Hoofdstuk 2 – De psychologie van het liegen

dec 1, 2021
admin

Logen is een vorm van communicatie waarbij twee partijen betrokken zijn: de bedrieger en de bedrogene. De bedrieger wil valse indrukken of informatie overbrengen. De bedrieger moet echter deelnemen aan de leugen – althans op een bepaald niveau. Dit is ofwel door aangeleerde apathie, onwetendheid, vooringenomenheid, of overmoed (behoudens geestelijke gebreken, natuurlijk).

Mensen zijn goedgelovig om een aantal redenen, waaronder een algemene neiging om te geloven dat anderen de waarheid vertellen, en om cognitief overweldigd, en vervolgens irrationeel overtuigd, te worden door emotionele argumenten en vertoningen. Bijgevolg zullen beschuldigingen van misdrijven die zwaar emotioneel beladen zijn, eerder worden geloofd (ongeacht de feiten en het bewijsmateriaal) – gezien de prevalentie van Waarheidsvooringenomenheid en de Affect Heuristic, vooral in de aanwezigheid van andere factoren die de algemene goedgelovigheid neigen te verhogen.

Leugens manifesteren zich over het algemeen als een van de volgende constructen van oneerlijkheid: Volledige misleiding; Halve waarheden; Overdrijvingen; en Pertinente omissies. Leugens worden om een van de volgende twee redenen verteld: ofwel gelooft de bedrieger dat hij meer te winnen heeft bij liegen dan bij het vertellen van de waarheid, ofwel is de bedrieger niet in staat de waarheid te onderscheiden, hetzij tijdelijk, hetzij als gevolg van een permanente mentale afwijking. Leugens kunnen worden onderverdeeld in twee verschillende motiverende categorieën: prosociale leugens die zijn geconstrueerd om anderen te bevoordelen; en antisociale leugens die egoïstisch zijn.

Er is geen techniek of stukje technologie dat betrouwbaar kan vaststellen of iemand liegt. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de meeste mensen leugens niet veel nauwkeuriger opsporen dan het toeval (bijv. een munt opgooien); en de zogenaamde “deskundigen” in het opsporen van bedrog doen het slechts iets beter. Pseudo-wetenschappelijke technieken voor het opsporen van bedrog blijven bestaan omdat zij subjectief en voor interpretatie vatbaar zijn. Subjectieve interpretaties betekenen dat analisten het karakter van de resultaten kunnen bepalen ten gunste van de heersende politieke wind of ten gunste van het verhaal van hun voorkeur.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.