Je denkt misschien dat dit een simplistisch antwoord is, maar je kunt er echt niet omheen: het beste wat je voor je tieners kunt doen, is duidelijke huisregels opstellen voor klusjes en huiswerk, en je er vervolgens aan houden. Je moet consequent en streng zijn, zelfs als je moe of gefrustreerd bent. Als je dat niet doet, leer je je kinderen in feite dat het oké is om egoïstisch en onverantwoordelijk te zijn.

Als je nu niet een paar grote veranderingen in je opvoedingsstijl aanbrengt, gaan je kinderen een moeilijke toekomst tegemoet. Over een paar jaar zijn ze het huis uit en leven ze in de “echte wereld”. Als je ze geen persoonlijke verantwoordelijkheid en zelfdiscipline hebt bijgebracht, hoe kunnen ze dan slagen op de universiteit of een baan behouden?

Hoe kun je dit doen? Een praktische methode is iets dat psychologen het Premack-principe noemen (een principe van operante conditionering dat oorspronkelijk in 1965 door David Premack werd geïdentificeerd). Premack’s Principe stelt dat voorkeursgedrag kan worden gebruikt om niet-voorkeursgedrag te versterken. In de praktijk betekent het dat een minder wenselijke activiteit moet worden voltooid voordat een persoon zich bezighoudt met een meer wenselijke activiteit – zoals in “Je moet je groenten opeten (niet geprefereerd) voordat je een ijsje kunt eten (geprefereerd).”

Hier volgt hoe je dit principe zou kunnen toepassen met je tieners. Als hun moeder, weet je waarschijnlijk wat hun favoriete activiteiten zijn. Houd een familiebijeenkomst met hen, misschien na het eten wanneer iedereen in een goede stemming is. Vertel hen hoeveel je van hen houdt. Leg dan uit dat jij, als hun moeder, verantwoordelijk bent om hen voor te bereiden om succesvol te zijn in het leven. Geef toe dat je daar de laatste tijd niet erg goed in geslaagd bent en maak duidelijk dat je gaat proberen dat recht te zetten door een aantal nieuwe huishoudelijke regels op te stellen. Een van die regels zal zijn dat alle huiswerk en klusjes onmiddellijk na school moeten worden gedaan, voordat je kinderen zich mogen bezighouden met “leuke” activiteiten, zoals telefoneren, online chatten, tv-kijken, naar muziek luisteren of uitgaan met vrienden.

Je kunt ook wat extra stimulansen inbouwen met behulp van een puntensysteem. Elke keer dat je tieners een klusje naar tevredenheid afmaken of een goed cijfer voor hun huiswerk krijgen, verdienen ze punten. Deze punten kunnen worden verzilverd voor privileges of leuke activiteiten, zoals naar een gezinsvriendelijke film gaan in het weekend of een uitstapje naar het winkelcentrum.

Bedenk dat het niet genoeg is om deze regels op te stellen en dit puntensysteem in te stellen. Alles hangt af van uw bereidheid om door te zetten. Hou vol, zelfs als je geen zin hebt om streng te zijn. En laat u niet meeslepen in discussies over de finesses van de nieuwe normen. Om dit te vermijden, stellen we voor dat u alles op papier zet. Stel een contract op waarin zowel de regels als de beloningen duidelijk worden omschreven. Onderteken allebei jullie naam op het contract en hang het op de koelkast. Als je je een paar weken trouw aan het plan houdt, zou je een aantal positieve veranderingen in het gedrag van je tieners moeten beginnen te zien.

Voor praktische tips over hoe je een werkbaar systeem van beloningen en consequenties kunt opzetten, raden we je aan het boek van Dr. James Dobson The New Dare to Discipline te raadplegen, dat je kunt bestellen via ons Resource Center op de website. Als u dit onderwerp uitgebreider wilt bespreken, neem dan gerust contact op met de afdeling Counseling van Focus on the Family.