Ayres’ sensorische integratie is een theorie die beschrijft (1) hoe het neurologische proces van verwerking en integratie van sensorische informatie van het lichaam en de omgeving bijdraagt aan emotionele regulatie, leren, gedrag en participatie in het dagelijks leven, (2) empirisch afgeleide stoornissen van sensorische integratie en (3) een interventiebenadering. “De sensorische integratietheorie wordt gebruikt om te verklaren waarom individuen zich op bepaalde manieren gedragen, om interventies te plannen om bepaalde moeilijkheden te verbeteren, en om te voorspellen hoe het gedrag zal veranderen als gevolg van de interventie.” De sensorische integratietheorie is ontstaan uit het werk van A. Jean Ayres, een ergotherapeut en psycholoog. Ayres schreef: “Zintuiglijke integratie is de organisatie van gewaarwordingen voor gebruik. Onze zintuigen geven ons informatie over de fysieke condities van ons lichaam en de omgeving om ons heen…De hersenen moeten al onze gewaarwordingen organiseren als een persoon wil bewegen en leren en zich op een productieve manier wil gedragen”.

Het neurologische proces van sensorische integratie is een “bijzondere manier om de neurale organisatie van sensorische informatie voor functioneel gedrag te bekijken”. Het wordt bestudeerd door verschillende beroepsgroepen op verschillende niveaus, zoals door ergotherapeuten als basis voor beroepsprestaties en participatie, door psychologen op cellulair niveau als multi-zintuiglijke integratie.

Als theorie is sensorische integratie “een dynamische en ecologische theorie die de kritieke invloed van sensorische verwerking op menselijke ontwikkeling en functie specificeert”. “Het draagt bij aan het begrip van hoe sensatie van invloed is op het leren, sociaal-emotionele ontwikkeling, en neurofysiologische processen, zoals motorische prestaties, aandacht, en arousal”.

Als een interventiebenadering, wordt het gebruikt als “een klinisch referentiekader voor de beoordeling en behandeling van mensen die functionele stoornissen in de sensorische verwerking hebben”.

Mensen met sensorische integratieve disfunctie ervaren problemen met hun gevoel van tast, reuk, gehoor, smaak, zicht, lichaamscoördinatie, en beweging tegen de zwaartekracht in. Daarnaast kunnen er problemen zijn met beweging, coördinatie en het aanvoelen waar iemands lichaam zich bevindt in een bepaalde ruimte. Volgens voorstanders van sensorische integratietherapie is sensorische integratieve disfunctie een veel voorkomende stoornis bij mensen met neurologische leerstoornissen zoals een autisme spectrum stoornis, aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, en sensorische modulatie disfunctie.

Ayres aanpak heeft zich de afgelopen decennia verspreid onder therapie- en onderwijsprofessionals. Het is op enige weerstand gestuit binnen de ergotherapeutische beroepsgroep en in andere disciplines.