Koffie kan vermoeidheid helpen verlichten bij MS-patiënten met een mildere handicap
Dagelijkse koffiedrinken lijkt mensen met multiple sclerose (MS) en een mildere handicap en vermoeidheid te helpen, waarbij deze patiëntengroep in een vragenlijst meldde dat cafeïne hen in staat stelde zich beter te concentreren op taken en hun aandachtsspanne te verruimen, zo meldt een studie.
De onderzoekers suggereren dat “voor geselecteerde patiënten” regelmatige koffieconsumptie een manier zou kunnen zijn om MS-gerelateerde vermoeidheid te verlichten.
De studie “The Effect of Coffee and Caffeine Consumption on Patients with Multiple Sclerosis-Related Fatigue” werd gepubliceerd in het tijdschrift Nutrients.
Vermoeidheid is een veel voorkomend symptoom van MS, dat meer dan 70% van de mensen met de ziekte treft. Dit symptoom is niet dat van zich moe voelen, maar wordt volgens een studie uit 2008 gedefinieerd als een extreme uitputting die plotseling optreedt of kan worden uitgelokt door factoren als activiteit, stress, infecties of spijsvertering.
Een eerdere studie meldde dat 14% van de MS-patiënten vermoeidheid als hun ergste symptoom beschouwde, en 55% beschouwde het als een van de symptomen waar ze het meest last van hadden.
Ondanks het negatieve effect ervan op het leven van patiënten, zijn er geen duidelijke therapeutische aanbevelingen om vermoeidheid bij MS aan te pakken. Niet-medicamenteuze therapieën en een gezonde levensstijl zijn belangrijke alternatieven geworden in de preventie van vermoeidheid. Eenvoudige benaderingen zoals koffiedrinken zouden ook een positief effect kunnen hebben.
Koffie is samengesteld uit meer dan 1000 ingrediënten, waaronder cafeïne, het meest bestudeerde bestanddeel. Cafeïne staat erom bekend het centrale zenuwstelsel (CZS, hersenen en ruggenmerg) te stimuleren en een verbetering van de aandacht op korte termijn te bevorderen. Het wordt ook beschreven als een positief effect op cognitie en geheugen.
Door zijn structuur kan cafeïne de bloed-hersenbarrière passeren – een zeer selectief membraan dat het CZS afschermt van circulerend bloed – en kan het het effect van adenosine verlagen, een neurotransmitter die een kalmerend effect heeft. (Neurotransmitters zijn stoffen die worden aangemaakt als reactie op zenuwsignalen en die fungeren als chemische boodschappers.)
Onderzoekers van het ziekenhuis van de Universiteit van Regensburg in Duitsland onderzochten hoe koffieconsumptie vermoeidheid bij MS-patiënten zou kunnen helpen verlichten.
Zij beoordeelden de koffieconsumptiegewoonten van MS-patiënten, en de gunstige en schadelijke effecten van dagelijkse consumptie op gerapporteerde vermoeidheid.
In totaal vulden 124 MS-patiënten een vragenlijst in over hun koffieconsumptie. Hun vermoeidheid werd beoordeeld met behulp van de Fatigue Severity Score (FSS), die varieert van negen tot 63, waarbij hogere scores duiden op ernstiger vermoeidheid, en de Epworth-slaperigheidsschaal (ESS). De vragen hadden ook betrekking op problemen met inslapen en doorslapen, en of patiënten zich ’s ochtends fit en goed uitgerust voelden.
Zesenveertig patiënten (mediane leeftijd, 49) werden geclassificeerd als ‘vermoeid’, terwijl 78 anderen (mediane leeftijd, 45) werden geclassificeerd als ‘geen vermoeidheid’. Er werden geen significante verschillen gevonden in termen van leeftijd, geslacht, diagnose (type MS), of koffieconsumptiegewoonten.
De werkloosheidscijfers waren significant hoger in de vermoeidheidsgroep (56,5%) in vergelijking met de ‘geen vermoeidheid’-groep (21,8%). Drieënveertig patiënten meldden niet te werken op het moment van de analyse, waaronder 29 die niet in staat waren om te werken als gevolg van MS.
De mediane score van de groepen op de uitgebreide invaliditeitsstatusschaal (EDSS) – een methode om invaliditeit bij MS te kwantificeren, waarbij hogere scores een grotere invaliditeit aangeven – was 2.5, wat wijst op een milde handicap.
Van de vermoeidheidsgroep had 39,1% van de patiënten een EDSS van 4,0 of hoger (wat wijst op een significante handicap), net als 19,2% patiënten in de ‘geen vermoeidheid’-groep. Er werden geen significante verschillen in koffiegewoonten tussen verschillende EDSS-intervallen – een EDSS van 0, lager dan 4, of 4 en hoger – gevonden.
Vierendertig patiënten meldden problemen te hebben met in slaap vallen, maar er werd geen verband gevonden met koffieconsumptie. Evenzo meldden 66 patiënten (53,2%) meer dan eens ’s nachts wakker te worden, zonder correlatie met koffiedrinkgewoonten.
Gemiddeld dronken deze mensen 2,67 kopjes koffie per dag, waarbij één kopje gedefinieerd werd als 150 ml (ongeveer 5 ounces). De meeste patiënten meldden tot vier kopjes koffie per dag te drinken, terwijl 14 geen koffiedrinkers waren.
De meerderheid (79,9%) consumeerde hun koffie overdag, of vóór 18.00 uur, en 8,1% dronk koffie ’s avonds. Degenen die later dan 18.00 uur koffie dronken, waren ook zwaardere koffiedrinkers (gemiddeld 6,6 kopjes per dag). Het team vond geen verband tussen laat koffiedrinken en slaapproblemen.
Al bijna de helft van deze mensen (58 patiënten of 46,8%) meldde de behoefte aan koffie om de dag te beginnen als de reden voor de consumptie, terwijl 32 (25,8%) zeiden geen effecten te voelen van het drinken van koffie.
Er werden geen significante verschillen gevonden tussen de dagelijkse koffie-inname en EDSS-scores of FSS-waarden. Onderzoekers merkten echter op dat koffiedrinkers met mildere tot middelmatige invaliditeit, zoals gemeten door EDSS-scores tussen 0 en 4, betere concentratie en aandachtsspanne rapporteerden, en een meer gestructureerde dagelijkse routine.
“Het kan worden verondersteld dat deze patiënten in staat zijn om te profiteren van de effecten van koffieconsumptie vanwege hun nog bewaarde cognitieve reserves,” schreven onderzoekers.
Koffieconsumptie bracht ook geen opmerkelijke bijwerkingen met zich mee. “In ons cohort kon geen negatieve impact van koffie- of cafeïneconsumptie op de slaapkwaliteit worden gevonden en er werden geen ernstige bijwerkingen waargenomen,” schreven de onderzoekers.
“MS-patiënten met een EDSS-score hoger dan 0, maar lager dan 4, merkten het sterkste effect van koffieconsumptie op hun cognitieve capaciteiten, voornamelijk met betrekking tot een hogere mentale capaciteit en een meer gestructureerde dagelijkse routine,” voegden ze eraan toe.
“Aangezien koffie geen ernstige bijwerkingen vertoonde en bij gebrek aan een effectieve vermoeidheidstherapie, zou koffieconsumptie een therapeutische benadering kunnen zijn voor geselecteerde patiënten met MS-gerelateerde vermoeidheid,” suggereerde het team.
- Auteursdetails
