“Ring Around the Rosie” is gewoon een kinderrijmpje van onbepaalde oorsprong en zonder specifieke betekenis, en iemand heeft, lang na de feiten, een inventieve “verklaring” verzonnen voor het ontstaan ervan.

Elk kind heeft vrolijk de handen ineengeslagen met vriendjes en reciteerde het bekende kinderrijmpje, “Ring around a rosie, a pocket full of posies. As, as, we vallen allemaal neer.” Weinig mensen realiseren zich waar dit schijnbaar vrolijke kinderrijmpje eigenlijk naar verwijst.

Dit kinderrijmpje begon omstreeks 1347 en is afgeleid van de niet zo vrolijke Zwarte Pest, die in de veertiende eeuw meer dan vijfentwintig miljoen mensen het leven kostte. De “ring om een roosje” verwijst naar de ronde, rode uitslag die het eerste symptoom van de ziekte is. De gewoonte om bloemen bij zich te dragen en ze rond de besmette persoon te leggen ter bescherming, wordt beschreven in de uitdrukking “een zak vol ruiker”. “As” is een verbastering of imitatie van de niesgeluiden die de besmette persoon maakt. Tenslotte beschrijft “we vallen allemaal neer” de vele doden als gevolg van de ziekte.

Als “weinig mensen beseffen” dat een “schijnbaar vrolijk kinderrijmpje eigenlijk verwijst” naar de Zwarte Pest, zoveel te beter, want de hierboven gepresenteerde uitleg is apocrief.

De “Zwarte Pest” was de ziekte die wij builenpest noemen, verspreid door een bacil die gewoonlijk door knaagdieren wordt meegedragen en door vlooien op mensen wordt overgebracht. De pest trof West-Europa voor het eerst in 1347, en tegen 1350 had hij bijna een derde van de bevolking gedood. Hoewel sommige details van de pest in deze vermeende “Ring rond de Rosie” verklaring redelijk accuraat zijn (niezen was een van de symptomen van een vorm van de pest, bijvoorbeeld, en sommige mensen gebruikten bloemen, wierook, en geparfumeerde oliën om te proberen de ziekte af te wenden), is het idee dat zij achter de creatie van dit kinderrijmpje zaten om een aantal redenen uiterst ongeloofwaardig:

• Hoewel folkloristen al honderden jaren stukjes mondelinge overlevering zoals kinderrijmpjes en sprookjes verzamelen en vastleggen in druk, verscheen “Ring Around the Rosie” pas voor het eerst in druk in de publicatie van Kate Greenaway’s Mother Goose or The Old Nursery Rhymes in 1881. Om de “plaag” verklaring van “Ring Around the Rosie” waar te laten zijn, moeten we geloven dat kinderen dit kinderrijmpje gedurende meer dan vijf eeuwen onophoudelijk reciteerden, maar dat niet één persoon in die vijfhonderd jaar het rijmpje populair genoeg vond om het op te schrijven. (Hoe iemand geloofwaardig kan beweren dat een rijmpje dat pas in 1881 in druk verscheen eigenlijk “rond 1347 begon” is een raadsel. Als het rijmpje werkelijk zo oud was, dan dateert “Ring Around the Rosie” zelfs van voor Chaucer’s Canterbury Tales, en daarom zouden we voorbeelden van dit rijmpje hebben in zowel Middelnederlandse als Moderne Engelse vormen.)
• “Ring Around the Rosie” kent veel verschillende varianten die enkele van de “pest” verwijzingen weglaten of duidelijk helemaal niets te maken hebben met dood of ziekte. Bijvoorbeeld, versies gepubliceerd door William Wells Newell in 1883:
  

  Ring a ring a rosie,
  A bottle full of posie,
  All the girls in our town,
  Ring for little Josie.

  Round the ring of roses,
  Pots full of posies,
  The one stoops the last
  Shall tell who she loves the best.

• Of deze versie uit Charlotte Sophia Burne’s 1883 Shropshire Folk-Lore:
  

  Ring-a-ring o’ roses,
  Een zak vol ruikertjes,
  Een voor Jack, en een voor Jim,
  En een voor kleine Moses.
  A-tischa! A-tischa! A-tischa!

• Of deze versie verzameld door Alice Gomme en gepubliceerd in de Dictionary of British Folk-Lore in 1898:
  

  Ring, a ring o’ roses,
  A pocket full o’ posies,
  Up-stairs and down-stairs,
  In my lady’s chamber –
  Hoer. Husher! Koekoek!

Er is nogal wat verbeeldingskracht nodig om vol te houden dat een van deze variaties ook maar iets met de pest te maken heeft, en aangezien ze allemaal binnen een paar jaar na elkaar zijn verzameld, hoe zou iemand dan kunnen vaststellen dat de “pest”-versie van “Ring Around the Rosie” het origineel was, en de andere versies latere verbasteringen ervan? (En hoe komt het dat dit rijmpje vijf eeuwen lang intact zou zijn gebleven, en pas aan het eind van de negentiende eeuw plotseling allerlei variaties begon te vertonen?)

De verklaringen van de “ware” betekenis van het rijmpje zijn inconsistent, en ze lijken te zijn bedacht om aan te sluiten bij welke versie van “Ring Around the Rosie” de verteller ook maar kent. Bijvoorbeeld, het doel van de “zak vol ruiker” wordt gezegd een van de volgende te zijn:

• Iets om de ziekte te bezweren.
• Een manier om de “stank van de dood” te maskeren.”
• Een voorwerp waarmee de doden gewoonlijk werden begraven.
• Bloemen om “op een graf of een brandstapel te leggen.”
• Een voorstelling van de “pus of infectie onder de huid in de zweren” van pestlijders.

