Pediatrische patiënten kunnen lijden aan een verscheidenheid van aandoeningen, zowel symptomatisch als asymptomatisch. Deze auteurs presenteren hun ervaring met de behandeling van aandoeningen zoals hallux valgus, plantaire wratten en platvoeten bij kinderen.

Wanneer een kind klaagt over pijn in zijn voeten of benen, zijn de meeste ouders er niet zeker van of het kind een werkelijk probleem heeft of dat het misschien meer aandacht van zijn ouders zoekt. Sommige kinderen daarentegen hebben een pijnlijk voet- of beenprobleem, en klagen helemaal niet. Het is gebruikelijk dat een ouder het probleem met huismiddeltjes probeert te behandelen of met de patiënt naar een kinderarts gaat. Soms, wanneer een patiënt een kinderarts bezoekt voor een probleem aan de onderste ledematen, weet de kinderarts niet zeker waar hij de patiënt heen moet verwijzen. De arts kan een dermatoloog, een fysiotherapeut, een algemeen orthopedisch chirurg of, wat vaker voorkomt, een podotherapeut overwegen.

Het is ons doel om de voet- en enkelspecialist te helpen opleiden met parels over de behandeling van pediatrische voet- en enkelaandoeningen en -ziekten. Wij hebben al 20 jaar een privépraktijk en zien een groot aantal pediatrische patiënten. Elke dag zien we iets nieuws en we leren altijd van onze ervaringen. In de medische literatuur is de laatste 20 jaar zeer weinig te vinden over de behandeling van pediatrische pathologieën in de voet en enkel, en kwaliteitsonderzoek ontbreekt ten enenmale.

Een van onze professoren heeft ons vele jaren geleden benadrukt dat het van vitaal belang is om van je fouten te leren en dat het van cruciaal belang is om van de fouten van anderen te leren, omdat je in je carrière niet genoeg tijd zult hebben om ze allemaal zelf te maken. In de afgelopen 20 jaar zijn er veel behandelingen voor pediatrische voet- en enkelaandoeningen ontwikkeld. Sommige van deze behandelingen zijn ineffectief gebleken en sommige hebben de manier veranderd waarop we de voet- en enkelgeneeskunde beoefenen.

Keys To Addressing Ingrown Teenails
Gegroeide teennagels komen soms voor bij zuigelingen, maar het vaakst bij tieners. Soms verwaarlozen adolescenten hun teennagels. Soms pulken ze eraan of knippen ze verkeerd, wat een infectie kan veroorzaken. Trauma en het gebruik van sportschoenen kunnen ook incurvatie van de nagel veroorzaken.

Als de nagel licht geïncurveerd is en er een infectie is, is het mogelijk dat het probleem oplost met een schuin achterwaarts debridement van de nagel, orale antibiotica en een warmwaterbad met Epsomzout of verdunde betadine. Als de nagel ernstig geïncurveerd is met een abces of de nagel dringt door in de huid, dan is een nagelbehandeling noodzakelijk.

Als u een zuigeling behandelt, is een totale nagelavulsie meestal gemakkelijker en doeltreffender dan een gedeeltelijke nagelavulsie. Het geven van een verdovingsinjectie zal pijnlijker zijn dan het verwijderen van de nagel. Doe de nagelverwijdering gewoon snel terwijl het kind op de schoot van zijn of haar moeder zit. Meestal huilen kinderen dan, maar voelen zich na een paar minuten weer op hun gemak. Laat de moeder van het kind weten dat dit moeilijk is om naar te kijken, maar het is de gemakkelijkste en minst pijnlijke methode. Bij een zuigeling raden wij aan de nagel te verwijderen en de nagel de kans te geven terug te groeien. Als het probleem zich herhaaldelijk voordoet, kan een nagelmatrixectomie met de zuigeling onder narcose in het ziekenhuis noodzakelijk zijn.

