie op voedselallergie conferenties en via sociale media, weet ik dat ik niet alleen ben. Natuurlijk, als je reageert op soja (tot nu toe zijn er 15 allergene eiwitten gevonden in soja) maar wel sojaolie en/of sojalecithine kunt verdragen, ben ik blij voor je! En een beetje jaloers! Maar let wel op en bespreek eventuele veranderingen in uw gezondheid met uw arts.

Sojaolie, of een mengsel van oliën waaronder sojaolie, wordt in restaurants gebruikt omdat het goedkoop is. Sojameel en plantaardige olie verbruiken ongeveer 85% van de sojaoogst in de wereld. De sojaboon is trouwens geen groente – sojaboon is een peulvrucht – maar sojaolie wordt nog steeds plantaardige olie genoemd. Andere plantaardige oliën zijn onder meer:

• Canola (koolzaad)
• Coconut
• Corn
• Cottonseed
• Flaxseed
• Olive
• Palm
• Pinda (een peulvrucht, geen noot)
• Saffloer
• Zonnebloem

Niet dat het etiket zegt dat de olie 100 procent is, kan het een mengsel van andere oliën zijn. Lees mijn post De Olijfolie Controverse. Mensen kunnen allergisch zijn voor elk van deze plantaardige oliën.

Dus hier is wat ik doe om een allergische reactie als gevolg van een plantaardige olie ongelukje te voorkomen:

• Ik lees de ingrediënten etiketten van alle oliën voordat ik ze koop, en ik blijf bij bedrijven die ik vertrouw. Voor een kookspray gebruik ik Winona Pure, die geen sojalecithine bevat.
• Ik vermijd alle restaurants die alleen met sojaolie koken en geen andere opties bieden (zelfs als ik een gerecht bestel dat geen olie nodig heeft – het is gewoon te riskant). Als ze niet kunnen aangeven wat er in hun “plantaardige olie” zit, vertrek ik. In mijn ervaring gebruiken de meeste Mexicaanse restaurants en veel Aziatische restaurants sojaolie.
• Als het een twijfelachtig restaurant is, vraag ik of de olijfolie of andere olie 100 procent is. Dit gaat meestal niet goed, maar het is een redder in nood geweest bij verschillende gelegenheden.
• Ik lees allergenen menu’s met een vergrootglas. Vanwege de FDA-vrijstelling voor sojaolie en sojalecithine, hoeven restaurants deze niet te vermelden onder “soja-allergie”. Sommige allergenen menu’s vermelden deze vrijstelling met een asterisk, maar niet alle doen.
• Ik stel veel vragen voordat ik bestel. Welke olie gebruikt u om mee te koken? Bevat uw plantaardige olie soja? Bevatten andere voedingsmiddelen soja lecithine? Gebruikt u bakspray?
• Indien mogelijk, bel ik de chef van tevoren en bespreek mijn dieetwensen. Ik heb coeliakie en allergieën voor zuivel, eieren en maïs, maar ik benadruk altijd de soja-allergie, want die wordt het meest over het hoofd gezien door het bedienend personeel. Het ongetrainde waitstaff denkt tofu en sojasaus.
• When ik maak reserveringen op OpenTable, die ik veel doe, noteer ik heb een sojaallergie met inbegrip van sojaolie en sojalecithine. Ik kijk ook wat mensen zeggen op Urban Spoon en Food Allergy/Celiac Disease apps.
• Wanneer ik reis, probeer ik me te houden aan ketenrestaurants die nooit sojaolie gebruiken (dit zijn meestal duurdere ketens).
• Wanneer ik uit eten ga in mijn woonplaats, ben ik een regelmatige bezoeker van restaurants die helemaal geen soja gebruiken. Ik laat ze weten hoe dankbaar ik ben dat ik een veilige plek heb om te eten.

Voedselallergieën en plantaardige olie: What You Need to Know verscheen eerst op Adventures of an Allergic Foodie.