Sept. 27, 2002 — — Sommigen zagen hen als verwende Beverly Hills monsters die hun ouders voor geld vermoordden. Anderen zagen Erik en Lyle Menendez als brave jongens die handelden uit angst voor een machtige en gewelddadige vader.

Het proces tegen de gebroeders Menendez heeft miljoenen Amerikanen in vervoering gebracht, die het meeslepende drama in de rechtszaal hebben gevolgd. In voor- en tegenspoed werden de jonge, knappe broers beroemdheden.

Duizenden mensen schreven naar Erik en Lyle in de gevangenis van Los Angeles. Een van die mensen was een middenklasse vrouw en moeder uit Minnesota die jaren later iedereen die haar ooit had gekend zou shockeren door mevrouw Erik Menendez te worden.

Van proces naar veroordeling

Op 20 augustus 1989 drongen de 21-jarige Lyle en de 18-jarige Erik de studeerkamer van de familie binnen en vermoordden hun vader Jose, een succesvolle Cubaans-Amerikaanse zakenman, en hun moeder, Kitty.Ze gebruikten jachtgeweren die ze dagen voor de misdaad hadden gekocht.

De aanklagers zeiden dat het motief van de jongens pure hebzucht was – Erik en Lyle wilden gewoon het familiefortuin in handen krijgen.

Maar Erik vertelde een opgetogen rechtszaal dat hij en zijn broer geloofden dat ze op het punt stonden zelf te worden vermoord, omdat hun vader hen liever dood zag dan dat een schokkend familiegeheim zou worden onthuld. Het geheim, volgens de getuigenis van de jongens, was dat hun vader hen seksueel misbruikt had. Erik zei dat hij al vele jaren was misbruikt.

Het aanvankelijke proces van zes maanden tegen Lyle en Erik eindigde op 13 januari 1994. Tammi zei dat ze zich herinnert dat ze met haar hart in haar keel zat te kijken toen de jury aankondigde dat ze niet tot een uitspraak konden komen. De helft van de juryleden geloofde, net als Tammi, dat de jongens veroordeeld moesten worden voor doodslag vanwege het misbruik dat ze hadden meegemaakt. De anderen dachten dat de jongens het voor het geld hadden gedaan en stemden voor moord met voorbedachten rade.

Judge Stanley Weisberg verklaarde het proces nietig.

Het tweede proces verliep heel anders dan het eerste: Geen televisiecamera’s waren toegestaan in de rechtszaal, rechter Weisberg keerde zichzelf om en sloot de getuigenverklaringen van tientallen getuigen van de verdediging uit, misschien wel het belangrijkste, hij besloot de juryleden niet de keuze te geven om te stemmen voor een veroordeling wegens doodslag.

De twee werden op 20 maart 1996 veroordeeld voor moord met voorbedachten rade en veroordeeld tot twee opeenvolgende levenslange gevangenisstraffen zonder de mogelijkheid van voorwaardelijke vrijlating.

Tremendous Remorse

Erik Menendez zei dat hij “enorm veel wroeging” voelde voor de moorden in een interview uit 1996 met ABCNEWS’ Barbara Walters. “Er gaat geen dag voorbij dat ik niet denk aan wat er gebeurd is en zou willen dat ik dat moment terug kon nemen.”

Erik heeft het in dat interview nooit gehad over zijn bijna drie jaar durende correspondentie met Tammi. In feite, hoewel het huwelijk slechts kort duurde, was zijn broer Lyle toen slechts enkele dagen verwijderd van een huwelijk met voormalig model Anna Erickson. In dat interview, had Lyle Walters verteld, “de uitwisseling van liefde en delen” hield hem in contact met zichzelf en weerhield hem van verharding door het gevangenisleven.

Op zoek naar steun

Ironiek genoeg, op de dag dat Walters 1996 interview met Erik en Lyle werd uitgezonden, stierf Tammi’s man van negen jaar. Het duurde enkele maanden voordat ze Erik weer schreef. Deze keer, zei ze, was zij degene die steun zocht.

Hoewel ze hem nooit had ontmoet, zei Tammi dat ze hem vertrouwde. “Er was gewoon iets aan hem. Misschien was het omdat hij in de gevangenis zat en ik wist dat hij … mijn veilige plek was. Hij was heel veilig voor mij,” zei ze.