Bij de behandeling van een geïnfecteerde ingegroeide teennagel bij een kind, is het van vitaal belang om de nagel permanent te corrigeren. Spoedeisende hulp of spoedeisende hulp artsen voeren vaak tijdelijke nagel avulsies uit, maar het recidief percentage is meer dan 80 procent in onze ervaring. Wij bevelen een gedeeltelijke nagelmatrixectomie met fenol of alcohol aan voor de aangetaste randen. Het is zeer ongebruikelijk dat de gehele nagel dystrofisch is, hetgeen een totale nagelmatrixectomie zou rechtvaardigen.

De verdovingsinjectie bij een kind is altijd een uitdaging. Het kind rustig houden voor de injectie is het belangrijkste. We gebruiken vaak topische lidocaïne/prilocaïne (Emla) of een verdovingscrème op basis van lidocaïne voorafgaand aan de injectie. We proberen ook om patiënten naar muziek te laten luisteren om de ervaring voor hen gemakkelijker te maken. In het verleden hebben wij een CO2 laser gebruikt of de matrix geëxcideerd met scherpe dissectie en hechting. Beide methoden hebben een hoger recidiefpercentage aan het licht gebracht dan het gebruik van fenol en alcohol, en kinderen zouden soms pijnlijk littekenweefsel ontwikkelen.1

Wat u moet weten over pediatrische plantaire wratten
Er zijn meer dan 30 verschillende soorten verrucae. Wratten op de onderkant van de voet zijn veel resistenter tegen behandeling dan wratten op andere delen van het lichaam. Plantaire wratten zijn meestal het gevolg van blootsvoets lopen rond een zwembad, op het strand of buiten waar deze microscopische virussen op de grond zitten. Deze huidletsels zijn meestal pijnlijk bij zijdelingse druk, hebben discontinue huidlijnen en vertonen punctate bloeding bij debridement. Topische OTC medicatie en vloeibare stikstof zijn vaak pijnlijk, en we hebben ontdekt dat ze een succespercentage van minder dan 25 procent hebben.

In gevallen van meerdere plantaire wratten, bevelen we vaak oraal zinksulfaat 220 mg bid of orale cimetidine aan, die beide effectief zijn gebleken in het oplossen van de wratten na een tot drie maanden behandeling. Helaas kunnen niet alle kinderen een pil doorslikken en herinneren zij zich ook niet altijd de medicatie in te nemen.

Onze eerste behandelingsplan voor plantaire wratten omvat scherp debridement en het aanbrengen van topische salinocaïnecrème (Premier Medical). Deze crème is een combinatie van geconcentreerd salicylzuur en benzocaïne. Men kan deze crème aanbrengen onder occlusie met moleskin of kleefband. Patiënten kunnen het vijf tot zeven dagen laten zitten en droog houden. Daarna volgt een scherp debridement in de praktijk.
Aternatief kunnen patiënten de crème thuis onder occlusie aanbrengen voor het slapen gaan en ’s morgens verwijderen. Deze behandeling veroorzaakt meestal geen pijn en houdt het kind actief tijdens het behandelingsproces. Er kunnen twee tot drie debridementen nodig zijn om de wrat te laten verdwijnen. De patiënt komt meestal om de twee weken totdat de wratten zijn verdwenen. Wij hebben ontdekt dat de combinatie van een scherp debridement en een topische crème in meer dan 50% van de gevallen goed werkt. Men kan topische crème gelijktijdig gebruiken met oraal zinksulfaat of cimetidine als er meerdere wratten aanwezig zijn.

Als de wrat hardnekkig is na het gebruik van salinocaïne of orale medicatie, adviseren wij het gebruik van topische cantharidine met occlusie, meestal na het verwijderen van de huidgroei. Wij raden aan de plek drie tot vier dagen droog te houden en de patiënt daarna naar de kliniek te laten komen voor chirurgische excisie onder plaatselijke verdoving. Als het kind erg angstig is, kan men de chirurgische excisie in het ziekenhuis of operatiecentrum uitvoeren met het kind onder narcose. Men kan cantharidin alleen gebruiken of in een combinatie met 30% salicylzuur en 5% podofyllum. Deze topische medicatie zal een blaar veroorzaken en moet onder occlusie worden aangebracht met een drukverlagend kompres. De voet kan soms zeer pijnlijk zijn gedurende de eerste drie dagen als de patiënt erop loopt. Soms zijn krukken nodig als er meerdere wratten zijn of als de wrat in een gewichtdragend gebied zit.

