Photo of sign “No Lobbyists Beyond This Point” (Credit: U.S. Term Limits at https://www.termlimits.com/do-lobbyists-and-special-interests-like-term-limits/)

Zoals we eerder in het hoofdstuk opmerkten, beschouwde James Madison facties als een noodzakelijk kwaad en dacht hij dat het voorkomen dat mensen zich zouden verenigen erger zou zijn dan alle kwalen die groepen zouden kunnen veroorzaken. Het Eerste Amendement garandeert, onder andere, de vrijheid van meningsuiting, verzoekschrift en vergadering. Mensen hebben echter verschillende meningen over hoe ver deze vrijheid reikt. Moet bijvoorbeeld de vrijheid van meningsuiting zoals die in de grondwet van de V.S. aan individuen wordt geboden, ook gelden voor bedrijven en vakbonden? In hoeverre kan en moet de overheid de activiteiten van lobbyisten en wetgevers beperken, door te bepalen wie mag lobbyen en hoe zij dat mogen doen?

Belangengroepen en vrije meningsuiting

De meeste mensen zijn het er wel over eens dat belangengroepen volgens de grondwet het recht hebben om een bepaald standpunt uit te dragen. Waar men het echter niet noodzakelijkerwijs over eens is, is de mate waarin bepaalde activiteiten van belangengroepen en lobby’s worden beschermd door het Eerste Amendement.

Naast het recht op vrije meningsuiting geeft het Eerste Amendement mensen het recht om bijeen te komen. We zagen hierboven dat pluralisten zelfs betoogden dat het bijeenkomen in groepen natuurlijk is en dat mensen zich tot anderen met soortgelijke opvattingen zullen aangetrokken voelen. De meeste mensen erkennen het recht van anderen om bijeen te komen om impopulaire standpunten te verwoorden, maar dit was niet altijd het geval. Op verschillende momenten hebben groepen die raciale en religieuze minderheden vertegenwoordigden, communisten en leden van de LGBT-gemeenschap te maken gehad met inperking van hun recht op meningsuiting en vergadering volgens het Eerste Amendement. En zoals hierboven opgemerkt, steunen organisaties als de ACLU het recht op vrije meningsuiting, ongeacht of de meningsuiting populair is.

Heden ten dage draait het debat over belangengroepen vaak om de vraag of het Eerste Amendement het recht van individuen en groepen beschermt om geld te geven, en of de overheid het gebruik van dit geld kan reguleren. In 1971 werd de Federal Election Campaign Act aangenomen, die grenzen stelde aan het bedrag dat presidents- en vice-presidentskandidaten en hun families aan hun eigen campagnes mochten doneren. De wet stond ook toe dat bedrijven en vakbonden PAC’s vormden en vereiste openbaarmaking van campagnebijdragen en hun bronnen. In 1974 werd de wet gewijzigd in een poging om de hoeveelheid geld die aan congrescampagnes werd besteed te beperken. De gewijzigde wet verbood de overdracht van vakbonds-, bedrijfs- en brancheorganisatiegeld aan partijen voor distributie aan campagnes.

Met zijn Harper’s Weekly-cartoon van William “Boss” Tweed met een geldbuidel als hoofd, gaf Thomas Nast een blijvend beeld van de corrumperende macht van geld op de politiek. Sommigen hekelen “fat cat” lobbyisten en de effecten van grote sommen geld in het lobbyen, terwijl anderen suggereren dat belangen het volste recht hebben om geld uit te geven om hun doelen te bereiken.(Credit: Thomas Nast, Kean Collection/Getty Images)

In Buckley v. Valeo (1976), bevestigde het Hooggerechtshof het recht van het Congres om verkiezingen te reguleren door de bijdragen aan campagnes en kandidaten te beperken. Tegelijkertijd maakte het echter een einde aan de beperkingen op de uitgaven van kandidaten en hun gezinsleden, alsmede aan de totale uitgaven van campagnes. In 1979 werd een uitzondering gemaakt voor “get-out-the-stem” en “grassroots” kiezersregistratie, waardoor wat bekend is geworden als de “soft-money loophole” ontstond; “soft money” was een manier waarop belangengroepen geld konden uitgeven ten behoeve van kandidaten zonder te worden beperkt door de federale wet. Om deze maas in de wet te dichten, sponsorden de senatoren John McCain en Russell Feingold in 2002 de Bipartisan Campaign Reform Act om partijen te verbieden ongereglementeerd geld in te zamelen en te verdelen.

Sommigen bleven betogen dat campagne-uitgaven een vorm van meningsuiting zijn, een standpunt waarmee twee recente uitspraken van het Hooggerechtshof in overeenstemming zijn. De zaken Citizens United v. Federal Election Commission en McCutcheon v. Federal Election Commission hebben de deur opengezet voor een aanzienlijk grotere geldstroom naar verkiezingen. Citizens United maakte het verbod op “soft money” van de Bipartisan Campaign Reform Act ongedaan en stond vennootschappen en vakbonden toe onbeperkt geld uit te geven aan verkiezingen. In essentie stelde het Hooggerechtshof in een 5-4 beslissing dat deze entiteiten net als individuen recht hebben op vrije meningsuiting, en dat vrije meningsuiting ook het uitgeven van geld aan campagnes omvat. De McCutcheon-beslissing breidde de op het Eerste Amendement gebaseerde bestedingsvrijheid verder uit door de totale maximumbijdragen af te schaffen. Deze beperkingen stelden maxima aan de totale toegestane bijdragen en hebben volgens sommigen bijgedragen aan een daaropvolgende toename van groepen en lobbyactiviteiten.

