Honing wordt al duizenden jaren door mensen gebruikt. Beschrijvingen van het medicinale gebruik ervan zijn te vinden in de Koran en de Bijbel, maar ook in teksten van Hippocrates, de Griekse arts die de Eed van Hippocrates heeft bedacht en beschouwd wordt als een van de grondleggers van de vroege geneeskunde.

Een 8.000 jaar oude grotschildering, ontdekt in Spanje in 1924, toont een man die honing verzamelt uit een bijenkorf.

Het is nu bekend dat honing antimicrobieel is. Studies hebben aangetoond dat het effectief is in de bestrijding van de Salmonella en E. coli bacteriën, en een medische-grade honing wordt gebruikt om sommige wonden te behandelen, dankzij de anti-inflammatoire eigenschappen.

Kan honing een verkoudheid behandelen?

Honing is een huismiddeltje dat meestal wordt aangeboden aan verkoudheid- en grieppatiënten, maar het bewijs voor de effectiviteit ervan is pas onlangs systematisch herzien.

Wetenschappers aan de Universiteit van Oxford ontdekten dat honing ‘superieur’ was in het verzachten van de symptomen voor mensen met een verkoudheid, griep of andere infectie van de bovenste luchtwegen (URTI). Ze bekeken 14 verschillende studies, die elk honing vergeleken met een andere methode van zorg voor URTIs, zoals hoestonderdrukkers, steroïden en antibiotica.

Lees meer over honing:

• Waarom gaat honing niet af?
• Heb ik de bijenpopulatie geholpen of gehinderd door honing te eten?
• Is lokale honing een remedie tegen hooikoorts?

Epidemioloog Gideon Meyerowitz-Katz zet echter vraagtekens bij de kwaliteit van de opgenomen studies, en daarmee bij de geldigheid van de conclusie dat honing beter zou kunnen zijn dan de gebruikelijke verzorgingsmethoden.

“Zeker de opgenomen studies waren niet de beste trials ooit uitgevoerd,” zegt Dr Joseph Lee, een van de auteurs van de nieuwe studie. “Uiteindelijk is dat de reden waarom we hebben opgeroepen om meer studies te doen. In de klinische geneeskunde moeten we beslissen wat we nu doen, gebaseerd op wat er beschikbaar is.”

Dus, doet dit de bevindingen teniet?

“Het maakt ons minder zeker dat honing effectief is, maar het verandert niets aan de aanbeveling, gezien het feit dat de alternatieven niet werken, of schadelijk zijn,” zegt Lee. “We weten bijvoorbeeld dat mensen uiteindelijk antibiotica nemen voor URTI’s.

“In feite is dit een van de grootste redenen voor antibioticagebruik. Antibiotica kunnen bijwerkingen hebben zoals diarree en overgeven, huiduitslag en allergische reacties. Erger nog, het veroorzaakt antimicrobiële resistentie die de toekomst van de geneeskunde bedreigt.”

Honingconsumptie daarentegen heeft een goed veiligheidsprofiel, zegt Lee. Maar honing is ook een zeer variabel product. Het kan 200 verschillende stoffen bevatten, waaronder verschillende eiwitten, vitaminen en mineralen. Maar honing bestaat voornamelijk uit suiker en water.

“Mijn belangrijkste punt over het stuk was niet noodzakelijkerwijs de geïncludeerde studies,” zegt Meyerowitz-Katz, “maar dat het een narratieve review was, wat technisch gezien meer een opiniestuk is dan bewijs als zodanig.”

Moet ik honing eten als ik verkouden ben?

Het is algemeen bekend dat siropen, waaronder honing, een verzachtend effect hebben: het verlichten van irritatie door het vormen van een verkoelend laagje rond de keel. De zoete smaak stimuleert speekselvorming en slijmsecreties die de luchtwegen kalmeren en smeren.

“Het is de zoetheid die honing, hoestdrank en keelpastilles gemeen hebben,” zegt Prof. Ron Eccles, die bijna 30 jaar het Centrum voor Verkoudheid aan de Universiteit van Cardiff heeft geleid. Alle drie zijn even effectief bij de behandeling van hoest en keelpijn, maar niet bij andere symptomen.

Lees meer van Reality Check:

• Moeten we mensen besmetten met COVID-19 voor onderzoek naar vaccins?
• Gezichtsmaskers: Veranderen ze ons gedrag?

“Het meest voorkomende en verontrustende symptoom van URTI bij zuigelingen is koorts, waarbij honing geen baat heeft, maar gebruikelijke behandelingen – paracetamol en ibuprofen – zeer effectief zijn,” zegt Eccles. “Een ander symptoom van verkoudheid of griep is congestie, en honing zal iemands neus niet ontstoppen.”

“Pijnstillers zoals paracetamol, aspirine en ibuprofen zouden mijn eerste behandeling zijn bij verkoudheid en griep,” adviseert Eccles, “gevolgd door een warme, smakelijke drank.”