• DNA-bewijs suggereert dat vrouwen mannen vergezelden op rooftochten
• Studie wijst erop dat mannen familiegericht waren en mogelijk ook kinderen kregen
• Vrouwen speelden een rol bij het stichten van nieuwe nederzettingen, handel en kregen kinderen
• Studie zet vraagtekens bij stereotype van verkrachtende en plunderende krijgers
• Deskundigen van de Universiteit van Oslo zeggen dat mannelijke krijgers geen vrouwelijke slaven verzamelden onderweg uit Ierland, zoals eerder werd gesuggereerd

Viking invasies roepen beelden op van forse, bebaarde mannen met brandende fakkels die uit zijn op seks en geweld.

Maar de veroveringen naar vreemde landen waren misschien meer als romantische uitjes nu DNA heeft onthuld dat Vikingen hun vrouwen meenamen op reizen.

Een studie heeft licht geworpen op het belang van vrouwen bij de kolonisatie van de Britse eilanden in de Middeleeuwen, en suggereert dat Vikingmannen familiegericht waren en niet zo bloeddorstig als eerder werd gedacht.

Onderzoekers van de Universiteit van Oslo hebben onthuld dat ‘aanzienlijke’ aantallen vrouwen Vikingmannen vergezelden wanneer zij in beugschepen naar plaatsen als het Schotse vasteland voeren.

Hun studie is in tegenspraak met de populaire opvatting dat rooftochten alleen uit mannen bestonden, die van plan waren om nieuwe gebieden te verkrachten en te plunderen, meldde The Independent.

In feite denken deskundigen dat hele families kunnen hebben gereisd op de iconische boten om instant gemeenschappen te vormen op nieuw veroverde landen.

Ze analyseerden DNA van 45 Viking skeletten ontdekt in Noorwegen, om te ontdekken dat vrouwen een integrale rol speelden bij het vestigen van nederzettingen in Groot-Brittannië, bijvoorbeeld.

Professor Eriks Hagelberg, van de universiteit, zei dat de aanwezigheid van vrouwen op de tochten betekende dat Vikingen kinderen konden krijgen en zich sneller over de noordelijke zeeën konden verspreiden en gemeenschappen konden stichten.

‘Het lijkt de opvatting te ondersteunen dat een aanzienlijk aantal vrouwen betrokken was bij de vestiging van de kleinere eilanden, waardoor het idee dat het alleen ging om verkrachting en plundering door mannen die op rooftocht gingen, terzijde wordt geschoven,’ zei hij.

De deskundige gaf toe dat het waar is dat Vikingen seks hadden met lokale vrouwen, maar het bestudeerde DNA-bewijs geeft aan dat Noorse vrouwen de kern vormden van nieuwe gemeenschappen die in de Vikingkolonies werden opgezet.

Ze vertelde LiveScience dat Viking vrouwen nederzettingen stichtten en gewassen verbouwden, en ‘handel was zeer, zeer belangrijk’.

De studie spreekt een van de theorieën tegen waarom de Vikingen rooftochten lanceerden: dat er niet genoeg vrouwen thuis waren, voegde ze eraan toe.

VIKINGEN IN IJSLAND FEASTED ON BEEF AND BOOZE TO RETAIN POWER

Vikingen die zich in IJsland vestigden besteedden het grootste deel van hun tijd aan het produceren en consumeren van alcohol en rundvlees, volgens een studie van Baylor University in Waco, Texas.

Deskundigen zeggen dat ze dit deels deden om politieke ambities te verwezenlijken in een omgeving die sterk verschilde van hun Scandinavische thuisland.

Davide Zori, een assistent-professor aan de universiteit, zei dat de zeevarende krijgers een levensstijl wilden handhaven waar stamhoofden grote feesten organiseerden met bier en rundvlees, geserveerd in grote zalen.

De Vikingopperhoofden gebruikten rijkdom en cultureel vertoon om politieke druk uit te oefenen op hun rivalen en om goede relaties te smeden met plaatselijke arbeiders en aanhangers.

Zijn team heeft een boerderij met de naam Hrísbrú opgegraven in de IJslandse Mosfell-vallei, waaronder een langwerpig hoofdmanshuis van bijna 100 meter lang met een ‘feestwaardige’ grote zaal, een kerk en een begraafplaats met 26 graven.

Koolstofdatering en studies van vulkanische uitbarstingslagen wezen uit dat het langhuis aan het eind van de negende of het begin van de tiende eeuw werd gebouwd en in de elfde eeuw werd verlaten.

Het team legde 38 lagen bodemas bloot, waaronder afval van het verlaten huis, en ontdekte monsters van botten, gerstzaden en geïmporteerde kralen.

Toen de Vikingen in het onbewoonde IJsland aankwamen, vonden ze beboste laaglanden, ruim weideland en beschutte zee-inhammen.