Tammi zei dat ze niet gelooft dat ze valt in de categorie van vrouwen die, volgens sommige psychologen, trouwen met mannen die in de gevangenis zitten omdat ze zijn mishandeld door mannen in hun leven. Ze zei dat haar man nooit lichamelijk mishandeld was, maar dat ze zich “geestelijk” mishandeld voelde. “Hij was er gewoon helemaal niet voor me,” zei ze.

Enkele maanden na de dood van haar man, begon Tammi te daten. Maar het was haar penvriend, Erik, die haar speciaal liet voelen. De volgende zomer, vier jaar nadat ze hem begon te schrijven, bezocht Tammi Erik in de gevangenis voor de eerste keer.

Ze was nog nooit in een gevangenis geweest en ze zei dat ze bang was. Ze ontmoette Erik in een grote, sombere bezoekershal in de California State Prison in Sacramento. Ze was nerveus.

“Ik dacht gewoon, ik voel me echt aangetrokken tot deze persoon. En dat is niet goed, want hij zit in de gevangenis.” Toch bleef ze bezoeken, en, zei ze “dingen werden steeds intenser.”

Getrokken tot een gevoelige man

Uiteindelijk besloot Tammi om in te pakken, met haar dochter door het land te rijden, en een nieuw leven te beginnen in Californië, waar ze niemand kende en geen werk had.

Tammi zei dat Erik’s vriendelijkheid en gevoeligheid haar tot hem hadden aangetrokken. “Hij is er altijd voor me. Hij maakt zich zorgen. … dat had ik nooit eerder,” zei ze.

Erik lijkt wel attent. Hij maakt voor Tammi handgemaakte kaarten en tekeningen voor elke speciale gelegenheid. Sinds de dag dat ze elkaar ontmoetten, schrijft hij Tammi minstens een keer per dag. Hij schrijft haar lange brieven vol met poëzie en emotie. “Alles wat ik echt nog weet is dat ik meer van jou hou dan van mezelf,” schreef hij in een brief.

Op 3 juni 1999 zijn Erik en Tammi getrouwd op bezoekdag in de gevangenis. Erik’s grootmoeder kwam – samen met twee tantes, een van elke kant van zijn familie. Het paar wisselde geloften uit in een kleine vergaderzaal naast de bezoekershal. Er waren geen bloemen of geschenken. Voor hun bruidstaart kregen ze Twinkies uit de gevangenisautomaten.

Ze mochten na de ceremonie zoenen.

Het paar mag hun huwelijk niet consumeren. Ze mogen elkaars hand vasthouden tijdens Tammi’s bezoeken, en ze mogen elkaar omhelzen en kussen aan het eind van hun bezoeken. Tammi zei dat het gevangenisverbod van echtelijke bezoeken geen probleem voor haar is en dat ze nooit een verlangen heeft gehad om ontrouw te zijn aan Erik. Voor haar, zei ze, “is het vasthouden van de handen tijdens het bezoek alles.”

Tammi kocht een huis op slechts een paar mijl van de gevangenis, zodat ze Erik bij elke gelegenheid kan bezoeken. Gevangenen mogen vier dagen per week bezoek ontvangen. Erik werkt ’s nachts als conciërge in de gevangenis zodat hij overdag beschikbaar is voor Tammi’s bezoeken. Tammi komt vroeg in de ochtend en blijft tot ver na de middag. “Er is nooit een saai moment, ik verveel me nooit,” zei Tammi.

Na meer dan drie jaar in haar huwelijk met Erik, zegt Tammi dat ze erg gelukkig is. Maar ze gaf veel op voor Menendez. Ze voelde minachting van familie, vrienden en collega’s. Ze verloor veel vrienden. Ze werd zelfs ontslagen uit een vrijwilligersbaan waar ze zo van hield, werken met dieren. Tot nu toe heeft ze geprobeerd haar geloften geheim te houden voor bijna iedereen in haar leven.

Ze spreekt nu, omdat ze wil dat mensen de man kennen op wie ze verliefd werd, en hem helpen in zijn poging een nieuw proces te krijgen.