Bij het uitvoeren van een chirurgische excisie wordt met topische medicatie de epidermale laag gelift en met het daaropvolgende chirurgische debridement kan men gemakkelijk de diepte van de benodigde excisie bepalen. De stengel van de veruccae zal duidelijk zichtbaar zijn en men moet de stengel tot aan de basis scherp debrideren. Wij bevelen aan om na de excisie fenolzuur aan te brengen op de basis van de wrat om alle resterende microscopische cellen van de goedaardige huidneoplasma te doden. Het verband moet bestaan uit een antibiotische zalf, een niet-klevend verband en gaasjes als opvulling. Gewoonlijk geneest de wond na de operatie in één tot twee weken en kan de patiënt twee weken na de eerste behandeling weer volledig aan de slag. Wij hebben geconstateerd dat deze behandeling in meer dan 75% van de gevallen goed werkt. In zeldzame gevallen van recidief wordt chirurgische excisie met een elliptische biopsie aanbevolen.

In het verleden hebben we vele andere behandelingsmethoden voor plantaire wratten geprobeerd, maar deze modaliteiten bleken minder effectief te zijn of veroorzaakten andere complicaties. Bij eerder gebruik van lokale medicatie, waaronder lokale salicylzuurpleisters, fluorouracil (Efudex) zalf en andere, bleek het succes minder dan 50% te zijn en bleken er vaak talrijke scherpe debridementen nodig te zijn. Het gebruik van bleomycine-injecties heeft bij ons een hoog succespercentage, maar de medicatie is erg duur, heeft een korte houdbaarheid en de verzekeringsmaatschappijen vergoeden deze modaliteit vaak niet voldoende. Bovendien vereist de medicatie een pijnlijke injectie en kan een tweede debridement met verdoving nodig zijn om de verrucae op te lossen. Wij raden bleomycine-injecties bij kinderen af.

Het gebruik van CO2-laser is zeer effectief, maar veroorzaakt vaak een grote wond, waarvan het meer dan een maand duurt voordat deze volledig is genezen. De wond na de operatie is vaak pijnlijk en kan het dragen van gewicht gedurende meer dan drie weken beperken. De laser vereist ook een verdovingsinjectie voor excisie en kan resulteren in pijnlijk littekenweefsel aangezien de diepte van de laser soms moeilijk te controleren is. Bovendien kan de rookpluim tijdens het debridement gevaarlijk zijn voor de arts, zelfs wanneer hij een masker gebruikt. Deze methode wordt niet langer aanbevolen.

Wanneer Tinea Pedis ontstaat bij kinderen
Tinea pedis is het meest voorkomende huidprobleem bij kinderen. Athlete’s foot verschijnt vaak als interdigitaal, vesiculair of in een mocassin distributie. Er kan sprake zijn van schilfering, maceratie of barstjes in de ruimte tussen de tenen. Pruritus is het belangrijkste symptoom, hoewel kinderen dit vaak niet aan hun ouders vertellen. Jongens dragen hun schoenen vaak de hele dag en als ze sporten lopen ze met natte sokken rond, wat bijdraagt aan het probleem.

De behandeling begint met het aanpassen van de schoenuitrusting en het aanmoedigen van het kind om dagelijks een antischimmelpoeder of -spray in de schoenen te gebruiken. Een topische behandeling bestaat meestal uit het dagelijks gebruik van 2% naftifine gel (Naftin, Merz Pharmaceuticals), die sneller droogt dan crèmes, vooral tussen de tenen. In zeldzame ernstige gevallen bij tieners kan orale terbinafine (Lamisil, Novartis Pharmaceuticals) 250 mg per dag gedurende een tot twee maanden nodig zijn.

