psychologie: Moderne Psychologie
De moderne psychologie is onderverdeeld in verschillende subdisciplines, elk gebaseerd op verschillende modellen van gedrag en mentale processen. Psychologen werken in een aantal verschillende settings, waaronder universiteiten en hogescholen, basisscholen en middelbare scholen, overheidsinstellingen, de particuliere industrie, ziekenhuizen, klinieken en privépraktijken. De laatste jaren is het belang van de toegepaste psychologie toegenomen – zoals blijkt uit de gebieden waar hedendaagse psychologen zich mee bezighouden – met een daarmee gepaard gaande afname van het belang van de psychologie in de academische wereld. In de Verenigde Staten is de klinische psychologie een belangrijk aandachtsgebied van de discipline geworden, grotendeels gescheiden van psychologisch onderzoek. Klinisch psychologen zijn verantwoordelijk voor de diagnose en behandeling van verschillende psychologische problemen.
Biologische modellen van gedrag zijn steeds prominenter geworden in de psychologische theorie, met name door de ontwikkeling van verschillende hulpmiddelen zoals de positron emissie tomografie (PET) scan voor het in kaart brengen van de hersenen. Het gebied van de neuropsychologie, dat de hersenen en het daarmee verbonden zenuwstelsel bestudeert, is een uitvloeisel van deze hedendaagse focus op biologische verklaringen van menselijk denken en gedrag. Cognitieve modellen, afgeleid van de Gestalt school van psychologie, richten zich op de verschillende denkprocessen die bemiddelen tussen stimuli en reacties.
Onderwijspsychologie, afgeleid van de 18e en 19e eeuwse onderwijshervormingen van Friedrich W. Froebel, Johann Pestalozzi, en hun navolger Johann Herbart, werd later uitgebreid door G. Stanley Hall en door E. L. Thorndike. Het houdt zich bezig met de ontwikkeling van verbeterde methoden van onderwijzen en leren.
Sociale psychologie, ontwikkeld door de Britse psychologen William McDougall en Havelock Ellis, bestudeert de effecten van verschillende sociale omgevingen op het individu. Enkele andere takken van het vakgebied zijn de ontwikkelingspsychologie, die de veranderingen in denken en gedrag in de loop van het leven bestudeert; de experimentele psychologie, het laboratoriumonderzoek dat betrokken is bij het begrijpen van de geest; en de persoonlijkheidspsychologie, die zich specifiek bezighoudt met de individuele persoonlijkheid en de processen waardoor deze wordt gevormd.
In de afgelopen jaren zijn er een aantal nieuwe gebieden van de psychologie opgekomen. De industriële/organisatiepsychologie, voortgekomen uit de sociale psychologie, richt zich op de werkplek en behandelt onderwerpen als arbeidssatisfactie, leiderschap en productiviteit. Gezondheidspsychologie onderzoekt hoe psychologische factoren bijdragen aan pathologie, en laat zien hoe psychologie kan bijdragen aan herstel en ziektepreventie voor somatische aandoeningen als hartziekten, kanker en diabetes. In de omgevingspsychologie richt het onderzoek zich op de manier waarop mensen reageren op hun fysieke omgeving, en stelt verbeteringen voor die de psychologische gezondheid ten goede kunnen komen. Andere nieuwe gebieden van de psychologie zijn adviserende psychologie, schoolpsychologie, forensische psychologie, en gemeenschapspsychologie.
- Inleiding
- Ontwikkeling van de moderne psychologie
- Moderne psychologie
- Bibliografie