‘I Needed to Face Consequences’

Dertien jaar na de moorden zegt Erik Menendez dat hij nog steeds wroeging voelt. “Ik zal mezelf voor de rest van mijn leven straffen. Ik haat mezelf. Ik wou dat ik mezelf op mijn knieën kon gooien en smeken dat we terug in de tijd konden gaan, dat ik kon veranderen wat ik deed. Ik heb ze vermoord en ik hou van ze,” zei hij.

Erik zegt dat hij zijn ouders als “dezelfde persoon” zag toen hij en Lyle hen vermoordden. Hij zei dat hij zowel zijn moeder als zijn vader evenveel vreesde op het moment van de misdaad. Erik zei dat zijn moeder hem vertelde dat ze op de hoogte was van het misbruik, maar dat het niet haar verantwoordelijkheid was. Hij zei dat hij had geprobeerd weg te lopen toen hij 13 jaar oud was, maar zijn vader had hem betrapt en bedreigd.

Erik zei dat hij geen spijt heeft van het bekennen van de moorden. “Ik moest gepakt worden. Ik moest gestraft worden. …Ik moest consequenties onder ogen zien.”

Hoop op een nieuw proces?

Erik en zijn broer vinden nu echter dat die consequenties te zwaar zijn. Zowel Erik als Lyle vechten nu hun veroordelingen aan in federale rechtbanken, in de hoop een nieuw proces te winnen.

Erik zei dat cruciale getuigenissen van tientallen familieleden die getuige waren van het emotionele en fysieke misbruik dat hij en zijn broer zeggen te hebben doorstaan, werden uitgesloten van het tweede proces. Weisberg had in het tweede proces geoordeeld dat de getuigenissen van deze familieleden irrelevant waren omdat ze niet specifiek betrekking hadden op seksueel misbruik.

“De meeste mensen weten dat het zeldzaam is dat iemand daadwerkelijk getuige is van seksueel misbruik,” zei Dr. Stuart, die, samen met de familieleden van Erik, werd uitgesloten van de getuigenlijst van de verdediging in het tweede proces. Hart zei dat hij het incestverhaal van de broers geloofde nadat hij meer dan 100 leraren, vrienden en familieleden van de Menendez-familie had ondervraagd.

Erik beweert dat Hart’s uitsluiting van het tweede proces zijn verdediging heeft uitgehold. Hoewel het Californische hof van beroep zijn argumenten heeft verworpen, zijn enkele prominente juridische experts het met hem eens. “Erik Menendez heeft een zeer sterke claim dat de tweede jury nooit de relevante wet en het relevante bewijs heeft gehoord,” zei Dennis Riordan, advocaat in hoger beroep in Californië. Riordan vertegenwoordigt nu noch in het verleden Erik of Lyle Menendez.

Hoewel hij toegeeft dat hij niet kan weten wat er in het hoofd van de rechter omging, suggereert Riordan dat de rechter druk kan hebben gevoeld om een schuldig vonnis in de zaak te vellen, omdat het tweede proces begon slechts één week nadat het vonnis van O.J. Simpson een groot deel van het land had geschokt en woedend had gemaakt. Riordan zei dat de jongens een zware straf zouden hebben gekregen, zelfs als ze waren veroordeeld voor de mindere aanklacht van doodslag. Erik, zei hij, zou waarschijnlijk minimaal 30 jaar gevangenisstraf hebben gekregen.

Erik kan niet echt zeggen of hij genoeg gestraft is voor zijn misdaad. Hij zegt dat hij zichzelf voor de rest van zijn leven zal straffen. Maar hij zegt dat hij geen gevaar is voor de gemeenschap, en nooit iemand kwaad zou doen. “Het zou mijn leven veranderen,” zei hij, “als ik alleen maar mijn moeder kon horen zeggen: ‘Het is goed, ik hou van je.'”

Tammi zegt dat ze niet goedkeurt wat Erik heeft gedaan, maar ze vindt dat hij een nieuw proces verdient. Ze verkoopt nu haar huis om geld in te zamelen voor zijn federale rechtszaak. Ze zegt dat ze weet dat Erik’s zoektocht naar vrijheid een gok is, maar ze zegt dat ze bij haar man blijft.

Ze weet dat haar verhaal voor veel mensen waarschijnlijk moeilijk te begrijpen is. Maar, zegt ze, “Ik ben gelukkig. Ik hou van mijn leven op dit moment.”