Uitvoeren van klinische proeven in 14 eenvoudige stappen

LITFL heeft de dummie’s guide to clinical trial design.

• Onderzoek de vraag (is het zinvol?
• Stel de hypothese vast (wat denken we dat het antwoord is?)
• Bekijk de literatuur (heeft iemand anders dit gedaan?)
• Betrek een statisticus erbij (hoe ontwerp ik dit?
• Ontwikkel in- en exclusiecriteria
• Bereken de steekproefgrootte (op basis van bètawaarde en power)
• Ontwikkel methodologie (trial protocol)
• Krijg ethische goedkeuring
• Voer een pilotstudie uit (en protocol zo nodig aanpassen)
• Uitvoeren van het onderzoek (gegevens verzamelen)
• Meten van de uitkomsten
• Analyseren van de gegevens met behulp van geschikte statistische methoden
• Vergelijken met nulhypothese (is het verschil statistisch significant?)
• Bedenk bronnen van vertekening en fouten
• Inzenden voor publicatie

Fasen van klinisch onderzoek

• In vitro activiteit
• Diermodel
• Fase 1: gezonde vrijwilligers
• Fase 2: Patiënten met de gewenste ziekte
• Fase 3: grootschalig onderzoek op de patiënten met de ziekte
• Fase 4: “post-marketing ervaring”

Laten we zeggen dat je een of ander nieuw idee hebt, of het nu een nieuw medicijn is of een of andere nieuwe mechanische techniek.

In vitro activiteit: Celculturen of hele organen worden aan de behandeling onderworpen, om het werkingsmechanisme op cellulair niveau te bepalen.

Diermodel: De veiligheid van de behandeling wordt vastgesteld, en er worden dosis-vaststellingsexperimenten uitgevoerd. Diermodellen worden ook gebruikt om bijvoorbeeld de toxiciteit van geneesmiddelen voor de foetus vast te stellen.

Fase 1: gezonde vrijwilligers worden onderworpen aan de experimentele behandeling. De gegevens worden gebruikt om de farmacokinetiek van de stof bij de mens te bepalen.

Fase 2: Patiënten met de betrokken ziekte worden aan de experimentele behandeling onderworpen. De omvang van het behandelingseffect wordt aldus geschat, en dit helpt bij het bepalen van een geschikte steekproefgrootte voor de volgende fase van de proeven (als het behandelingseffect zeer subtiel is, heb je uiteraard een massale steekproef nodig om het te detecteren).

Fase 3: grootschalig onderzoek bij de patiënten met de ziekte, met voldoende vermogen om het effect van de behandeling op de uitkomstmaat van belang te bepalen.

Fase 4: dit is in wezen het verzamelen van gegevens die plaatsvinden nadat het geneesmiddel op de bevolking in het algemeen is losgelaten. Over deze “post-marketingervaring” worden gegevens verzameld. Zeldzame bijwerkingen en langetermijnresultaten worden gewoonlijk vastgesteld door middel van fase 4-onderzoek.