Opgravingen tonen aan dat uitgelezen vee werd geselecteerd voor feesten, waarbij ritueel slachten en het tentoonstellen van schedels gebruikelijk waren, aldus de studie, die werd gepubliceerd in het tijdschrift Antiquity.

En door het onderzoeken van gerstzaden, denken de experts dat Vikingen deze kunnen hebben gebruikt om alcohol te produceren, evenals voor brood of pap.

Door de eeuwen heen, toen de temperaturen in de Noord-Atlantische Oceaan daalden tijdens de ‘Kleine IJstijd’, werd het steeds moeilijker om een gulle gastheer te zijn, legde professor Zori uit.

Vee moest tijdens de winter binnen worden gehouden in grote schuren, dus ‘ze moesten beslissen hoeveel ze er zouden slachten en opslaan,’ zei hij. Ze hadden geen zout, dus moesten ze grote vaten gestremde melk gebruiken als conserveringsmiddel.”

Toen het landschap veranderde door erosie, klimaatverschuivingen en kaalgeslagen bossen, werd het moeilijker om grotere aantallen vee te houden.

Hoge huishoudens hadden ook moeite om genoeg graan te verbouwen voor het brouwen van bier en lokale consumptie, gebaseerd op historische verslagen, die nu zijn bevestigd door archeologische gegevens.

‘Het werd steeds moeilijker om die pronkzucht vol te houden – en als dat instortte, had je niet meer die macht, dat bier en grote plakken rundvlees om mee te pronken,’ zei hij, en hij legde uit dat de macht van de stamhoofden afnam.

In de loop der tijd verving de schapenteelt het houden van vee.

Professor Zori stelt dat de drang van Vikingopperhoofden om duur rundvlees en bier te produceren ervoor zorgde dat ze hun politieke aspiraties boven het grotere goed van de gemeenschap stelden.

‘Misschien hebben we de Vikingen niet nodig om dit te bewijzen, maar het laat je zien dat politiek belangrijker kan worden dan het creëren van een productieve samenleving.’

Het onderzoek, dat werd gepubliceerd in de Philosophical Transactions of the Royal Society, vergeleek het 1000 jaar oude mitochondriale DNA van Vikingskeletten met dat van hedendaagse mensen die in Noorwegen, IJsland, Groot-Brittannië en andere plaatsen in Noordwest-Europa wonen.

Uit deze biologische gegevens bouwden de deskundigen een beeld op van hoe de moederlijke Noorse afstamming zich verspreidde over gebieden die werden gekoloniseerd.

HOE ONTDEKKEN DE DESKUNDIGEN dat VIKINGEN VROUWEN WAREN?

De wetenschappers verwijderden tanden en schaafden kleine stukjes bot van 45 Noorse skeletten die dateerden van 796 n.Chr. tot 1066 n.Chr.

Ze werden op verschillende plaatsen in Noorwegen ontdekt en zijn te zien in de Schreiner-collectie aan de Universiteit van Oslo, meldt LiveScience.

De deskundigen onderzochten mitochondriaal DNA.

Mitochondriën waren huizen in het cytoplasma van het ei van een vrouw en worden doorgegeven van een vrouw aan haar kinderen, waardoor de moederlijke afstamming wordt onthuld.

Ze vergeleken het genetisch materiaal met mitochondriaal DNA van 5.191 mensen uit heel Europa.

Het Noorse materiaal kwam sterk overeen met het maternale DNA van moderne Noord-Atlantische mensen die in het Verenigd Koninkrijk en Zweden wonen, maar was het meest verwant aan mensen die afkomstig waren van Orkney en de Shetland-eilanden.

Jan Bill, gasthoogleraar aan de Universiteit van Oslo, zei dat zowel Vikingvrouwen als -mannen een belangrijke rol speelden bij het opzetten van gemeenschappen buiten hun geboortegrond in Noorwegen, Denemarken en Zweden.

Hij zei dat de mannelijke krijgers geen vrouwelijke slaven verzamelden onderweg vanuit Ierland, zoals eerder werd gesuggereerd. Een studie uit 2001 suggereerde dat Vikingmannen alleen reisden voordat ze Gaelic vrouwen oppikten op weg naar IJsland.

Hij voegde eraan toe: ‘We weten dat ze vee, schapen en ander vee vervoerden, dus waarom niet ook de kinderen meenemen?

‘Ik denk dat we eerder kijken naar familiegroepen dan alleen naar volwassen mannen en vrouwen.’

Hij vertelde LiveScience: ‘Toen rooftochten een meer permanent iets begonnen te worden, dan kun je op een gegeven moment daadwerkelijk zien dat families meereizen en in de kampen verblijven.’

De onderzoekers hopen Noors DNA te vergelijken met oud DNA uit Groot-Brittannië, Schotland en daarbuiten om beter te begrijpen hoe deze mensen verwant waren.