Ter ondersteuning van het fractionele-reservebankmodelEdit

De creatie van krediet en de overdracht van de gecreëerde fondsen aan een andere bank, creëert de noodzaak voor de “netto-uitlenende” bank om te lenen om de behoefte aan opnames op korte termijn (door depositohouders) te dekken. Dit is het gevolg van het feit dat de aanvankelijk gecreëerde middelen aan een andere bank zijn overgedragen. Als er (theoretisch) slechts één commerciële bank zou zijn, zou al het nieuw gecreëerde krediet (geld) bij die bank worden gedeponeerd (of buiten de bank als contant geld worden aangehouden) en zou de behoefte aan interbancaire kredietverlening voor dit doel afnemen. (In een fractioneel reserve bankmodel zou het nog steeds nodig zijn om het probleem van een “run” op de betrokken bank aan te pakken).

Een bron van fondsen voor bankenEdit

Interbancaire leningen zijn belangrijk voor een goed functionerend en efficiënt banksysteem. Aangezien banken onderworpen zijn aan regelgeving zoals reserveverplichtingen, kunnen zij aan het eind van de dag te maken krijgen met liquiditeitstekorten. De interbancaire markt stelt banken in staat dergelijke tijdelijke liquiditeitstekorten af te vlakken en het “funding liquidity risk” te verminderen.

Funding liquidity riskEdit

Funding liquidity risk captures the inability of a financial intermediary to service its liabilities as they fall due. Dit type risico is met name relevant voor banken, aangezien hun bedrijfsmodel de financiering van langetermijnleningen door kortetermijndeposito’s en andere verplichtingen omvat. Een gezonde werking van de interbancaire kredietmarkten kan het financieringsliquiditeitsrisico helpen verminderen omdat banken op deze markt snel en tegen geringe kosten leningen kunnen verkrijgen. Wanneer interbancaire markten disfunctioneel zijn of onder druk staan, lopen banken een groter financieringsliquiditeitsrisico dat in extreme gevallen kan resulteren in insolventie.

Trends op langere termijn in de financieringsbronnen van bankenEdit

In het verleden waren girale deposito’s de belangrijkste financieringsbron van Amerikaanse banken; in 1960 vormden girale deposito’s meer dan 60 procent van de totale passiva van banken. In de loop van de tijd is de samenstelling van de balansen van de banken echter aanzienlijk veranderd. In plaats van deposito’s van klanten zijn banken zich steeds meer gaan richten op kortlopende verplichtingen zoals commercial paper (CP), depositocertificaten (CD’s), repo-overeenkomsten (repo’s), geswapte deviezenverplichtingen, en brokered deposits.

Benchmarks voor rentetarieven voor kortlopende leningenEdit

Rentetarieven op de ongedekte interbancaire leenmarkt dienen als referentietarieven voor de prijsstelling van tal van financiële instrumenten, zoals floating rate notes (FRN’s), aanpasbare rentehypotheken (ARM’s), en gesyndiceerde leningen. Deze referentierentevoeten worden ook vaak gebruikt in cashflowanalyses van ondernemingen als discontovoeten. De voorwaarden op de ongedekte interbancaire markt kunnen derhalve verstrekkende gevolgen hebben voor het financiële stelsel en de reële economie doordat zij van invloed zijn op de investeringsbeslissingen van bedrijven en huishoudens.

Een efficiënte werking van de markten voor dergelijke instrumenten berust op gevestigde en stabiele referentietarieven. Het referentietarief dat wordt gebruikt om de prijs van veel Amerikaanse financiële effecten vast te stellen, is het driemaandelijkse Libor-tarief in US-dollar. Tot het midden van de jaren tachtig was de rente op schatkistpapier de belangrijkste referentierente. Uiteindelijk verloor het echter zijn status van benchmark aan Libor als gevolg van prijsvolatiliteit veroorzaakt door periodieke, grote schommelingen in het aanbod van schatkistpapier. In het algemeen wordt de voorkeur gegeven aan offshore-referentietarieven zoals het Libor-tarief in US-dollar boven onshore-benchmarks, omdat de eerstgenoemde minder snel worden verstoord door overheidsregulering, zoals kapitaalcontrole en depositoverzekering.

