De vergrendeling van 1,3 miljard mensen door het coronavirus is ongekend in omvang en reikwijdte, met name in een land waar de straten van de steden zo vol zijn met leven in al zijn gedaanten. Na een aanvankelijke shutdown van drie weken, kondigde de Indiase premier, Narendra Modi, aan dat de lockdown zou worden verlengd tot 3 mei.

Mobiliteitsgegevens van Google gepubliceerd op 11 april toonden aan dat in vergelijking met de basislijn, er een daling van 52% was geweest in het bezoek aan parken, pleinen en openbare tuinen in India, en een daling van 69% in het bezoek aan openbaar vervoersknooppunten zoals bus- en treinstations.

Op de sociale media worden dagelijks verbluffende beelden geplaatst van de verlaten bezienswaardigheden en openbare plaatsen in India.

Terwijl gaan de debatten door over de verschillende economische, sociale en milieugevolgen van de lockdown.

Als architect en urbanist die geïnteresseerd is in het dagelijks leven in steden, heb ik nagedacht over de belangrijke rol van openbare ruimten, en hun relatie met het dagelijks leven van mensen in India.

Dagelijkse interacties

In Mumbai is er slechts 1,28 vierkante meter openbare ruimte per persoon, vergeleken met 31,68 vierkante meter in Londen of 26,4 vierkante meter in New York. In deze context hebben openbare ruimten in India, zoals treinstations, bushaltes of lokale parken, meerdere functies. Ze bevatten vaak informele marktplaatsen, ruimte voor spontane sociale bijeenkomsten of interacties, en fungeren als een matrix waar het dagelijks leven zich kan afspelen.

Deze openbare ruimten zijn vaak lawaaierig, overvol, levendig en bruisend. Voor een bezoeker kunnen ze chaotisch lijken, maar voor de plaatselijke bevolking vertonen ze een diepgewortelde orde, gegrond in de sociaal-culturele mileu. Winkelen of gewoon rondkijken op lokale markten is voor de meeste Indiërs een integraal onderdeel van het dagelijks leven. Navigeren door een drukke markt is een spontane daad, een dagelijks ritueel.

Deze gewone alledaagse openbare ruimten vergemakkelijken sociale interacties en brengen economische en sociale voordelen met zich mee, met name voor de armere delen van de samenleving die vaak in krappe onderkomens leven.

Architect David Sim heeft het over het concept van een “zachte stad”, waarin de ervaring van het stadsleven zich aanpast aan de veranderende behoeften van de mensen. In India zijn het deze zachte openbare ruimten die steden leefbaarder maken. Helaas komt het belang van deze ruimten vaak op de achtergrond bij stadsplanning en -ontwikkeling. De veelbesproken Smart Cities-missie van de Indiase regering om 100 futuristische steden te creëren tegen 2022 richtte zich bijvoorbeeld grotendeels op efficiënte energie, mobiliteit en afvalbeheer, waarbij de ervaring van stedelijke openbare ruimten over het hoofd werd gezien.

Urban rhythms

Terwijl de beroemde bezienswaardigheden van India tijdens de lockdown verlaten blijven, navigeren mensen nog steeds door de openbare ruimte om bij straatverkopers en winkeltjes op de hoek inkopen te doen.

Er zijn gevallen geweest van overtreding van de richtlijnen voor sociale distantie op de drukke markten van het land. In plaats van deze overtredingen te beschouwen als het gevolg van een gebrek aan bewustzijn of een opzettelijke overtreding van de regels, zijn zij grotendeels een spontaan gevolg van de bestaande sociale gedragspatronen. Op deze markten brengen de mensen vaak tijd door met hun familie, vrienden of zelfs met vreemden in ongedwongen discussie over politiek, films of sport.

De manier waarop burgers zich in de openbare ruimte gedragen en met elkaar omgaan, draagt bij tot een gevoel van vertrouwdheid en saamhorigheid in steden, en speelt een belangrijke rol bij het vormgeven van de levenskwaliteit van mensen.

Terwijl mensen tijdens deze coronaviruscrisis nieuwe soorten fysieke interacties ervaren, zoals het wachten in rijen op een paar meter van elkaar terwijl ze winkelen, maakt de plotselinge en onverwachte onderbreking van hun andere activiteiten buitenshuis het een goed moment om na te denken over het belang van de alledaagse maar veelgelaagde ruimten in de steden van India.

Toen de lockdown eenmaal is opgeheven, is het mogelijk dat de lange onderbreking meer enthousiasme en waardering voor deze ruimten zou kunnen creëren. En mensen – inclusief de stadsplanners van India – zouden even de tijd moeten nemen om het alledaagse ritme van het stadsleven te waarderen, en de manier waarop goed ontworpen openbare ruimten de broodnodige rust kunnen brengen in de drukte.