Onderzoekers onderzoeken verbeterde manieren om deze notoir gecompliceerde zachte weefselstructuren te genezen

Oh, dat hinken. Die schouderophanging die je hart doet bonzen. Misschien was het een struikeling, een rare zijwaartse stap, of gewoon een sprong of mijl te veel op de verkeerde dag of voet. Maar het verdict is gevallen: je trouwe, lintje-winnende ros heeft een pees- of gewrichtsblessure. Zeg je showseizoen nu maar af, want dit is slecht nieuws. Zo slecht, in feite, dat het zou kunnen zijn carrière-ending.

Waarom zijn verstuikingen (ligament verwondingen) of verrekkingen (peesblessures) zo schadelijk bij paarden? Tenslotte herstellen mensen de hele tijd van dit soort blessures. Zelfs menselijke topatleten kunnen weer op hun oude niveau presteren. Terwijl de samenstelling van pezen en ligamenten en hun genezingsprocessen vergelijkbaar zijn bij de meeste zoogdieren, heeft de reden dat paardenpatiënten anders zijn te maken met hoe ze deze structuren gebruiken en, ook, de onmogelijkheid van paarden om deze structuren niet te gebruiken terwijl ze genezen.

Gelukkig boeken wetenschappers vooruitgang in de behandeling van pees- en ligamentblessures bij paarden, waardoor dierenartsen hoop krijgen op manieren om paardenatleten terug te brengen naar hun eerdere activiteitenniveaus. Maar laten we eerst meer te weten komen over hoe deze geavanceerde structuren functioneren.

Matrices, Collagen, &Bloedvoorziening

In de wereld van lichaamsweefsels vallen pezen, die spieren met botten verbinden, en ligamenten, die botten met botten verbinden, op door hun unieke structuur. Ze bestaan beide uit een vezelachtige matrix gevuld met elastische structuren en zeer weinig bloedvaten. Dat is waarom ze zo weinig bloeden, zegt Bob Grisel, DVM, van de Atlanta Equine verwijzingskliniek, in Hoschton, Georgia.

Hij zegt dat het gebrek aan bloedtoevoer ook het genezingsproces beperkt, omdat het lichaam niet gemakkelijk groeifactoren en andere genezingshulpmiddelen kan transporteren via deze vasculaire “wegen” naar de gewonde gebieden; deze gebieden kunnen gewoon niet dezelfde aandacht krijgen van het immuunsysteem als ze zouden krijgen als ze in een meer gevasculariseerd weefsel zouden zijn … . Als gevolg hiervan hebben pezen en ligamenten de neiging om een lang, traag, nogal rudimentair genezingsproces door te maken dat vaak onvoltooid blijft, zegt Grisel.

Roger K. Smith, VetMB, PhD, DEO, FHEA, DECVS, FRCVS, professor in de paardenorthopedie aan de Hawkshead-campus van het Royal Veterinary College in Hatfield, Groot-Brittannië, richt zich in zijn onderzoek op peesmechanica. Hij is geneigd te denken dat het niet een gebrek aan bloedtoevoer is – pezen hebben eigenlijk een vrij goede bloedtoevoer, zegt hij, verwijzend naar nog niet gepubliceerd onderzoek – dat hun genezing belemmert, maar, eerder, andere factoren.

Geblesseerd peesweefsel wordt niet vervangen door hetzelfde soort weefsel als het ooit was. Het oorspronkelijke pees- en ligamentenweefsel ontwikkelt zich uit wat wetenschappers Collageen 1 noemen, zegt Jan H. Spaas, PhD, DVM, CEO bij Global Stem Cell Technology (GST) NV, in Evergem, België. Collageen 1 is sterk en maakt zware bewegingen tijdens het sporten mogelijk. Maar een natuurlijk genezende pees of ligament vervangt het beschadigde Collageen 1 door het zwakkere Collageen 3, dat slecht georganiseerd is en vatbaarder is voor nieuwe blessures.

Vaak aangeduid als littekenweefsel, kan dat Collageen 3 in pezen en ligamenten paarden ervan weerhouden om terug te keren naar hun eerdere activiteitenniveaus, leggen onze bronnen uit, net als onvolledige genezing als gevolg van de beslissing van het lichaam om het genezingsproces na een tijdje te staken. Het doel van de behandeling is dus om de vorming van Collageen 3 te minimaliseren en tegelijkertijd zoveel mogelijk genezing te bevorderen – een echte Catch 22 in de wereld van de veterinaire wetenschap.

Dus hoe houd je een geblesseerde pees of ligament aan de beterende hand, zelfs wanneer het lichaam het genezingsproces wil stoppen? Daar is een oude truc voor, die al tientallen jaren bestaat, zegt Grisel. “Je wilt de weefsels laten denken dat ze opnieuw gewond zijn, zodat ze een nieuwe ontstekingsreactie programmeren, zonder de vezels te beschadigen met een echt nieuw letsel,” zegt hij.

Smith, echter, neemt een andere benadering. “We weten niet al te veel over de rol van ontsteking bij peesherstel, maar het lijkt erop dat pees lijdt aan ‘mislukte genezing’ als gevolg van de persistentie van ontsteking, in plaats van het oplossen ervan,” zegt hij. “Bovendien betekent meer ontsteking meer fibrose (littekenvorming), wat we niet willen in oppervlakkige digitale buigpeesletsels, hoewel (het) misschien acceptabeler is in letsels van andere pezen en ligamenten die niet zo veel hoeven te rekken.”