Monetaire-beleidstransmissieEdit

Centrale banken in veel economieën voeren monetair beleid uit door instrumenten te manipuleren om een gespecificeerde waarde van een operationele doelstelling te bereiken. Instrumenten zijn de variabelen die centrale banken rechtstreeks controleren; voorbeelden zijn reserveverplichtingen, de rente die wordt betaald op middelen die van de centrale bank worden geleend, en de samenstelling van de balans. Operationele doelstellingen zijn doorgaans maatstaven voor de bankreserves of de korte rente, zoals de interbancaire daggeldrente. Deze streefcijfers worden vastgesteld om gespecificeerde beleidsdoelen te bereiken die per centrale bank verschillen, afhankelijk van hun specifieke mandaten.1

Amerikaanse federale fondsenmarktEdit

De uitvoering van het monetaire beleid van de VS impliceert interveniëren in de ongedekte interbancaire leenmarkt die bekend staat als de fed funds-markt. Federal funds (fed funds) zijn leningen zonder onderpand van reservesaldi bij Federal Reserve-banken. Het merendeel van de leningen op de fed funds-markt wordt tot de volgende ochtend verstrekt, maar sommige transacties hebben een langere looptijd. De markt is een over-the-counter (OTC) markt waar partijen onderhandelen over leningsvoorwaarden, hetzij rechtstreeks met elkaar, hetzij via een “fed funds broker”. De meeste van deze overnight-leningen worden zonder contract geboekt en bestaan uit een mondelinge overeenkomst tussen de partijen. Deelnemers aan de fed funds-markt zijn onder meer: commerciële banken, spaar- en kredietverenigingen, filialen van buitenlandse banken in de VS, federale agentschappen en primary dealers.

Deposito-instellingen in de VS zijn onderworpen aan reserveverplichtingen, voorschriften die zijn vastgesteld door de Raad van Gouverneurs van de Federal Reserve en die banken verplichten een bepaald bedrag aan fondsen (reserves) op hun rekeningen bij de Fed aan te houden als verzekering tegen het wegvloeien van deposito’s en andere balansfluctuaties. Het komt vaak voor dat banken te veel of te weinig reserves op hun rekeningen bij de Fed hebben staan. Tot oktober 2008 hadden banken de prikkel om ongebruikte middelen uit te lenen, aangezien de Fed geen rente betaalde over overtollige reserves

Rentekanaal van monetair beleidEdit

Het rentekanaal van monetair beleid verwijst naar het effect van monetaire beleidsacties op de rentetarieven die de investerings- en consumptiebeslissingen van huishoudens en bedrijven beïnvloeden. Langs dit kanaal berust de transmissie van monetair beleid naar de reële economie op koppelingen tussen instrumenten van centrale banken, operationele doelstellingen, en beleidsdoelstellingen. Wanneer de Federal Reserve bijvoorbeeld openmarkttransacties uitvoert op de federale fondsenmarkt, is het instrument dat zij manipuleert haar bezit aan overheidspapier. De operationele doelstelling van de Fed is de federal funds rate voor de korte termijn en haar beleidsdoelstellingen zijn maximale werkgelegenheid, stabiele prijzen en een gematigde lange rente. Wil het rentekanaal van het monetaire beleid functioneren, dan moeten de open-markttransacties van invloed zijn op de overnight federal funds rate, die van invloed moet zijn op de rente op leningen aan huishoudens en bedrijven.

Zoals in de vorige paragraaf is uitgelegd, zijn veel Amerikaanse financiële instrumenten feitelijk gebaseerd op de US-dollar Libor-rente, niet op de effectieve federal funds rate. Voor een succesvolle transmissie van het monetaire beleid is dus een koppeling vereist tussen de operationele doelstellingen van de Fed en de interbancaire referentietarieven voor leningen, zoals Libor. Tijdens de financiële crisis van 2007 stelde een verzwakking van deze koppeling de centrale banken voor grote uitdagingen en was dit een van de factoren die aanzetten tot het creëren van liquiditeits- en kredietfaciliteiten. De omstandigheden op de interbancaire kredietmarkten kunnen dus belangrijke effecten hebben op de uitvoering en transmissie van monetair beleid.