De leiders van Libanon staan onder druk om radicale veranderingen aan te brengen in de manier waarop het land wordt bestuurd, nu verlammende economische omstandigheden en woede over vermeende overheidscorruptie tot wijdverspreide protesten leiden.

Het land wordt bestuurd door een systeem van machtsdeling dat erop is gericht om de politieke vertegenwoordiging van alle 18 sekten van het land te garanderen, maar werkt het ook? Euronews neemt een kijkje.

Hoe werkt het?

Een erfenis van de Franse koloniale overheersing, is de Libanese regering ontworpen om politieke vertegenwoordiging van alle Libanese religieuze groepen te bieden, met als drie grootste de christelijke maronieten, soennitische moslims en sjiitische moslims.

Het aantal zetels in het parlement is verdeeld tussen christenen en moslims en evenredig verdeeld over de verschillende denominaties binnen elke religie. Ook regeringsposten en posten in de openbare sector zijn verdeeld over de meerderheidssecten.

De president moet altijd een maronitische christen zijn, de premier een soenniet en de parlementsvoorzitter een sjiiet.

Het systeem heeft echter geleid tot “verscherpende verdeeldheid tussen alle 18 erkende religieuze sekten,” zei Lina Khatib, directeur bij het MENA-programma van Chatham House en onderzoeksmedewerker aan SOAS, “omdat elke sektevertegenwoordiger zijn positie in de regering gebruikte om alleen de belangen van de sekte en zichzelf te dienen in plaats van het nationale belang.”

Hoe functioneert elke uitvoerende rol?

De president heeft de bevoegdheid om wetten die door het parlement zijn aangenomen in werking te laten treden, om aanvullende regelgeving te vragen om de uitvoering van wetten te waarborgen en om verdragen te onderhandelen of te ratificeren.

Michel Aoun werd in oktober 2016 in het parlement gekozen. Hij is de oprichter van de maronitische christelijke politieke partij, de Vrije Patriottische Beweging (FPM).

Het parlement speelt een belangrijke rol als het gaat om financiële zaken, en is onder meer verantwoordelijk voor het goedkeuren van de begroting.

De huidige premier Saad Hariri, een soennitische moslim zakenman, die sinds 2016 in de rol zit.

Na de moord op zijn vader, oud-premier Rafik Hariri in 2005, ging hij de politiek in en richtte hij de politieke partij Future Current op.

Hoe ziet de regering er nu uit?

Eerder dit jaar konden Libanese groeperingen het eens worden over een nieuwe regering na maanden van onzekerheid omdat rivaliserende politieke groeperingen het oneens waren over de toekomstige samenstelling van de regering.

Uiteindelijk boekte de sjiitische militante groepering Hezbollah grote winst, terwijl Hariri’s partij meer dan een derde van haar zetels verloor.

Voor het eerst heeft Hezbollah het ministerie van Volksgezondheid in handen, dat een van de grootste begrotingen heeft, en het ministerie van Financiën bleef in handen van een man waarvan wordt aangenomen dat hij een Hezbollah-bondgenoot is, Ali Hassan Khalil.

Een ander historisch moment voor de regering was de opname van vier vrouwelijke ministers, waarmee hun vertegenwoordiging werd verdubbeld.

Speelt religie een rol in de Libanese politiek?

Ja, want ook al is het Libanese politieke systeem gebaseerd op confessionalisme – een regeringssysteem dat de jure een vermenging is van religie en politiek – religie manifesteert zich volgens Khatib eerder als een instrument van politieke macht dan van geloof.

“In het politieke leven is heel weinig discussie over religieuze overtuigingen. Het gaat er eerder om welke religieuze groep meer macht kan krijgen en de eigen gemeenschap meer kan dienen, helaas vaak ten koste van andere gemeenschappen en het nationaal belang,” zei ze.

Waar is de regering in de fout gegaan?

Libanon’s groeiende economische problemen hebben het proces van het kiezen van een nieuwe regering gedeeltelijk versneld toen demonstranten de straat op gingen om te klagen over de vertraging om een regering te vormen.

Na de vorming van de nieuwe regering vertelde Hariri de media dat de economie de prioriteit zou zijn.

“Er is geen tijd meer te verspillen,” zei hij. “We zijn de Libanezen een verontschuldiging verschuldigd voor de vertraging, vooral aan de jonge mannen en vrouwen die wachten op een sprankje hoop om de omstandigheden te herstellen.”

Op maandag keurde Libanon een noodpakket van economische hervormingen goed, dat onder meer een halvering van de salarissen van ministers en wetgevers inhield.

Hariri kondigde aan dat in de komende drie weken. de regering de eerste fase zal goedkeuren van een kapitaalinvesteringsprogramma dat donoren hebben toegezegd te financieren met 11 miljard dollar, op voorwaarde dat Libanon hervormingen doorvoert.

De regering heeft ook een begroting voor 2020 goedgekeurd zonder nieuwe belastingen en met een tekort van ongeveer 0,6% in vergelijking met het beoogde niveau van ongeveer 7% voor 2019, zei Hariri.

Het ministerie van Informatie en andere overheidsinstellingen zullen worden geschrapt als onderdeel van kostenbesparende maatregelen. Andere instellingen zullen worden samengevoegd om geld te besparen.

De regering keurde ook de oprichting goed van een commissie om corruptie te bestrijden.

De lang uitgestelde hervorming van de door de staat beheerde energiesector, die elk jaar 2 miljard dollar uit de schatkist haalt en er niet in slaagt voldoende stroom te leveren voor de Libanezen die afhankelijk zijn van particuliere generatoren om het gat te vullen, zal worden versneld.

Libanon heeft een van ’s werelds hoogste niveaus van overheidsschuld als percentage van de economische output.

Waarom protesteren de Libanezen nog steeds?

Velen blijven niet overtuigd door de beloften van politici.

Einde maken aan de welig tierende corruptie is een centrale eis van de demonstranten, die zeggen dat de leiders van het land hun posities decennialang hebben gebruikt om zichzelf te verrijken.

Maya Mhana, een lerares die in het centrum van Beiroet met andere demonstranten naar de toespraak luisterde, vertelde Reuters dat ze niet overtuigd was. “We blijven op straat, we geloven geen woord van wat hij heeft gezegd.”

“Leugens, leugens, leugens,” zei een andere demonstrant die zijn naam niet wilde geven. “Ze regeren al een lange tijd. Als ze hadden gewild, hadden ze alles kunnen doen.”

“Leugens, leugens, leugens,” zei een andere demonstrant die zijn naam niet wilde geven. “Ze regeren al een hele tijd. Als ze hadden gewild, hadden ze alles kunnen doen.”

Volgens Khatib zou het veel inspanning van de bevolking vergen om het huidige politieke systeem te veranderen.

“De politieke elites klampen zich eraan vast omdat het hen politieke en economische voorrechten garandeert. Maar de frustratie van de bevolking over het systeem neemt toe en is een belangrijke drijfveer achter de huidige protesten in Libanon.”