Oplossing van pediatrische onychomycose
Schimmelteennagels zijn meestal niet pijnlijk bij kinderen, maar zijn zeer verontrustend voor tienermeisjes en hun ouders. Het komt ook vaak voor bij jongens die hun teennagels niet regelmatig knippen of vaak natte sokken dragen als gevolg van zweten of sporten.

Topische behandelingen zijn vaak effectief na mechanisch debridement door een voetspecialist. Na debridement van de aangetaste nagels is eenmaal daags aanbrengen van een topische efinaconazol 10% (Jublia, Valeant Pharmaceuticals) oplossing of topisch tavaborol (Kerydin, PharmaDerm) vaak effectief. Het probleem met topische medicatie bij kinderen is de therapietrouw. Patiënten moeten deze medicijnen zes tot negen maanden dagelijks aanbrengen totdat er een nieuwe nagel is gegroeid.

In hardnekkige gevallen bij kinderen van 12 jaar en ouder, schrijven wij gedurende drie maanden oraal terbinafine 250 mg per dag voor, wat meestal goed werkt. Het heeft onze voorkeur om in eerste instantie topische medicijnen te gebruiken, omdat deze vaak effectief zijn zonder bijwerkingen.

Wij gebruiken in onze praktijk geen lasertherapie voor onychomycose vanwege de bezorgdheid over recidief.

Recidief van onychomycose is altijd mogelijk, ongeacht de behandeling. Het wekelijks gebruik van topische antischimmel schoensprays of antischimmel poeders is essentieel zodra het schimmel teennagel probleem is opgelost.

Hoe te behandelen crossover tenen
In de kindertijd, krullende tenen zijn de meest voorkomende teen probleem. Kinderen erven deze dominante eigenschap en het betreft meestal de derde of vierde tenen. Het is vaak een bilateraal probleem. Er is een flexiedeformiteit van het proximale interfalangeale gewricht met of zonder flexie van het distale interfalangeale gewricht. De teen roteert vaak lateraal, gaat in varus en kan verschuiven onder de aangrenzende teen.

De misvorming is meestal flexibel voor de leeftijd van 12 jaar en we kunnen het vaak behandelen met pads en/of dagelijks tapen. Sommige studies hebben een spontane verbetering van 25 procent na verloop van tijd aangetoond.2 Wij bevelen geen tenotomie van de aangetaste pezen naar de tenen aan, tenzij de tenen pijnlijk zijn en conservatieve zorg na een jaar behandeling niet tot verbetering heeft geleid. Als de misvorming aanhoudt, moet de chirurg de hammertoe op dezelfde manier repareren als hij of zij zou doen bij een volwassene zodra de botten tussen de 14 en 16 jaar skeletvolgroeid zijn.

A Guide To Treating Hallux Valgus With Bunion Deformity
Adolescente bunions komen veel vaker voor bij vrouwen en zijn meestal erfelijk. De meeste kinderen klagen niet over pijn in verband met de bunions, maar ouders zijn vaak bezorgd over de voortgang van de misvorming. De behandeling moet in eerste instantie bestaan uit het dragen van meer ondersteunende schoenen, bredere schoenen en aangepaste steunzolen. Op maat gemaakte steunzolen helpen de druk op de eerste metatarsofalangeale en eerste metatarsocuneiforme gewrichten te verminderen en vertragen de progressie van de bunion misvorming.3

Als een bunion pijnlijk blijft bij een kind na conservatieve zorg, moet men chirurgische reparatie overwegen. Weke delen procedures en epiphyseal stapling hebben ons in de loop der jaren bewezen ineffectieve procedures te zijn met slechts tijdelijke verbetering. Naar onze mening is chirurgisch herstel ideaal na skeletvolgroeidheid van het eerste middenvoetsbeentje tussen de leeftijd van 12 en 15 jaar. Wanneer een kind jonger is dan 12 jaar, is er sprake van uitgebreide ligamenteuze laxiteit en open groeischijven, wat het risico op recidief verhoogt. In de loop der jaren hebben we een hoog recidiefpercentage gezien bij bunionoperaties bij patiënten jonger dan 14 jaar. We moedigen ouders altijd aan om, indien mogelijk, te wachten tot het eerste middenvoetsbeentje volledig is volgroeid, voor een beter resultaat op lange termijn.

