De naam “Mozart” wordt bijna universeel geassocieerd met het muzikale genie van Wolfgang Amadeus. Wolfie was echter niet de enige Mozart met een aanzienlijk muzikaal talent, kijk maar eens naar zijn vader. Johann Georg Leopold Mozart (1719-1787) was een controversieel figuur onder zijn biografen. Hij werd ofwel gezien als “een man met een brede culturele ervaring die moeilijk te behagen was en soms hardnekkig, die veel om zijn zoon gaf maar gefrustreerd was in zijn ambitie om voor Wolfgang een wereldse positie te verwerven die bij zijn genie paste.”

Aternatief wordt hij beschreven als “buitensporig manipulatief, intolerant en autocratisch, wat resulteerde in aanzienlijke ontberingen voor zijn kinderen”. Hoewel over deze subtiele verschillen ongetwijfeld nog lang zal worden gediscussieerd, weten we dat Leopold in Augsburg werd geboren en al op jonge leeftijd als koorknaap zong. Toen hij eenmaal in Salzburg aankwam, beëindigde hij abrupt zijn schoolopleiding en besloot hij beroepsmuzikant te worden. Leopold was een productief componist die in bijna alle muzikale genres van zijn tijd schreef. Het nageslacht herinnert zich hem echter vooral als de auteur van een zeer invloedrijke vioolmethode, en als de pedagoog die de muzikale talenten van zijn kinderen koesterde, ontwikkelde en etaleerde.

Leopold en Anna Mozart werden eerst gezegend met een nog levende dochter. Maria Anna Walpurga Ignatia Mozart, algemeen bekend onder haar bijnaam “Nannerl”, was een wonderbaarlijk muzikaal talent en haar vader meldt trots: “Mijn kleine meid speelt de moeilijkste werken die we hebben met een ongelooflijke precisie en zo voortreffelijk. Waar het op neerkomt is dit, dat mijn kleine meid, hoewel ze pas 12 jaar oud is, een van de meest vaardige spelers van Europa is”. De muziekpers bejubelde haar als “een muzikaal wonderkind” en “een bijzonder genie”, maar in 1769 kon Nannerl niet langer als wonderkind worden verkocht en kwam er een einde aan haar carrière als uitvoerend musicus.

We weten dat Nannerl zich ook met compositie bezighield, zoals haar broer Wolfgang in 1770 vanuit Rome schrijft: “Mijn lieve zus! Ik ben onder de indruk van het feit dat je zo goed kunt componeren, in één woord, het lied dat je hebt geschreven is prachtig.” Helaas zijn geen van haar composities bewaard gebleven, maar er is veel discussie over hoeveel krediet Nannerl zou kunnen verdienen voor de eerste symfonieën en 4-handige klaviersonates die onder haar broers naam zijn gepubliceerd. Ten tijde van de compositie kon Wolfie nog geen muziek lezen of noteren, dus is het duidelijk dat Nannerl hem hielp bij het opschrijven van de muziek. Het is dus duidelijk dat Nannerl hem hielp bij het opschrijven van de muziek. Er kunnen dus substantiële bijdragen van Nannerl en Leopold in deze composities zitten!

Wolfgang Amadeus Mozart: Sonate voor piano vierhandig, K. 19d

We moeten Leopold Mozart zeker nageven dat hij zijn uitvoerende activiteiten opofferde om de carrière van zijn zoon te bevorderen. Hoewel hij de jonge Wolfie de grondbeginselen van de muziek bijbracht, kan er geen twijfel over bestaan dat Nannerl zijn vroegste muzikale rolmodel was. Wolfie was 5 jaar jonger dan zijn getalenteerde zus en begon haar onmiddellijk te imiteren. In feite verafgoodde hij zijn zus. Graaf von Zinzendorf schrijft: “Het arme kereltje speelt prachtig. Hij is een kind van geest, levendig, charmant. Het spel van zijn zusje is meesterlijk, en hij applaudisseerde voor haar.”

De hedendaagse pers plakte het etiket “genie” op de prestaties van Nannerl, en de muziekgeschiedschrijving plakte het op de composities van Wolfgang. We moeten echter niet vergeten dat Wolfgang als componist in een relatief laat stadium tot wasdom kwam. Zijn carrière als uitvoerend musicus bracht hem naar verschillende steden in Italië, Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk en Engeland. Hij ontmoette de belangrijkste componisten van zijn tijd, en werd blootgesteld aan een verscheidenheid van compositiestijlen, smaken en genres. Toen hij deze ervaringen eenmaal had samengevoegd, werd hij duidelijk een van de belangrijkste componisten aan het eind van de achttiende eeuw.

Wolfgang Amadeus Mozart: Strijkkwintet in C, K. 515

Het muzikale genoom van de familie Mozart ging door tot in de volgende generatie. Wolfgang en Constanze kregen 6 kinderen, maar slechts 2 overleefden de volwassen leeftijd. Karl Thomas Mozart had vrijwel geen enkele belangstelling voor muziek, en hij bleef ongehuwd en kinderloos. Franz Xaver Wolfgang Mozart (1791-1844), die slechts vier maanden oud was toen zijn vader stierf, had echter “een zeldzaam talent voor muziek”. Hoewel men zich afvraagt wie eigenlijk zijn biologische vader was, was Franz Xaver een begaafd pianist die toerde door de Duitstalige delen van Europa, maar ook door Denemarken, Rusland en Italië, en daarna het grootste deel van zijn leven doorbracht als privé muziekleraar in de Oekraïne.

Franz Xaver componeerde ongeveer 30 composities, diverse sonates, wat kamermuziek en 2 pianoconcerten, waarbij zijn muziek stilistisch stevig in de volwassen muzikale stijl van zijn vader bleef. Hij bleef ongehuwd en kreeg geen kinderen, en de grote muzikale lijn van Mozart kwam helaas tot een einde.