Regulering van lobby- en belangengroepactiviteiten

Hoewel het Hooggerechtshof de weg heeft vrijgemaakt voor meer uitgaven in de politiek, is lobbyen nog steeds op veel manieren gereguleerd. De Lobbying Disclosure Act van 1995 definieerde wie wel en wie niet kan lobbyen, en vereist dat lobbyisten en belangengroepen zich registreren bij de federale overheid. De Honest Leadership and Open Government Act van 2007 heeft de beperkingen op lobbyen verder aangescherpt. De wet verbood bijvoorbeeld contacten tussen leden van het Congres en lobbyisten die de echtgenoten waren van andere leden van het Congres. De wetten verruimden de definitie van lobbyist en vereisen gedetailleerde openbaarmaking van de uitgaven voor lobbyactiviteiten, met inbegrip van bij wie gelobbyd wordt en welke wetsvoorstellen van belang zijn. Daarnaast verbiedt Executive Order 13490 van president Obama aangestelden in de uitvoerende macht om giften van lobbyisten aan te nemen en om gedurende een periode van twee jaar deel te nemen aan zaken, waaronder het opstellen van contracten of regelgeving, waarbij voormalige klanten of werkgevers van de aangestelde betrokken zijn. De staten hebben ook hun eigen registratie-eisen, waarbij sommige lobbyen ruim en andere beperkter definiëren.

Ten tweede verbieden de federale en staatsregeringen bepaalde activiteiten, zoals het geven van geschenken aan wetgevers en het compenseren van lobbyisten met commissies voor succesvol lobbyen. Veel activiteiten zijn verboden om beschuldigingen te voorkomen van het kopen van stemmen of het verkrijgen van gunsten bij wetgevers. Sommige staten hebben bijvoorbeeld strikte beperkingen op de hoeveelheid geld die lobbyisten mogen uitgeven aan het lobbyen bij wetgevers, of op de waarde van geschenken die wetgevers van lobbyisten mogen aannemen. Volgens de “Honest Leadership and Open Government Act” moeten lobbyisten verklaren dat zij de wet op het geven van geschenken niet hebben overtreden, en de straf voor het bewust overtreden van de wet is verhoogd van een boete van 50.000 dollar naar een boete van 200.000 dollar. De draaideurwetten verhinderen ook dat wetgevers bij de overheid lobbyen onmiddellijk nadat zij hun openbare functie hebben neergelegd. Leden van het Huis van Afgevaardigden kunnen zich tot een jaar na hun aftreden niet als lobbyist laten registreren, terwijl senatoren een afkoelingsperiode van twee jaar hebben voordat zij officieel kunnen lobbyen. Voormalige kabinetssecretarissen moeten na het neerleggen van hun ambt eenzelfde periode wachten alvorens te lobbyen bij het departement waarvan zij het hoofd zijn geweest. Deze wetten zijn bedoeld om te voorkomen dat voormalige wetgevers hun connecties bij de overheid gebruiken om te lobbyen. Toch worden veel voormalige wetgevers lobbyist, onder wie de voormalige meerderheidsleider van de Senaat Trent Lott en de voormalige minderheidsleider van het Huis Richard Gephardt.

Ten derde eisen regeringen verschillende niveaus van openbaarmaking van de hoeveelheid geld die aan lobbyactiviteiten wordt besteed. De logica hier is dat wetgevers zich wel twee keer zullen bedenken voordat ze geld aannemen van controversiële donoren. Het andere voordeel van openbaarmakingsvereisten is dat zij de transparantie bevorderen. Velen hebben betoogd dat het publiek het recht heeft te weten waar kandidaten hun geld vandaan halen. Kandidaten zullen wellicht terughoudend zijn om bijdragen te aanvaarden van donoren die gelieerd zijn aan impopulaire belangen zoals haatgroepen. Dit was een van de hoofddoelen van de Lobbying Disclosure Act en vergelijkbare wetten op staatsniveau.

Ten slotte zijn er sancties op overtreding van de wet. Lobbyisten en, in sommige gevallen, overheidsfunctionarissen kunnen worden beboet, een verbod krijgen om te lobbyen, of zelfs tot gevangenisstraf worden veroordeeld. Hoewel in de staats- en federale wetten is vastgelegd welke activiteiten legaal en illegaal zijn, kunnen de procureurs-generaal en openbare aanklagers die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van de lobbyvoorschriften te weinig personeel hebben, over beperkte budgetten beschikken of te kampen hebben met een werkachterstand, waardoor het voor hen moeilijk is om vermeende overtredingen te onderzoeken of te vervolgen. Hoewel de meeste lobbyisten zich aan de wet houden, is niet volledig duidelijk hoe de wetten het gedrag precies veranderen. We weten dat de wetten lobbyisten ervan weerhouden bepaalde gedragingen te vertonen, zoals het beperken van campagnebijdragen of het voorkomen van het geven van bepaalde geschenken aan wetgevers, maar hoe ze de strategieën en tactieken van lobbyisten veranderen, blijft onduidelijk.