Have New Advances In Custom Orthoses Reinvented Our Approach To Pediatric Flatfoot?
Een vervorming van de platvoet kan bij pediatrische patiënten leiden tot pijn in de voetboog, de enkel, de knie, het been of de rug. De abnormale pronatie beïnvloedt het evenwicht van de onderste extremiteit en oefent proximaal een abnormale belasting uit op het lichaam. Verschillende onderzoeken hebben gerapporteerd dat een permanente verhoging van de booghoogte zowel klinisch als radiografisch kan optreden door het gebruik van schoenaanpassingen en steunzolen.4,5

In onze praktijk hebben we een significante structurele verbetering van de boog klinisch gezien gezien bij meer dan 50% van de kinderen die voor de leeftijd van 8 jaar aangepaste steunzolen krijgen. Bij kinderen ouder dan 8 jaar met een misvorming van de platvoet zien we misschien een lichte verbetering van de vorm van de voet, maar we kunnen bijna altijd de symptomen oplossen die verband houden met de misvorming, en de progressie van de misvorming minimaliseren. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van aangepaste steunzolen met driedimensionale scanners, inverteerbare technieken en de mogelijkheid om de vorm van de steunzool met behulp van computers te veranderen, hebben de manier veranderd waarop we dit probleem bij kinderen aanpakken. Het is zeer zeldzaam dat chirurgische reparatie nodig is.

In het verleden was chirurgische reconstructie van platvoetmisvormingen heel gebruikelijk bij de symptomatische voet. Dit kan bestaan uit subtalaire gewrichtsimplantaten, calcaneusosteotomieën en achtervoetfusies om de vorm van de voet te helpen reconstrueren. Patiënten moeten ten minste zes maanden lang aangepaste steunzolen gebruiken voordat de arts chirurgische reparatie van de pediatrische platvoet overweegt, tenzij de misvorming te ernstig is en de voet niet op een steunzool past.

Pertinente overwegingen bij een slechte gang
Parenten merken vaak dat de tenen en benen van hun kind naar binnen draaien en dat het kind meer struikelt dan andere kinderen van dezelfde leeftijd of meer dan hun broers en zussen. Wanneer ouders andere artsen naar het probleem vragen, kan een veelgehoorde reactie zijn: “ze groeien er wel overheen.” Volgens sommige studies verdwijnt intoed lopen in meer dan 80 procent van de gevallen spontaan.6,7 Helaas, tegen de tijd dat kinderen 6 tot 8 jaar oud zijn, als ze nog steeds intoed lopen, zal het moeilijker zijn om het te corrigeren en kan het leiden tot een permanente misvorming.

Er zijn vele oorzaken van intoed lopen bij kinderen, waaronder foetale positie in utero, metatarsus adductus, abnormale femorale torsie, abnormale tibiale torsie, genu varum en abnormale pronatie van de achtervoet.

Het is belangrijk om gesloten kinetische keten interne rotatie van het been te overwegen. Dit veroorzaakt pronatie van de achtervoet en de middenvoet, of externe rotatie van de voet op het been.8 Personen met een onopgeloste interne femorale of tibiale torsie functioneren over het algemeen met hun voet in een geproneerde positie zolang het bewegingsbereik voor een dergelijke compensatie beschikbaar is.9,10

