Joseph-Marie Jacquard, (geboren 7 juli 1752, Lyon, Frankrijk – overleden 7 aug. 1834, Oullins), Franse uitvinder van het jacquardweefgetouw, dat de aanzet heeft gegeven tot de technologische revolutie in de textielindustrie en aan de basis ligt van het moderne automatische weefgetouw.

Jacquard kreeg het idee voor zijn weefgetouw in 1790, maar zijn werk werd afgebroken door de Franse Revolutie, waarin hij aan de kant van de revolutionairen vocht bij de verdediging van Lyon. In 1801 demonstreerde Jacquard een verbeterd trekweefgetouw, waarvoor hij een bronzen medaille kreeg. Hij zet zijn werk voort en in 1804-05 introduceert hij een hulpstuk dat ervoor gezorgd heeft dat elk weefgetouw dat er gebruik van maakt een Jacquard-weefgetouw genoemd wordt. In 1806 werd het weefgetouw tot publiek eigendom verklaard en Jacquard werd beloond met een pensioen en een royalty op elke machine.

Zijn machine wekte bittere vijandigheid op bij de zijdewevers, die vreesden dat de arbeidsbesparende mogelijkheden van de machine hen van werk zouden beroven. De wevers van Lyon verbrandden niet alleen machines die in productie waren genomen, maar vielen ook Jacquard aan. Uiteindelijk hebben de voordelen van het weefgetouw ertoe geleid dat het algemeen geaccepteerd werd en in 1812 waren er in Frankrijk 11.000 in gebruik. In 1819 werd Jacquard onderscheiden met een gouden medaille en het Kruis van het Legioen van Eer. Het gebruik van zijn weefgetouw verspreidde zich in de jaren 1820 naar Engeland en van daaruit vrijwel wereldwijd.