Het bacterieel chromosoom bestaat uit DNA en slaat alle informatie op die een bacteriële cel nodig heeft om zijn normale functie uit te voeren. Naast het chromosoom kunnen bacteriën kleine kringen DNA hebben, plasmiden genaamd, die ook genen bevatten.

Antibiotica-resistentiegenen waren niet gebruikelijk op plasmiden vóór de introductie van antibiotica als geneesmiddelen. Tegenwoordig worden echter op dezelfde plasmiden vaak genen gevonden die bescherming bieden tegen verschillende antibiotica, maar ook resistentie tegen bijvoorbeeld zware metalen als koper en zilver. Eén van de antibiotica (of metalen) is dan voldoende om alle antibioticaresistentiemechanismen in stand te houden (te selecteren), aangezien zij op het plasmide met elkaar verbonden zijn. Dit verschijnsel wordt co-selectie van resistentiegenen genoemd.

Plasmiden kunnen tussen verschillende bacteriën worden overgedragen

Plasmiden hebben ook vaak mechanismen voor overdracht van het hele plasmide naar andere bacteriën. Dit betekent dat een bacterie resistent kan worden tegen meerdere antibiotica tegelijk door één plasmide op te pikken. Ze worden dan multidrug-resistent. Bovendien worden genen die de virulentie van bacteriën beïnvloeden, ook vaak op plasmiden aangetroffen. Ziekteverwekkende bacteriën met plasmiden die multiresistent zijn tegen geneesmiddelen, komen steeds vaker voor en veroorzaken nu overal ter wereld grote problemen. Er zijn nog maar weinig behandelingsmogelijkheden voor dergelijke infecties. Lees hier meer over de overdracht van resistentiegenen tussen bacteriën.

Co-selectie is een van de redenen waarom het moeilijk is resistentie om te keren als die eenmaal in een bacteriële populatie is vastgesteld. Het is eenvoudigweg niet voldoende om te stoppen met het gebruik van één bepaald antibioticum als de resistentiemechanismen gekoppeld zijn aan resistentie voor andere antibiotica.

Selected Resources