Wanneer een kind zich presenteert met een abnormale intoed gang, evalueren we het kind zowel in gewichtdragende als niet-gewichtdragende houding. Intoed gang is vaak meer uitgesproken tijdens het lopen of als het kind loopt. Ons behandelplan bestaat uit het aanpakken van de primaire bron van de intoed gang. De meest voorkomende etiologie is abnormale femorale torsie. Jonge kinderen zitten vaak op hun voeten of zitten in een “W” positie, wat de misvorming in de hand werkt. Door de ouders aan te raden hun kinderen aan te moedigen met de benen naar voren of gekruist voor zich te gaan zitten, wordt een natuurlijke rek van de abnormaal gespannen heupmusculatuur bevorderd.
Het gebruik van ondersteunende schoenen en steunzolen zal de voet ook aanmoedigen om in evenwicht te blijven of te supineren tijdens het lopen, wat abnormale interne rotatie van het been zal helpen voorkomen. De meeste kinderen lopen niet in een normale hiel-tot-teen gang tot ze 4 jaar oud zijn. Daarom adviseren wij geen aangepaste steunzolen tot ze 4 jaar oud zijn. We gebruiken vaak geprefabriceerde Kiddythotics (ProLab orthesen) voor kinderen jonger dan 4 jaar.

Hoe pediatrische metatarsus adductus aan te pakken
Pediatrische metatarsus adductus is een aangeboren misvorming in het dwarsvlak die optreedt bij de Lisfranc tarsometatarsale articulatie. Klinisch is het voorste deel van de voet geadduceerd. De incidentie is drie op 1.000.11

Het succes van conservatieve behandeling van deze misvorming hangt af van de leeftijd van de patiënt wanneer de behandeling begint. Als de misvorming flexibel is, kunnen we de misvorming vaak met conservatieve behandeling behandelen. Als de misvorming echter stijf is, is chirurgische reparatie vaak noodzakelijk. Wanneer het kind zich voor het eerst presenteert, gebruiken we het Crawford classificatiesysteem.12

Er zijn drie typen metatarsus adductus.

Type 1. Dit type is zeer flexibel en de voorvoet zal voorbij neutraal corrigeren in een iets overgecorrigeerde stand. Dit behoeft geen behandeling, tenzij de misvorming blijft bestaan tot na de leeftijd van 2 jaar. Wanneer het kind begint te lopen, zullen we de ouders aanmoedigen om het kind een schoen aan de andere voet te laten gebruiken. Als het kind ouder is dan 2 jaar, gebruiken we Bebax-schoenen ’s nachts en passen we de instellingen indien nodig maandelijks aan gedurende zes tot 12 maanden.

Type 2. Bij dit type is er gedeeltelijke flexibiliteit en corrigeert de misvorming niet naar neutraal, zelfs niet met passieve stretching. Het gebruik van schoenen aan de tegenovergestelde voet en Bebax schoenen ’s nachts zijn noodzakelijk. Eerder gebruik van stangen en braces was minder effectief en onze patiënten verdroegen deze niet zo goed als de Bebax schoenen. Naast het feit dat de Bebax-schoenen minder beperkend zijn, kunnen we indien nodig corrigeren in het transversale en frontale vlak. We hebben ook ontdekt dat de oude Denis Browne stangen kunnen bijdragen aan de achtervoet valgus, dus gebruiken we ze niet meer.

Er zijn patiënten bij wie de misvorming verbetert met conservatieve zorg, behalve bij de hallux adductus. Dit is meestal te wijten aan de strakke abductor hallucis spier, waarvoor een open chirurgische recessie nodig kan zijn. Het is zeldzaam dat dit nodig is.

Type 3. Deze misvorming is stijf en corrigeert niet naar neutraal, zelfs niet met passieve strekking.

Als het kind minder dan 1 jaar oud is, doen we gedurende zes tot acht weken seriematig gipsverband. Na twee maanden gebruikt de patiënt gedurende ten minste één jaar Bebax-schoenen tijdens het slapen. De Bebax-schoenen zijn essentieel na gipscorrectie omdat recidief na gips naar verluidt tot 30 procent bedraagt.13

Als de rigide misvorming aanhoudt, kan men chirurgische reparatie moeten overwegen, die een mediale weke delen release van de adductor hallucis en het eerste metatarsocuneiforme gewricht kan omvatten. Osteotomieën van de metatarsale basis zijn vaak nodig voor de rigide misvorming. Wij raden aan met deze ingreep te wachten tot het kind minstens 9 jaar oud is, zodat de botten skeletrijp zijn.

