Methotrexaat overdosis in de klinische praktijk
Achtergrond: Een foliumzuur-antagonist, methotrexaat, is een van de meest voorgeschreven geneesmiddelen met een toenemend gebruik in de klinische praktijk. Het geneesmiddel vereist regelmatige controle vanwege het brede scala van bijwerkingen, waaronder beenmergonderdrukking, lever- of nierdisfunctie, maagdarmklachten, mucocutane schade en neurotoxiciteit. De toxiciteit treedt meestal snel op en leidt tot ernstige neutropenie, sepsis en gevorderd nierfalen, die moeilijk te beheersen zijn.
Methoden: Dit overzicht is een update voor de clinici om de farmacologie, klinische kenmerken, laboratoriumevaluatie en behandeling van patiënten met een overdosis methotrexaat te begrijpen. Hoogwaardige literatuur van de afgelopen zes decennia werd verzameld en beoordeeld in dit artikel. Verschillende baanbrekende artikelen werden beoordeeld met behulp van PubMed, EMBASE Ovid, en de Cochrane Library, die belangrijke implicaties hebben voor de huidige klinische praktijk.
Resultaten: Overdosering van methotrexaat heeft een complexe toxicokinetiek en veroorzaakt talloze klinische kenmerken die aandoeningen van mindere ernst nabootsen. Orgaandisfunctie met betrekking tot beenmerg, nieren of centraal zenuwstelsel is levensbedreigend. De behandeling moet gericht zijn op hoogwaardige ondersteunende zorg, antidotale therapie (folinezuur en carboxypeptidase- G2) en plasma-alkalisatie.
Conclusie: In overeenstemming met het dictum “voorkomen is beter dan genezen”, benadrukt de auteur de rol van patiënteneducatie, regelmatige klinische observatie en laboratoriummonitoring voor snelle herkenning en diagnose van overdosering van methotrexaat in het vroegste stadium.