Ook voor de herhaling van “as” aan het begin van de laatste regel worden meerdere betekenissen geclaimd:

• Een voorstelling van de niesgeluiden van pestlijders.
• Een verwijzing naar de gewoonte om de lichamen te verbranden van hen die aan de pest zijn bezweken.
• Een verwijzing naar de gewoonte om de huizen van pestlijders te verbranden om verspreiding van de ziekte te voorkomen.
• Een verwijzing naar de zwartachtige verkleuring van de huid van de slachtoffers, waarvan de term “Zwarte Pest” is afgeleid.

Het woord “as” kan niet “een verbastering van de niesgeluiden die de besmette persoon maakte” zijn en een woord dat voor zijn letterlijke betekenis werd gebruikt. Ofwel was “as” een verbastering van een vroegere vorm ofwel een opzettelijk gebruik; het kan niet beide zijn. Bovendien lijkt het “as”-einde van “Ring Around the Rosie” een vrij moderne toevoeging aan het rijmpje te zijn; eerdere versies herhalen in plaats daarvan andere woorden of lettergrepen (b.v, “Hush!”, “A-tischa!”, “Hasher”, “Husher”, “Hatch-u”, “A-tishoo”) of hebben, zoals hierboven opgemerkt, geheel andere eindes.

Kinderen reciteerden dit door de pest geïnspireerde kinderrijmpje blijkbaar al meer dan zeshonderd jaar voordat iemand eindelijk doorhad waar ze het over hadden, want de eerste bekende vermelding van een pest-interpretatie van “Ring Around the Rosie” dook pas op toen James Leasor The Plague and the Fire publiceerde in 1961.

Dit klinkt verdacht veel als de “ontdekking”, tientallen jaren na dato, dat L. Frank Baum’s The Wonderful Wizard of Oz geschreven was als een gecodeerde parabel over het Populisme. Hoe komt het dat geen tijdgenoten van Baum – diegenen die veel dichter bij de tijd en plaats stonden waar hij over schreef – dit ooit hebben opgemerkt? Het antwoord is dat Baum slechts een kinderboek heeft geschreven, en dat pas veel later iemand er een fantasievolle interpretatie van heeft bedacht – een interpretatie die in de loop der jaren steeds gelaagder en verfraaiender is geworden en nu algemeen als “feit” wordt aanvaard, ondanks alle bewijzen van het tegendeel.

Het is niet moeilijk voor te stellen dat een dergelijk proces ook is toegepast op “Ring Around the Rosie”, vooral omdat wij mensen zo’n voorliefde hebben voor het proberen zin te geven aan het onzinnige, het zoeken naar orde in willekeur, en vooral voor het ontdekken en delen van geheimen. Hoe ouder het geheim, hoe beter (omdat de ouderdom aantoont dat het geheim al zo veel anderen voor ons is ontgaan), en zo hebben we “verborgen” betekenissen gelezen in allerlei onschuldige kinderrijmpjes: De schotel die er met de lepel vandoor ging in “Hey Diddle, Diddle” is in werkelijkheid koningin Elizabeth I (of Catharina van Aragon of Catharina de Grote), of “Humpty Dumpty” en “De oude vrouw die in een schoen woonde” beschrijven de “verspreiding en verbrokkeling van het Britse Rijk”. (Het proces wordt geholpen door een algemene consensus dat sommige kinderrijmpjes, zoals “Old King Cole”, zeer waarschijnlijk gebaseerd waren op echte historische figuren.)

Dus, wat betekent “Ring Around the Rosie” dan? Folklorist Philip Hiscock suggereert:

De meest waarschijnlijke verklaring moet gezocht worden in het religieuze verbod op dansen onder veel protestanten in de negentiende eeuw, zowel in Groot-Brittannië als hier in Noord-Amerika. Adolescenten vonden een manier om het dansverbod te omzeilen met wat in de Verenigde Staten de “play-party” werd genoemd. Play-parties bestonden uit ringspelen die alleen in hun naam en hun gebrek aan muzikale begeleiding verschilden van square dances. Ze waren enorm populair en ook de jongere kinderen deden mee. Sommige moderne kinderspelletjes, vooral die waarbij kinderen in een kring staan, stammen af van deze gezelschapsspelletjes. “Kleine Sally Schotel” (of “Sally Waters”) is er een van, en “Ring rond de Rosie” schijnt een andere te zijn. De ringen waarnaar in de rijmpjes wordt verwezen, zijn letterlijk de ringen die door de spelende kinderen worden gevormd. “As, as” komt waarschijnlijk van iets als “Husha, husha” (een andere veel voorkomende variant) dat verwijst naar het stoppen van de ring en het stil vallen. En het vallen verwijst naar de wirwar van lichamen in die ring wanneer ze elkaar loslaten en zich in de cirkel werpen.

Zoals “A Tisket, A Tasket” of “Hey Diddle Diddle” of zelfs “I Am the Walrus”, heeft het rijmpje dat wij “Ring around the Rosie” noemen geen bepaalde betekenis, ongeacht onze hedendaagse pogingen om er een voor te creëren. Het zijn gewoon allemaal verzamelingen van woorden en klanken waarvan iemand dacht dat ze samen goed klonken. Zoals John Lennon ooit uitlegde:

We hebben in de loop der jaren geleerd dat als we wilden, we alles konden schrijven wat gewoon goed voelde of goed klonk en dat het voor ons niet noodzakelijk een bepaalde betekenis hoefde te hebben. Hoe vreemd het ons ook leek, recensenten namen het op zich om hun eigen betekenis aan onze teksten te geven. Soms zaten we andermans interpretaties van onze teksten te lezen en dachten, ‘Hé, dat is best goed.’ Als we het goed vonden, hielden we onze mond en aanvaardden we de eer alsof het was wat we altijd al bedoelden.