Aanpak van groeischijfblessures
Wanneer een kind uw praktijk binnenloopt, is de meest voorkomende oorzaak van mank lopen een groeischijfblessure. Deze letsels kunnen worden veroorzaakt door trauma, overbelasting tijdens sportactiviteiten of abnormale biomechanica.
De afgelopen drie jaar hebben wij een onderzoek uitgevoerd naar groeiplaatletsels bij kinderen.14 Het onderzoek omvatte 80 patiënten met groeiplaatletsels van de voet en enkel. Er waren 51 patiënten met calcaneale apofysitis. Andere veel voorkomende letsels waren naviculaire epifysitis, distale tibia epifysitis, vijfde metatarsale epifysitis en distale metatarsale epifysitis.

De behandeling bestaat meestal uit gel hielkussentjes voor de calcaneusletsels, ijs, orale anti-inflammatoire middelen en rust. Als de patiënt mank loopt, dan is een controlled ankle motion (CAM) looprek of gipsimmobilisatie gedurende twee tot vier weken noodzakelijk. Als de patiënt in rust een calcaneale stand heeft met een calcaneale eversie van meer dan 6 graden, adviseren wij aangepaste steunzolen totdat het skelet volgroeid is.

Dr. Feit is de voorzitter van Precision Foot and Ankle Centers. Hij heeft een privépraktijk in Torrance en San Pedro, Calif.

Dr. Kashanian heeft een privépraktijk in Los Angeles en Torrance, Calif.

1. Murray WR, Bedi BS. The surgical management of ingrowing teail. Br J Surg. 1975; 62(5):409-412.
2. Turner PL. Strapping of curly toes in children. Aust NZ J Surg. 1987; 57(7):467-470.
3. Coughlin M. Juvenile hallux valgus: etiology and treatment. Foot Ankle Int. 1995;16(11):682-697.
4. Bleck EE, Berzins UJ. Conservative management of pes valgus with plantar flexed talus, flexible. Clin Orthop. 1977; 122:85-94.
5. Bordelon RL. Correction of hypermobile flatfoot in children by molded inserts. Foot Ankle. 1980; 1(3):143-150.
6. Fabry G, McEwen GD, Shands AR Jr. Torsion of the femur: A follow up study in normal and abnormal conditions. J Bone Joint Surg. 1973; 55(8):1726-1738.
7. LaGasse DJ, Staheli LT. De meting van femorale anteversie: A comparison of the fluoroscopic and biplane roentgenographic methods of measurement. Clin Orthop Relat Res. 1972; 86: 13.
8. Volpe RG. Evaluation and management of intoe gait in the neurologically intact child. Clinics Pod Med Surg. 1997; 14(1):57-85.
9. Hutter CG, Scott W. Tibial torsion. J Bone Joint Surg. 1949; 31A(3):511-518.
10. Sharrard WJ. Intoeing en platvoeten. Br Med J. 1976; 1(6014):888-889.
11. Wynne-Davies R. Family studies and the cause of congenital clubfoot. J Bone Joint Surg. 1954; 46B:445.
12. Crawford AH, Gabriel KR. Foot and ankle problems. Orthop Clin N Am. 1987; 18(4):649-666.
13. Bleck EE. Metatarsus adductus: classification and relationship to outcomes of treatment. J Pediatr Orthop. 1983;3(1):2-9.
14. Feit E, Kashanian A. Treating overuse injuries in adolescent athletes. Podiatry Today. 2015; 28(1):35-38.

Voor verdere lectuur, zie “Keys To Managing Common Pediatric Foot Fractures” in het juni 2014 nummer van Podiatry Today, “Treating Overuse Injuries In Adolescent Athletes” in het januari 2015 nummer, “Point-Counterpoint: Asymptomatische Pediatrische platvoeten: Should You Treat It?” in het nummer van december 2014 of “How To Address Pediatric Intoeing” in het nummer van januari 2007.

Voor een verbeterde leeservaring kunt u Podiatry Today op uw iPad of Android-tablet bekijken.